Reality As an Act of Dreaming

Our reality is like a waking dream. It has rules, those we can study objectively (science). But they are not as steady as we may think. Quantum mechanics has revealed that beyond a steady appearance, there is only probability. It takes the act of observing to construct reality out of potentiality.

We used to think that God was the creator of our world and God resided outside of nature. Then Western science removed God, and we were left with nature without cause. Everything was explained as resulting from an extremely large series of random accidents. This worked partly, but many problems remained. Life and consciousness cannot be explained away by random accidents. Nor can randomness be a proper explanation for the immense ordered complexity we observe around us.

The solution was already present all along. Turns out that Eastern philosophy was closest to the edges of truth we can ever hope to get. God is not outside of nature. God IS nature. And since we are part of nature, we are also part of God. We are the mental hubs in a participatory universe.

According to the famous physicist John Wheeler, the universe is a self-referential ‘strange loop’ in which physics gives rise to observers, who then give rise to meaning – establishing observers – participants who grant a meaningful existence to the universe. The world and consciousness are intermingled in such a way that they mutually co-arise in a deeper unified sphere of being. It is impossible to say which initially caused the other, as their relationship has no beginning in time. Their relationship is reciprocal – now one side and then the other acts as a cause. Through the conscious observer in the dreamlike reality, the universe becomes a lucid dreamer.*


From: The Goldilocks Enigma by Paul Davies

Uncountable small acts of observer-participancy have over eons built up the tangible appearance of the material world. As observers, there is no getting around the fact that each of us are participants in bringing reality into being. Wheeler: “I can’t make something out of nothing, and you can’t, but together we can”. The universe is a collective shared dream that is too seemingly dense and solidified for any one person’s change in perspective to transform, but when a critical mass of people get into alignment and consciously put together what I call our “sacred power of dreaming” we can, literally change the waking dream we are having.”*

As agents of cosmic evolution, we are being invited to contribute to the growing edge of the universe’s creative unfoldment into uncharted territory. This is truly evolution in action, as we discover that we can actively participate in our own evolution, and in fact are being called to do so. We become (or maybe we always have been, but just didn’t know it) a channel for the universe to automatically re-create itself in a novel and evolutionary way. Or maybe I am just dreaming.*

*Segments taken from:
The Quantum Revelation by Paul Levy

De echtheid van dromen

De meeste mensen geloven dat bewustzijn – en dus dromen – uit de hersenen komen. En daarmee zijn het niets meer dan verzinsels. Zoals ik in verschillende essays op deze site heb beschreven denk ik dat het anders zit. Bewustzijn is absoluut primair. En de realiteit komt alleen tot stand in de aanwezigheid van waarnemers.

In deze visie ben je niet je lichaam of je hersenen, maar niets meer (of minder) dan een pakketje bewustzijnsenergie. En wat dat pakketje doet is observeren en ervaren. Je bent een perspectief en binnen dat perspectief speelt zich alles af. Je lichaam is een verschijning in je geest, net zoals je huis, je kat, de maan en een zak chips dat zijn.

Dat observeren gaat zonder enige moeite. Overdag neem je de consensus realiteit waar dat ook door de andere waarnemers wordt geobserveerd. In kwantummechanische termen is de totstandbrenging van deze consensus realiteit het ineenstorten van de golffunctie. Voordat observatie plaats vindt, bevindt de realiteit zich in superpositie. Dit betekent dat er geen sprake is van enige vastheid of positie in ruimtetijd, maar slechts van een statistische reeks mogelijkheden. Wanneer je een observatie doet storten alle mogelijkheden in elkaar en blijft alleen de waargenomen realiteit over.

‘S avond, wanneer het energieniveau van het pakketje laag wordt, gaat het perspectief in minimale alertheid stand. Het subject valt in slaap. Gedurende zo’n twee uur per nacht is je bewustzijn weer een stukje alerter* en creëert je geest weer realiteiten die wij dromen noemen. Net als overdag dus. Alleen ontstaat er nu geen consensus realiteit. Maar het proces is precies hetzelfde. Je bent uit dezelfde bron van potentie aan het tappen en brengt in je geest werelden tot stand die je kunt zien, proeven en aanraken. Je kunt de droomwerelden beschouwen als alternatieve universa die je tijdelijk tot stand brengt.

En dat maakt dromen tot waanzinnig interessant studiemateriaal. In dromen kun je alles ervaren wat je overdag ook kan. Je kunt emoties voelen, scherpe beelden waarnemen, seks hebben, muziek luisteren, eten, en alles is levensecht. Je stort een alternatief realiteitsspoor in elkaar (alternatief van de consensus realiteit) en kunt dit eventjes persoonlijk bestuderen voordat je weer terugkeert naar ‘de gewone wereld’.

Waarom kun je overdag niet in deze realiteiten tappen en ben je gebonden aan deze ene consensus realiteit? Dat is lastig te beantwoorden. Maar als deze visie in de basis klopt, zal het in de toekomst ongetwijfeld mogelijk worden om het bewustzijn zo te beïnvloeden dat dergelijke alternatieve realiteiten toegankelijk worden voor ons waarnemers van planeet aarde. Dat is nu nog science fiction gebied, maar stel je voor wat dit kan betekenen. De mogelijkheden zijn (vanuit ons perspectief) onbegrensd.

⟿ Jeppe Kleijngeld, februari, 2021

* Een lucide dromer, zoals ik, traint zijn geest om die momenten van alertheid tijdens slaap te verstevigen. Dit kan bijvoorbeeld door rekensommen te gaan doen op het moment dat je doorhebt dat je droomt. Daardoor wordt je alerter in je lucide droom en kun je hem langer in stand houden. En vervolgens kun je dingen gaan doen waar je een kick van krijgt. Favorieten van lucide dromers zijn vliegen, seks hebben, andere planeten verkennen en de wet breken.

Waarom zijn we hier?

Vervolg op: Wat is het mentale universum?

Welkom terug. Fijn dat je nog aan boord ben. In dit essay gaan we in op de vraag: wat is de doel van ons bestaan in deze mentale realiteit? Even een opfrisser: Na bijna 100 jaar kwantummechanica wordt het steeds duidelijker dat we voor een enorme transitie in wereldbeeld staan. Het idee van een objectief bestaande wereld om ons heen is definitief verleden tijd, daar zijn natuurkundigen het over eens. Ruimtetijd en materie komen voort uit iets anders, iets diepers. Volgens een aantal prominente wetenschappers, zoals Richard Conn Henry, Robert Lanza en Donald Hoffman kan deze diepere dimensie niets anders zijn dan een mentaal veld. Dat blijkt uit kwantummechanische experimenten waarbij het puur de geest van de onderzoekende wetenschapper is die de uitkomst van het experiment bepaalt.

Deze experimenten hebben ons geleerd dat we niet passief de fysieke wereld om ons heen registreren, maar deze wereld zelf creëren met onze verstrengelde geesten. Hiermee bereiken deze wetenschappers dezelfde conclusies als verschillende Oosterse filosofische stromingen en enkele van de belangrijkste Westerse filosofen aller tijden, waaronder Plato, Kant en Schopenhauer.

Als deze uitdagers van het huidige fysicalistische paradigma gelijk hebben, zegt dat iets over onze identiteit. We kunnen dan stellen dat we geen fysieke wezens zijn mét bewustzijn, maar bewustzijn zelf. Onze lichamen zijn dan slechts avatars. Handig om te navigeren in deze fysieke virtual reality, maar niet fundamenteel. Wat moet je weten om van deze subjectieve ervaring écht een succes te maken?

Evolutie, continue groei en verbetering
Ik ga in dit essay uit van de theorie van alles ‘My Big TOE’ (Theory Of Everything) uitgewerkt door fysicus en bewustzijnsonderzoeker Thomas Campbell. Hij heeft zijn theorie ontwikkeld aan de hand van slechts twee veronderstellingen:
1. De basis van ons universum is een primair bewustzijn waar alles uit voortkomt.
2. De ontwikkeling van dit bewustzijn wordt gedreven door het Fundamentele Proces van Evolutie.

Deze twee assumpties vormen de substantie en dynamiek die de realiteit mogelijk maken. Bewustzijn is het medium waarop de realiteit geprojecteerd wordt en evolutie is het proces van wording dat continu plaatsvindt. Dit proces van optimalisatie eindigt nooit.

In de vorige blog over het mentale universum hebben we het gehad over de eerste veronderstelling. In dit vervolg staan we stil bij de tweede. Ons bestaan blijkt volgens de theorie van Campbell betekenis te hebben. We zitten namelijk opgesloten in een virtuele leeromgeving. Volgens Campbell zijn we als mensen uitgerust met vrije wil. Dat blijkt uit kwantummechanica dat heeft aangetoond dat de wereld, totdat die wordt waargenomen, uit een waarschijnlijkheidsdistributie bestaat. De toekomst is niet zeker, en wordt pas definitief op het moment van waarneming. Met onze intentie/vrije wil kunnen we een zekere invloed uitoefenen op hoe de wereld zich zal manifesteren, aldus de excentrieke fysicus.

Ook het bestaan van evolutie suggereert het bestaan van vrije wil, want om tot winstgevende verbeteringen te komen is het noodzakelijk dat we een leerproces doorlopen en keuzes kunnen maken. De vraag is hoe groot onze invloed op de wereld is. Op de fysieke wereld lijken de effecten beperkt te zijn. Yoda die met zijn geest een ruimteschip kan optillen gaat niet gebeuren. Want hoewel het universum zo mentaal mag zijn als het gesticht uit One Flew Over the Cuckoo’s Nest, betekent nog niet dat er geen natuurwetten van kracht zijn. Maar toch kunnen we invloed hebben op welke realiteit zich zal manifesteren. Dat komt omdat niet vastligt welke van de potentiële toekomstige staten van het universum we gaan manifesteren. Alleen een mate van waarschijnlijkheid dat het de ene of de andere staat is. Je kunt je dit voorstellen als een film die zich aan het afspelen is, maar waarbij het niet vaststaat hoe het volgende frame er precies uit gaat zien. Er zijn een heleboel mogelijkheden en de kijkers beslissen mede welk frame het wordt.

Hoe we invloed kunnen uitoefenen zit hem vooral in onze intenties ten opzichte van andere wezens. Hoe meer we ons richten op anderen en minder op onze eigen ego-verschijning, hoe hoger de kwaliteit van ons bewustzijn, wat weer gemanifesteerd wordt in de buitenwereld. Liefde, compassie, empathie; dat zijn de sleutelwoorden in het manifesteren van een optimale realiteit. Een tip van Campbell is om je minder te richten op wat je zelf wilt, nodig hebt en verlangt en meer op wat je voor anderen kunt betekenen. Hoe investeer je optimaal je energie volgend op je intentie ten opzichte van anderen? Dat is steeds de centrale vraag.

Kwaliteit van bewustzijn
In het grotere plaatje blijven we bacteriën. Het grote bewustzijn is veel groter dan we kunnen bedenken. Alleen al in ons zonnestelsel zijn er 500 miljard sterren te vinden. En dat is slechts één van de 100 miljard bekende sterrenstelsels. En dan hebben we het alleen nog maar over het waarneembare universum. Wie weet wat het superbewustzijn daarbuiten nog allemaal heeft voortgebracht? Maar geen reden om ons onbelangrijk of onbetekenend te voelen. Immers, we kunnen een verschil maken. Door bij te dragen aan de evolutie van bewustzijn op deze planeet. Laat je niet wijsmaken dat evolutie alleen maar een Darwinistisch proces op aarde is dat soorten drijft tot overleving, Dat is slechts een voorbeeld van evolutie. Het Fundamentele Proces is de motor achter iedere verandering in het gehele universum.

Hoe kun je de kwaliteit van je bewustzijn vergroten? Transcendente meditatie is een manier, maar zeker niet de enige. Hallucinerende drugs raadt Campbell af, het enige punt waarop ik het niet helemaal met de bebaarde wetenschapper eens ben. Maar ik snap hem ook wel weer: in veel gevallen maakt dat spul een rotzooi van je hoofd en verschaft het geen helderheid, maar vertroebelt het juist de geest.

Mijn eigen recept bestaat uit onder meer lucide dromen en mindfulness in het dagelijkse leven. Dit helpt mij, maar dat is persoonlijk. Hoe je kunt werken aan de kwaliteit van je bewustzijn is niet iets dat ik, of Campbell, of wie dan ook je kan voorschrijven. Omdat dit leven een schoolervaring is, is het aan iedereen zelf om zijn of haar huiswerk te doen. Goeroes heb je weinig aan, die gaan niet de kwaliteit van je bewustzijn vergroten. Dat kun je alleen zelf.

Boeken (of blogs!) kunnen je ideeën opleveren, maar wijsheid bevindt zich meer in het hart en in de ziel, dan in het intellect. Ervaringen opdoen, de pudding proeven, je bewust worden van je intenties… Dit is de manier. Campbell zegt dat de beloning groot kan zijn: “Degenen die serieus de uitdaging aangaan om de realiteit te verkennen en hun bewustzijn te vergroten, komen zelden met lege handen thuis. Ze vinden onvermijdelijk een grotere realiteit die verder gaat dan de objectieve fysieke materie-realiteit, en dat is voor hen bijna altijd veel meer waard dan de aanzienlijke inspanning die het kost om er toegang toe te krijgen.”

Waarom zijn we hier? Om te leren. In het mentale universum staat individuele groei centraal. En er is niemand die dat voor je kan bereiken, jij zit aan het stuur. Morpheus: “Ik probeer je geest te bevrijden, Neo. Maar ik kan je alleen de deur laten zien. Jij bent degene die er doorheen moet lopen.”

⟿ Jeppe Kleijngeld, oktober 2020

Lucid in the Sky with Diamonds

Het is ochtend of middag. Ik ben in mijn oude vertrouwde ouderlijk huis in Heiloo. Hoe ik hier terecht ben gekomen weet ik niet. Ik loop de trap af, de woonkamer in en richting de keuken. En dan zie ik opeens door het keukenraam een gigantische komodovaraan lopen. Ik draai me om en zie dat er twee kleinere exemplaren op de paarse bank zitten – dezelfde bank waar ik het die middag met mijn vader over gehad heb, de bank die mijn ouders opnieuw gaan laten bekleden.

Ik wil mijn ontdekking graag delen en begin te roepen: ‘Papa, mama, Loesje, Rosa!’. Niemand reageert. Ik loop snel naar het halletje en zie Rosa en mijn moeder vanuit de voortuin richting het huis komen samen met een hippievrouw. Ze dragen kartonnen dozen. ‘Kom snel’, roep ik. Rosa komt met me mee naar de keuken en mijn vader is er ook opeens. In de keuken wijs ik door het raam naar buiten en zij zien nu ook de gigantische groene draak lopen.

Dan bedenk ik me opeens in paniek dat komodo’s, wanneer ze hongerig zijn, ook mensen eten. Ik sprint naar het halletje en sluit mijn moeder en de hippievrouw op. Dan ren ik terug naar de keuken en sluit ik mezelf, Rosa en m’n vader op. Vervolgens trek ik twee messen uit het keukenblok. De adrenaline giert door m’n lijf. ‘Jij maakt je druk’, zegt mijn pa. ‘Ja, natuurlijk maak ik me druk’, roep ik. ‘Dat zijn komodovaranen!’

Dan krijg ik een raar gevoel, er iets iets vreemds aan dit hele scenario. Hoezo zijn er komodo’s in Heiloo? En dan – in een flits – weet ik het: dit is een droom! Ik geef mezelf een knipoog. Wat nu? Eerst stabiliseren. Ik draai 360 graden en roep ‘stabilize!’. Zo, mijn droomomgeving wordt stabiel (minder wazig). Nu kan ik mijn plan uitvoeren. Ik heb van te voren met mezelf afgesproken wat ik zou doen als ik lucide zou worden, namelijk vliegen in Schermerhorn. Ik geef Rosa een kus op haar wang en loop de keuken uit. Ik sta nu in een soort witte gang waar verder helemaal niks is: het doet denken aan The Matrix. Aan het einde van de gang is een soort energierooster. Ik ren er op af en spring er doorheen….

Dan ben ik in Schermerhorn, het nieuwbouwgedeelte. Yes, het is gelukt. Ik ben enorm opgewonden; ik zie voetgangers lopen, allemaal creaties van mijn eigen geest. Dan begin ik met vliegen – de op één na favoriete bezigheid van lucide dromers. Maar in plaats van rustig op te stijgen, ga ik af als een raket. Hier heb ik over gelezen. Je hebt invloed over een deel van je droomomgeving als je lucide bent, maar veel dingen gebeuren ook vanzelf. Bovendien is vliegen echt een vaardigheid waarvoor je eerst op les moet.

Ik zie het dorp onder me steeds kleiner worden en gil alsof ik in een achtbaan zit (ik gil alleen in mijn droom, van de buitenkant is er behalve REM-slaap niks aan lucide dromers te zien). Voor het eerst hoog vliegen is doodeng, maar ik vertel mezelf steeds; je kunt niet te pletter vallen. Ik droom. Rustig maar. Ik geniet van de rest van mijn vlucht boven het dorp en prachtige bloemenvelden. Het voelt 100 procent echt! Dan ben ik weer op de grond. Ik zweef nog een stukje over de straat en dan word ik wakker. ‘Yes, het is gelukt!’

Hoe word je lucide?
Mijn eerste lucide droom kreeg ik spontaan nadat ik van mijn neef Quinten had gehoord over de mogelijkheid. Daarna heb ik het boek A Field Guide to Lucid Dreaming gelezen over hoe je lucide dromen kunt opwekken. Ik heb er een maand en vijf dagen over gedaan om dit resultaat te bereiken.

De volgende vier technieken zijn cruciaal om lucide te dromen:

1. Dream recall: Alle dromen noteren in de dagboek en er bewust aan werken ze te onthouden. Dit doe je door niet meteen op te staan, maar even te blijven liggen na het wakker worden en alles naar boven te halen van de afgelopen nacht. Vervolgens noteer je ze zo gedetailleerd mogelijk in je droomdagboek. Na een tijdje leer je droomsignalen herkennen (mensen, symbolen en situaties die vaak in je dromen voorkomen) en die kunnen vervolgens triggers zijn van het Aha-moment.

2. Reality checks: Vraag je gedurende de dag steeds af; droom ik nu of niet? Stel vast of je je in een Newtoniaanse omgeving bevindt waar alles vast lijkt, of dat de omgeving steeds verandert. Probeer te zweven. Probeer je vinger door je handpalm te steken. Houd je adem in en kijk of dit een probleem is. Wanneer je dit 10-20 keer per dag doet, ga je het vanzelf ook in je dromen doen.

3. Visualiseren van Aha-moment: Net als een topskiër een afdaling vele malen visualiseert in zijn hoofd, doe je dat ook met lucide dromen. Gebruik al je zintuigen om in te beelden hoe je ontdekt dat je droomt en wat je vervolgens gaat doen. Je hersenen maken niet het onderscheid tussen visualiseren en de echte ervaring.

4. Wake-back-to-bed: Lucide dromen vinden uitsluitend plaats in REM-slaap, en die cycli zijn ‘s ochtend het langste. Ga twee uur voor je op moet een kwartier uit bed en maak je linker, analytische hersenhelft wakker door bijvoorbeeld wat te lezen over lucide dromen. Ga wel rustig zitten zodat je lichaam moe blijft. Ga vervolgens weer slapen. Mijn lucide droom kwam ook na een wake-back om 7:45 ‘s ochtends.

Deze korte ervaring is alle moeite meer dan waard geweest, en ik ben mijn volgende expeditie al aan het plannen. Nu nog het hoofdstuk over vliegen een keer doorlezen…