De metaverse als onmisbare zakelijke kans

De doorbraak van het internet kwam destijds als verrassing voor veel ondernemers. Hierdoor waren ze niet op tijd om een voorsprong te pakken en moesten ze keihard aan de bak om alle veranderingen bij te kunnen benen. Veel tech-pioniers voorzien nu het volgende transformatieve fenomeen, namelijk de metaverse. Of het die naam zal blijven houden is niet zeker, maar over dat het eraan zit te komen in de niet al te verre toekomst zijn de meeste experts het wel eens.

Onder de metaverse wordt verstaan: een netwerk van verbonden drie-dimensionale werelden waarin gebruikers in de vorm van een avatar deel kunnen nemen. Online werelden bestaan er al volop in de vorm van games, maar je kunt de persoon die je bent in een game, met al zijn of haar kenmerken en bezittingen, niet meenemen naar een andere wereld. In de metaverse moet dat wel mogelijk zijn. De grote techbedrijven anticiperen al op deze toekomst: Mark Zuckerberg heeft zelfs de naam van zijn onderneming Facebook veranderd in Meta.

Natuurlijk gaan er bij veel mensen alarmbellen rinkelen bij dit idee. De zogeheten Frightful Five (Alphabet, Amazon, Apple, Meta en Microsoft) hebben niet alleen veel innovatie gebracht, maar ook veel maatschappelijke problemen, zoals schendingen van data privacy, ongelijke machtsverhoudingen, sociale ontwrichting, nepnieuws, cyberpesten en meer. Daar wil ik het in deze blog echter niet over hebben. Ik zal me beperken tot; wat komt er waarschijnlijk aan (de metaverse dus) en wat gaat dit betekenen voor de economie en het bedrijfsleven?

Hoe de metaverse eruit kan komen te zien, wordt duidelijk in het boek ‘Ready Player One’ van Ernest Cline uit 2012 (dat verfilmd is door Steven Spielberg in 2018) en het vervolg ‘Ready Player Two’ uit 2020. Hierin is de metaverse, genaamd de OASIS, gebouwd door één bedrijf: Gregarious Simulation Systems (GSS). Gebruikers kunnen deelnemen via een standaard ‘immersion rig’ bestaande uit een virtual reality-bril en een paar haptische handschoenen. Je avatar kan allerlei objecten verzamelen die je kwijtraakt als je avatar doodgaat. De meeste mensen brengen bijna de hele dag door in de OASIS en komen er alleen nog maar uit om te eten en slapen.

Dat laatste is waarschijnlijk accuraat als je ziet hoeveel mensen nu al doorbrengen op social media en met streamingdiensten. In de metaverse zullen mensen alles kunnen doen wat ze in de echte wereld ook kunnen; naar school of werk gaan, naar de sportschool, naar musea, bioscopen of concerten. Maar uiteraard zijn er ook veel mogelijkheden die je in het echte leven niet hebt, zoals in de ring staan met Mohammed Ali, meerijden in de Grand Prix tegenover Lewis Hamilton, een concert geven met The Beatles in de Hollywood Bowl of uit een vliegtuig springen in de Grand Canyon. De keerzijde: leven in de echte wereld zal in vergelijking met de metaverse steeds minder aantrekkelijk worden.

Net zoals dat de toekomstige generatie zich niet kan voorstellen dat er geen internet bestond, zal de toekomstige generatie lachen om de huidige World Wide Web, schrijft Matthew Ball in zijn boek ‘The Metaverse and How It Will Revolutionize Everything‘. En gelijk heeft hij. Ik bedoel: Tweedimensionale tekstblokken met plaatjes. Het is duidelijk: de toekomst is (in) de metaverse.

Ball schrijft over de eerste keer dat we een digitale, interactieve wereld naast de onze zagen. Dat was in 2003 toen ‘Second Life’ op de markt werd gebracht. Hiermee werden ook de zakelijke mogelijkheden van zo’n virtuele wereld duidelijk. In 2009 bedroeg de totale economie van ‘Second Life’, bestaande uit de handel in virtuele goederen, zo’n 567 miljoen dollar. Dat geeft een indicatie van de potentiële, economische waarde van de metaverse. Die loopt in de triljoenen dollars.

Dat het ook niet aan de gebruikers zal liggen dat de metaverse er komt, blijkt uit de populariteit van 3D-werelden als ‘Roblox’ en ‘MineCraft’. Zo’n 75 procent van de Amerikaanse jongeren is actief op ‘Roblox’ en ‘MineCraft’ spelers hebben samengewerkt om virtuele steden te bouwen zo groot als Los Angeles. Beide games worden maandelijks zo’n zes miljard uur (!) gespeeld.

Decentraland – Een van de voorportalen van de metaverse.

Microsoft Flight Simulator – Qua graphics een van de meest geavanceerde games ooit. De game omvat een simulatie van de hele wereld in verschillende mate van detail.

‘Ready Player One’ – Een natte droom als het gaat om popcultuur adoratie, en tegelijkertijd een tech dystopia.

Wat uiteraard niet bepaald wenselijk is, is dat zo’n gigantisch economisch project als de metaverse in handen komt van één of een paar bedrijven. Het internet is ooit begonnen als overheidsproject en het commerciële potentieel werd destijds niet herkend. Bij de metaverse is dit compleet anders. Daarom zal dit ongetwijfeld een strijd worden tussen de techgiganten en innovatieve startups met nieuwe ideeën. Crypto-gelovers willen uiteraard dat de metaverse decentraal via de blockchain gedraaid gaat worden, dus dat is ook nog een open vraag: wordt de metaverse centraal of decentraal? En de overheid zal zich hopelijk actief gaan bemoeien met de totstandkoming. Bij de opkomst van de huidige techbedrijven hebben ze duidelijk tekortgeschoten met vele nadelige consequenties tot gevolg waar de samenleving nu dagelijks onder lijdt. Kortom, er is nog veel onzekerheid over wat het voorlopige resultaat gaat worden.

Wat betreft de economische impact; het is niet overdreven te stellen dat het iedere sector totaal zal ontwrichten. Neem de reis en vrijetijdsbranche; de markt voor het aanbieden voor virtuele ervaringen zal op termijn vele malen groter worden dan de markt voor fysieke activiteiten. Voor het onderwijs zal de metaverse fantastische kansen bieden om leerlingen letterlijk alles te laten ervaren waar de docent het over heeft. En de retail; niet alleen ontstaat er een gigantische markt voor virtuele goederen, maar consumenten zullen vrijwel nog uitsluitend willen shoppen in de metaverse en de gekochte fysieke aankopen thuis bezorgd krijgen. Dergelijke transformaties gaan we ook zien in de gezondheidszorg, de media, de financiële sector, de zakelijke dienstverlening en de vastgoedsector.

Matthew Ball maakt in zijn boek duidelijk dat we er qua technische capaciteiten nog lang niet zijn. De capaciteit die nodig is, is ongeëvenaard. Het dichtste in de buurt komen nu online games, maar die kampen nog met grote beperkingen in zowel de geboden visuele ervaringen als de aantallen interacterende deelnemers. Ook moeten er veel business vraagstukken opgelost worden, zoals volgens welke standaarden ontwikkelaars van verschillende digitale werelden gaan werken. Zonder dergelijke standaarden zal het niet mogelijk zijn avatars met hun assets van de ene naar de andere wereld te verplaatsen: een randvoorwaarde voor een echte metaverse. De ontwikkeling zal sterk gedreven worden door de game-industrie. Zij hebben de technische know-how en de ervaring om plaatsen te creëren waar mensen graag tijd doorbrengen.

Wie wil ervaren hoe het in de metaverse zal zijn, kan eens een kijkje nemen in Decentraland. In deze digitale wereld, die in 2020 voor het publiek geopend werd, is het mogelijk om land te kopen via cryptocurrency, digitale casino’s te bezoeken en je avatar aan te kleden met een grote verscheidenheid aan kleding en accessoires. Verschillende grote merken zijn al opgedoken in de wereld waaronder Samsung, Adidas, Atari, en PwC. In oktober 2022, werd Decentraland gewaardeerd op 1,2 miljard dollar. Het is een schijntje van de waarde die er in de komende decennia gecreëerd gaat worden in de metaverse. Zorg dat je erbij bent. Zodra duidelijk wordt welke ontwikkelaars, welke nieuwe hardware en welke werelden de winnaars gaan worden, zorg dan dat je aandelen en digitaal vastgoed in handen krijgt. Het is zonder twijfel het goud van de toekomst.

5 redenen waarom Twitter ZUIGT (en waarom ik er toch nog op zit)

Al lang voor de overname door Elon Musk was Twitter al een digitale poel van menselijke excrementen geworden. En de komst van de multimiljardair gaat het er niet beter op maken. Donald Trump weer toelaten zou genoeg moeten zeggen… Wat maakt Twitter tot zo’n depressief zooitje?

1. Trends die je woedend maken
Twitter Trends zijn de onderwerpen die het platform je voortdurend toont. Klik op een trend en je kunt alle fijne dingen lezen die de mensheid vindt en denkt. Het algoritme is erop ingesteld om je boos te maken. Stel dat bijvoorbeeld klimaatontkenning je woedend maakt, dan krijg je de hashtag ‘klimaathysterie’ regelmatig te zien. Het algoritme wil je zo lang mogelijk vasthouden en woede is de beste manier om dat te doen. Dus probeert Twitter je voortdurend te verleiden dingen te lezen die je hartslag en bloeddruk opvoeren en testosteronproductie flink doen stijgen.

2. Spreekbuis van extreem rechts
Of het nou Forum voor Democratie, Wilders of Trump is, allemaal maken ze volop gebruik van Twitter om misinformatie te verspreiden, te liegen, tegenstanders te beledigen en hun vele volgers op te hitsen tegen iedereen die het niet met ze eens is.

3. Anonieme trolls
Twitter barst van de trolls; mensen die allemaal lelijke dingen schrijven en complottheorieën steunen onder een alias. Deze anonimiteit stelt hen in staat over het randje te gaan als het aankomt op racistische opmerkingen of zelfs bedreigingen. Ik had gelezen dat Elon Musk overwoog anonieme profielen te verbieden. Dat is wat mij betreft de enige manier waarop het platform misschien nog wel te redden is. Maar sinds de daadwerkelijke overname heeft hij hier niks meer over gezegd.

4. Heersende reptielen en insectenburgers
De belangrijkste complottheorie op Twitter, verspreid door miljoenen trolls, is ‘The Great Reset’. In deze blog leg ik uit wat het inhoudt, maar in het kort komt het erop neer dat het World Economic Forum (WEF) bezig is een communistische wereld-overheid te installeren. Oftewel, het WEF zijn Baudet’s heersende elite reptielen. Enkele middelen die het WEF hiervoor inzet zijn: een deel van de mensheid uitroeien met coronavaccins, de klimaathoax verspreiden, de boeren uitkopen en de woke-ideologie verspreiden. Het eindspel is de wereldbevolking tot slaaf maken middels digitale ID’s en een dieet van insectenburgers. Aanhangers van dit complot hangen ieder nieuwsbericht hieraan op (zonder enig bewijs uiteraard) en dragen zo bij aan:

5. Toxische onenigheid
Een discussie voeren online kan best leuk zijn als het op basis gaat van wetenschap en goed beredeneerde argumenten. Op Twitter is hier geen enkele sprake van. Het platform is verdeeld in twee kampen die voortdurend oorlog voeren. Bij de anonieme trolls, #Greatreset aanhangers en Forum voor Democratie-stemmers, heeft het helemaal geen zin om met argumenten te komen. Ze zijn er alleen op uit om uitdrukking te geven aan hun anti-alles gedachtengoed. Dit alles draagt weer bij aan het woede opwekkende algoritme en zo is de cirkel weer rond.

Wat doe ik hier dan nog?
En zo komen we bij de vraag; als het zo ellendig is, wat doe je er dan nog? Hier zijn verschillende (egoïstische) redenen voor. Ik heb een eigen blog en hoewel ik het niet voor volgers en traffic doe is het voor een mini-uitgever toch wel fijn als er af en toe wat bezoekers komen. Ik zit niet op andere social media-kanalen, dus Twitter is – naast direct verkeer via Google en mails – met mijn 3338 volgers (waaronder ook bots en Oost-Europese prostituees) het enige platform dat ik heb om bezoekers te trekken.

Maar als ik depressief wordt van het lezen van Tweets, is dat het wel waard? Nee. Daarom probeer ik zo weinig mogelijk te lezen, deprimerende trends uit te zetten en trolls te blokkeren. Dat lukt inmiddels aardig. Dan is er nog wel de principiële vraag; wil je bijdragen aan iets dat haat verspreidt en de samenleving verder polariseert? Dat lijkt me een duidelijke ‘nee’. Maar hier kan ik de zelfrechtvaardiging gebruiken dat ik een journalist ben en via Twitter in verbinding sta met wat er in de samenleving speelt. Uitvergroot en vertekend weliswaar, maar dit is wel wat veel mensen echt denken, hoe lelijk dat ook is.

Update maart 2023
Ik heb eind februari toch besloten mijn Twitter-account permanent te verwijderen. Ik ben van mening dat Twitter een te schadelijk medium is om voort te mogen bestaan. Er worden geen politieke ideeën meer uitgewisseld: het is een propogandakanaal geworden dat masaal wordt misbruikt door kwaadwillende individuen en groepen, en de eigenaren van het platform doen daar helemaal niks aan. Hier wil ik op geen enkele manier aan bijdragen. Het voelt als een #bevrijding om er vanaf te zijn.

Gaat de mensheid de komende eeuw overleven?

Antarctica’s Ross Sea. Original public domain image from Flickr

Een tijdje terug kwam ik in een social media bubbel terecht van de extinction crowd; mensen die denken dat we – de mensheid – het niet gaan redden vanwege allerlei tipping points op klimaatgebied die we gaan overschrijden en die zullen leiden tot een onomkeerbare cascade van rampzalige effecten met als gevolg: geen mensheid meer eind 21ste eeuw of begin 22ste eeuw.

Deze crowd baseert zich op harde wetenschap en hun argumenten zijn niet makkelijk te weerleggen. Bovendien begint het bewijs zich steeds duidelijk te manifesteren in de wereld van vandaag: bosbranden, hittegolven, overstromingen en stormen. Deze crowd zegt ook – terecht – dat de huidige generatie politieke leiders lang niet genoeg doet om de grootste rampen af te wenden.

Het is verleidelijk om in deze visie mee te gaan, maar ik zie toch nog hoop voor de mensheid. Er moet dan echt wel een heleboel gebeuren, maar ik geloof dat er manieren zijn om de politiek toch in beweging te krijgen. Politiek commentator Ian Bremmer schrijft in zijn laatste boek ‘The Power of Crisis’ dat crisissen dé manier zijn om voor een omwenteling te zorgen. En aan crisissen geen gebrek in deze tijd.

De impact van de coronacrisis in termen van doden, ziekte, schuld, economische vertraging, achteruitgang in mentale gezondheid en polarisatie in de samenleving zijn nog lang niet de wereld uit. Toch is dit verre van de laatste crisis geweest. De komende decennia zullen we geconfronteerd worden met tenminste drie crisissen die een veel grotere impact zullen hebben dan corona, stelt Bremmer.

Ten eerste is het vrijwel zeker dat er een nieuwe pandemie komt in de komende decennia. Dat is een direct gevolg van de toename van de wereldbevolking en het verdwijnen van natuur waardoor er steeds meer diersoorten met elkaar in aanraking komen. Qua dodelijkheid was corona zeker niet het ergst denkbare virus, dus dat kan de volgende keer een stuk slechter uitpakken. Of juist beter: als er een paar miljard mensen worden uitgeroeid hebben we meer tijd om te dealen met de tweede grote crisis die op ons afkomt: de klimaatcrisis.

klimaatverandering zal de levens van miljarden mensen op zijn kop zetten en vormt een ongekende bedreiging van de duurzaamheid van het leven op aarde. Dit is al niet meer tegen te houden. Delen van de aarde zullen onbewoonbaar worden en er zullen miljoenen vluchtelingen op de been komen de komende decennia.

Toch is volgens Bremmer klimaatverandering niet eens de ergste crisis die op ons afkomt. Volgens de geopolitieke expert is de grootste bedreiging voor onze collectieve toekomst de onverwachte impact van nieuwe technologieën die de manier waarop we leven, denken en met elkaar interacteren veranderen, en die onze toekomst zal bepalen. Kijk naar de polarisatie die momenteel veroorzaakt wordt door social media en je krijgt een idee van wat Bremmer bedoeld.

De technologie die nu in ontwikkeling is, zal nog veel grotere gevolgen hebben. Neem de ontwikkeling van kwantumcomputing. Het land dat dit als eerste ontwikkelt zal in staat zijn om nagenoeg alle encryptie van computer- en beveiligingssystemen wereldwijd te omzeilen. Alleen al de dreiging dat een land dit gaat ontwikkelen, kan aanleiding zijn voor het begin van de derde wereldoorlog…

Om met de gevolgen van deze drie existentiële bedreigingen om te gaan is internationale samenwerking onontbeerlijk. Met name de relatie tussen de VS en China is cruciaal en die relatie verslechtert momenteel in rap tempo. Dus hoe kan ik nog hoop hebben op een goede afloop? Ik denk dat de toekomst nog niet bepaald is en het verleden heeft aangetoond dat we in extreem moeilijke situaties een ommekeer kunnen maken. Ook nieuwe technologie is een wild card die ons verder kan helpen.

Er zijn geen garanties, maar ik denk dat we na de shit storm die we ongetwijfeld gaan krijgen de komende decennia tot een nieuwe hereniging komen en samen gaan werken aan de oplossingen die nodig zijn, want dit is ook in ieders eigen belang. Het is een gok, maar de extinction crowd gokt op een andere uitkomst, namelijk blijvende ‘inertia’ (traagheid). We gaan het hoe dan ook meemaken.

Hoe het echt zit met ‘The Great Reset’ complottheorie

Wie wel eens op Facebook of Twitter komt heeft het wel eens voorbij zien komen: berichten en/of video’s over ‘The Great Reset’. Zelfs zonder social media kun je het gezien hebben; in de Tweede Kamer ‘bijdragen’ van Baudet viel het begrip regelmatig en de anti-campagne posters hingen zelfs in de Rijp (zie foto hieronder). Maar wat is The Great Reset eigenlijk?

Het echte idee van The Great Reset zullen de meeste Forum-stemmers maar dodelijk saai en onbegrijpelijk vinden. Het is een voorstel van o.a. Klaus Schwab, grondlegger van het World Economic Forum (WEF), om na de coronapandemie de wereldeconomie duurzaam opnieuw op te bouwen. Schwab schreef er een boek over samen met Thierry (naamgenoot van…) Malleret.

De belofte van het voorstel is: verhoogde duurzaamheid, minder sociale ongelijkheid en stakeholder capitalism. Dat zijn positieve zaken, maar de keerzijde is dat er meer macht zal vloeien naar grote corporates (in tech, finance en pharmaceuticals) en supranationale organisaties. Ook zal de burger door het voorstel aan macht inboeten.

Vooral vanwege dat laatste punt is het idee van Schwab gekaapt door populisten, zoals Baudet, voor een complottheorie met dezelfde naam. Deze theorie wordt al sinds het begin van de coronapandemie met groot succes verspreid. Baudet heeft er zelfs zijn hele partijprogramma (na het uiteenvallen van zijn partij in 2020) op ingestoken, maar ook internationaal is de complottheorie populair.

De complottheorie komt erop neer dat het World Economic Forum de zelf veroorzaakte coronapandemie misbruikt om burgers steeds meer vrijheden af te nemen, grote delen van de wereldbevolking om zeep te helpen met vaccins, een wereldwijde overheid te installeren en van burgers slaven te maken die alles alleen nog via een centraal digitaal systeem kunnen doen. Een soort Brave New World meets 1984 dus.

Het handige voor de complotverspreiders is dat er veel over gepubliceerd is door het WEF. Dus zeggen ze; ‘de globalisten willen de macht overnemen en ze doen dit gewoon openlijk’ en ‘waarom heeft niemand in de gaten wat er aan het gebeuren is?’. Niemand van hen heeft echter het boek van Schwab gelezen; ze baseren zich op nep nieuwsberichten en ophitsende posts van populisten.

De complotdenkers vallen ook duidelijk prooi aan de ‘confirmation bias’ (of bevestigingsvooroordeel): de neiging om alleen waarde te hechten aan informatie die de eigen ideeën, overtuigingen of hypotheses bevestigt. Een voorbeeld is minister Kuipers die het corona EU-paspoort wil verlengen. De reden hiervoor is waarschijnlijk dat de minister verwacht dat corona nog een comeback gaat maken, maar voor de wantrouwende complotdenker is dit hét bewijs dat de Great Reset de volgende fase ingaat.

Aan de andere kant: de coronamaatregelen zijn bijna allemaal afgeschaft, dus dat dreigt te botsen met de complottheorie. Wat te doen? De uitkomst werd vrijwel direct geboden door Poetin die Oekraïne binnenviel. En al snel doken er video’s op waarin wordt gesteld dat deze oorlog ook bij het plan van ‘de globalisten’ hoort.

De oorspronkelijke tijdslijn van ‘The Great Reset’ is inmiddels bijgesteld.

Toen viel alles voor mij op zijn plaats. Waarom die verheerlijking van strongmen als Poetin? (Baudet noemde hem een ‘prachtkerel’). En waarom zijn bijna alle aanhangers van de theorie vóór Trump, tegen coronamaatregelen en nu zelfs voor Poetin? Het is duidelijk: de complottheorie is onderdeel van een georganiseerd plan van populisten om de macht in het Westen te grijpen. De complottheorie is zelf onderdeel van een complot!

Dit is niet de eerste keer dat een nepnieuwscampagne wordt ingezet om een populist aan de macht te helpen. Donald Trump heeft zijn overwinning aan de algoritmes van Facebook te danken dat gebruikers voortdurend nepnieuws toonde van hoe slecht de democraten wel niet waren. Trump is daarbij geholpen door Russische troll farms. Baudet en andere Europese populisten hebben goed gekeken naar de trucs die Trump (en andere dictators zoals Poetin) gehanteerd hebben om ‘het volk’ te manipuleren. Door wantrouwen te creëren tegen de gevestigde politici (zie poster) en de populisten neer te zetten als ‘beschermers van de vrijheid’ hopen ze dat voldoende stemmers hierin meegaan, zoals in de VS gebeurde.

Helaas voor de populisten werkt de strategie niet heel goed momenteel. Online zijn er weliswaar veel aanhangers, maar bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 heeft FvD het heel slecht gedaan. Het pro-Poetin standpunt is zelfs bij veel FvD-aanhangers verkeerd gevallen. Toch is dit een gevaarlijke ontwikkeling. Facebook weet dat Trump met behulp van Russische trolls de verkiezingen van 2016 heeft gewonnen en de social media hebben hun algoritmes niet aangepast, wat schandalig is. Daarom blijft nepnieuws zoals ‘The Great Reset’ een potentieel dodelijkere epidemie dan corona. We hebben immers al genoeg gekken, dictators en populisten aan de macht momenteel.