Mijn 10 favoriete muziekdocumentaires

Posted on 28 mei 2023 by Jeppe Kleijngeld

10. George Harrison – Living in the Material World (2011)
Regie: Martin Scorsese
Met: George Harrison, Paul McCartney, John Lennon, Ringo Starr

Een tijdscapsule van Martin Scorsese die je moeiteloos meevoert naar de jaren 50-70, het tijdperk van George Harrison, die als lead gitarist en later songwriter een fundamentele rol speelde in het succes van The Beatles. Harrison, die in 2001 overleed aan kanker, wordt omschreven als kalm en lief, maar ook boos, en katalysator tussen de hanige John Lennon en nice guy Paul McCartney. Het verhaal van Harrison is bovenal een verhaal over hoe het is om als achttienjarige ongekend beroemd te worden. Scorsese laat ons middels een levendige reconstructie het sterrendom van The Beatles ervaren. Van de opkomst van de band in Liverpool, langs New York, Amsterdam, India en vele andere landmerken in de geschiedenis van de popgroep. Harrison’s bijzondere talent als muzikant wordt ook nadrukkelijk belicht, evenals zijn persoonlijke spirituele ontdekkingstocht.

09. Billie Eilish: The World’s a Little Blurry (2021)
Regie: R.J. Cutler
Met: Billie Eilish, Ariana Grande, Orlando Bloom, Justin Bieber

In 2015 zette de vijftienjarige Billie Eilish O’Connell het prachtige liedje ‘Ocean Eyes’ online en drie jaar later was ze wereldberoemd. De documentaire The World’s a Little Blurry volgt de wereldster terwijl ze met haar broer, de producent Finneas O’Connell, haar Grammy winnende debuutalbum ‘When We All Fall Asleep, Where Do We Go?’ (2019) componeert op zijn slaapkamer in Los Angeles. We leren de dan zeventienjarige Billie Eilish kennen als een hooggevoelige tiener die schrijft over hoe ze zich voelt. De mensen vinden haar muziek donker en depressief, maar haar moeder legt uit dat het logisch is, want jongeren groeien nu eenmaal op in een donkere en depressieve tijd. Het is haar veilige familieleven dat haar duidelijk op de been houdt in haar overweldigende leven, waarin ze wereld rondtoert, muziekvideo’s regisseert, andere sterren ontmoet en het Oscar-winnende James Bond lied ‘No Time to Die’ schrijft en opneemt. Het is fascinerend om het creatieve proces van het tweetal te volgen, maar de breekbaarheid van Billie Eilish kan je als kijker moeilijk onberoerd laten.

08. Bob Dylan: Don’t Look Back (1967)
Regie: D.A. Pennebaker
Met: Bob Dylan, Albert Grossman, Bob Neuwirth, Joan Baez

Het begint met een geweldige opname van Dylan die een reeks kartonnen kaarten laat zien en weggooit met daarop geselecteerde woorden en zinnen uit de tekst van zijn nummer ‘Subterranean Homesick Blues’. Wat een woordkunstenaar! Daarna volgt een serie fragmenten van zijn toer door het Verenigd Koninkrijk in 1965. Er zitten verschillende bijeenkomsten in met journalisten die hem steeds proberen te begrijpen en categoriseren; kansloos bij een origineel talent als Dylan. We zien hem ook op hotelkamers gesprekken voeren en liedjes schrijven en zingen met andere artiesten als Joan Baez, Donovan en Alan Price. En natuurlijk zitten er de nodige optredens in, waaronder zijn performance in de Albert Hall waar hij het machtige ‘It’s Alright, Ma (I’m Only Bleeding)’ zingt. Volgens Kurt Cobain en Dave Grohl is dit de enige echt goede rock & roll documentaire (Wikipedia), dus het komt ten zeerste aanbevolen.

07. Marley (2012)
Regie: Kevin MacDonald
Met: Bob Marley, Ziggy Marley, Jimmy Cliff, Rita Marley

De ultieme film over reggae legende Bob Marley. Van het vormen van zijn band The Wailers in Trench Town (Kingston, Jamaica) tot zijn strijd tegen kanker en overlijden op 36-jarige leeftijd. MacDonald’s documentaire laat zien wat voor gigantische impact Marley heeft gehad. Zijn enige ambitie was naar eigen zeggen om mensen te verbinden en te verbroederen en met zijn extreem inspirerende concerten slaagde hij daar enorm goed in. Zo speelde hij een verzoenende rol in de politieke onrust in Jamaica en Afrika. Toen hij overleed op 11 mei 1981, stierf er een legende. De jongen die door zijn vader verstoten was, was door de wereld omhelsd. Zo werden de woorden uit een van zijn liedjes werkelijkheid. ‘The stone that the builder refused will always be the head cornerstone.’

06. The Doors: When You’re Strange (2009)
Regie: Tom DiCillo
Met: Johnny Depp (narrator), Jim Morrison, Ray Manzarek, Robby Krieger, John Densmore

LSD, Vietnam, de tegencultuur… ‘Uit de kloof van de gevestigde orde komt een band tevoorschijn: The Doors.’ Zo opent verteller Johnny Depp de documentaire When You’re Strange van Tom DiCillo. Slechts 27 jaar was zanger Jim Morrison toen hij dood werd aangetroffen in een hotelkamer in Parijs. Vier jaar eerder werd zijn band naar de top van het sterrendom gelanceerd met de single ‘Light My Fire’. Wat volgde was een wilde periode met veel drank, drugs en gestoorde optredens, maar ook met unieke muziek dat gekenmerkt wordt door het gebrek aan een basgitaar, het briljante orgelwerk van Ray Manzarek en de poëtische teksten van Morrison. Maar de destructieve en onvoorspelbare persoonlijkheid van de zanger leidde tot problemen voor de band en ze vallen een aantal keren bijna uit elkaar. Na het lanceren van hun comeback blues albums ‘Morrison Hotel’ en ‘L.A. Woman’ (Mr. Mojo Rising = Jim Morrison) vertrekt Morrison naar Parijs voor zijn laatste reis. When You’re Strange is het ultieme document over de legendarische band die werd vernoemd naar een gedicht van William Blake: ‘If the doors of perception were cleansed every thing would appear to man as it is, Infinite.’

05. Cobain: Montage of Heck (2015)
Regie: Brett Morgen
Met: Kurt Cobain, Courtney Love, Kim Cobain

Net als Amy (4) is Cobain een document over een ander tragisch lotgeval in de muziekgeschiedenis. Deze waanzinnig gemonteerde collage van animaties, homevideo’s en geluidssamples weet diep te ontroeren. De hooggevoelige Kurt Cobain maakt een komeetachtige spurt door van outcast naar wereldster. Net als voor Amy was dit ook voor Kurt veel te veel om te hanteren en hij raakte verslaafd aan heroïne. Na een langdurige depressie beëindigde hij zijn leven in 1994. Nog een overeenkomst met Amy Winehouse is de thuissituatie waarin hij afgewezen werd door zijn gescheiden ouders; het begin van een wanhopige leegte die alleen de muziek kon vullen. Maar het was niet genoeg…

04. Amy (2015)
Regie: Asif Kapadia
Met: Amy Winehouse, Mitch Winehouse, Mark Ronson

Amy is een must-see documentaire over de veel te jong gestorven Britse zangeres Amy Winehouse die in 2003 doorbrak. Het was duidelijk dat Amy een uniek talent was met een volledig eigen stijl en een eigen geluid. Helaas ontwikkelde ze ook een psychische instabiliteit die haar uiteindelijk fataal is geworden. In 2005 kreeg Winehouse een stormachtige relatie met Blake Fielder, de liefde van haar leven. Gedurende die periode begon haar lange strijd met verslavingen. Ze voelde ook de druk vanuit de platenmaatschappij en producenten die grote verwachtingen van haar hadden. Deze druk heeft het zelfdestructieve in Amy verder aangewakkerd. Toen Fielder het uitmaakte schreef de verscheurde Amy het album ‘Back to Black’, haar internationale doorbraak. Met dit meesterlijke, authentieke album won ze alle mogelijke muzikale prijzen en werd ze steenrijk. Maar haar psychische problemen en verslavingen waren nog allesbehalve getemd. Ze overleed uiteindelijk aan de combinatie alcohol en ondervoeding, wat hoogstwaarschijnlijk een fatale hartstilstand teweeg heeft gebracht. Het is een diep triest verlies voor iedereen, bovenal voor de prachtige Amy zelf. Ze was slim, grappig, getalenteerd en inspirerend. Haar muzikale nalatenschap is klein, maar sensationeel. Van alle eerbetuigingen is die van Tony Bennett – met wie Amy kort voor haar overlijden een duet zong – het mooiste: ‘Of all of the singers that I’ve ever heard – Amy was the best one. She was a true great pop jazz singer. She heard everything, she was influenced just by the right music. She had the ears to know just what to leave out and put in.’

03. The Beatles Anthology (1995)
Regie: Kevin Godley, Bob Smeaton, Geoff Wonfor
Met: John Lennon, Paul McCartney, George Harrison, Ringo Starr

De meest complete documentaire over The Beatles is een must see voor elke fan. Tien uur lang volg je de boys tijdens gehele loopbaan: hun jonge jaren in Liverpool, het vormen van hun eerste band The Quarrymen, hun ontwikkeling tot briljante muzikanten in Hamburg, de raketlancering naar roem in 1963, de touring jaren, de evolutie naar studio-artiesten tot het uiteindelijk opbreken van de groep in 1970. Unieke beelden van al hun significante optredens worden afgewisseld met interviews met de bandleden en belangrijkste medewerkers uit de hoogtijdagen. Van John worden oude interviews gebruikt om hem ook een stem te geven. De beste band allertijden verdient de meest uitgebreide documentaire en dat is The Beatles Anthology. Zelfs de meest obsessieve fans ontdekken hierin nog nieuwe feitjes en het is gewoon super fijn om zoveel tijd te mogen doorbrengen met het charismatische viertal.

02. The Beatles: Get Back (2021)
Regie: Peter Jackson
Met: John Lennon, Paul McCartney, George Harrison, Ringo Starr

Met deze bijna acht uur durende miniserie gaf de legendarische regisseur Peter Jackson Beatles-fans het ultieme geschenk; de kans om tijd in de studio door te brengen met de beste band ter wereld bij het maken van het album ‘Get Back’. Jackson en zijn team hebben het beeldmateriaal dermate goed opgeknapt dat het lijkt alsof het gisteren gefilmd is. Met deze documentaire heeft Jackson de geschiedenis herschreven; de ‘Get Back’-sessies waren niet vol conflict en verval. Zeker, de Beatles waren zoekende, maar de sfeer was vrij positief, zeker nadat de groep verhuisde van Twickenham Film Studios naar Apple Studio in London waar ze uiteindelijk hun beroemde laatste optreden op het dak gaven. De serie geeft ook een unieke inzage in het creatieve proces van de band, en we leren hoe klassieke rocksongs als ‘Get Back’, ‘Dig a Pony’ en ‘One After 909’ tot stand zijn gekomen. Een intiemere film over een rockband is nooit gemaakt.

01. Searching For Sugar Man (2012)
Regie: Malik Bendjelloul
Met: Rodriguez, Stephen ‘Sugar’ Segerman, Dennis Coffey

In de jaren 70 deden muziekproducenten in de VS een ontdekking: Sixto Rodriquez (artiestennaam Rodriquez), een briljante zanger en tekstschrijver uit Detroit. Rodriquez zingt poëtisch en profetisch over het leven in de grote stad, en doet sterk denken aan Bob Dylan, zowel qua stemgeluid als qua teksten. De documentaire opent met het liedje ‘Sugar Man’, en ik dacht meteen, WOH!: dit is een van de vetste nummers ooit. Die tekst, die stem, die melodie… Waarom ken ik dit niet? En dat hebben meer mensen zich afgevraagd sinds de jaren 70. In de VS verdween de artiest in de obscuriteit, terwijl hij in Zuid Afrika een sensatie werd. Zonder dat hij het wist! De documentaire volgt twee fans uit Kaapstad die eind jaren 90’ op zoek gingen naar hun muzikale held. Meer vertel ik niet, maar dit is echt een feel good documentaire. Een ongelofelijk verhaal, dat je een fantastisch gevoel zal geven en kennis laat maken met de meest waanzinnige artiest die je nooit gekend hebt. Sommige echte verhalen zijn zo mooi dat de beste schrijvers ze niet kunnen verzinnen. Searching For Sugar Man is zo’n verhaal.

Cult Radar: Part 10

Posted on 11 augustus 2020 by Jeppe Kleijngeld

The final one?

FilmDungeon.com is glad to explore the video trenches to find that oddball treasure between the piles of crap out there. Off course a treasure in this context can also be a film that’s so shockingly bad it’s worth a look, or something so bizarre that cult fans just have to see it. Join us on our quest and learn what we learn. Hopefully we’ll uncover some well-hidden cult gems.

Researched by: Jeppe Kleijngeld

Westworld (USA, 1973)

Directed by: Michael Crichton
Written by: Michael Crichton
Cast: Yul Brynner, Richard Benjamin, James Brolin

Before the big budget HBO-series, there was the cult movie Westworld. And it’s a blast also! Delos Vacation is the vacation of the future today. Go to Roman World, Medieval World or Westworld to fuck and kill. But, as usually happens in movies about AI, robots get tired of being humanity’s servants and go rogue. The decadent will pay for their behaviour! Much like the vacation advertised by Delos, Westworld is Big Fun.

Enemy Territory (USA, 1987)

Directed by: Peter Manoogian
Written by: Stuart Kaminsky, Bobby Liddell
Cast: Gary Frank, Ray Parker Jr., Jan-Michael Vincent

An insurance agent and phone repairman get trapped at night in a massive tower building. This is the territory of the Vampires, a deadly gang. What follows is the typical ‘stalk and kill’ scenario. Unfortunately, the movie did not age well and is thus not very tense by today’s standards. The acting is also poor, so unfortunately there is not much to recommend this for.

Starship Troopers: Invasion (Japan / USA, 2012)

Directed by: Shinji Aramaki
Written by: Flint Dille (screenplay), Robert A. Heinlein (novel)
Cast (voices): Leraldo Anzaldua, Shelley Calene-Black, Luci Christian

Third sequel to Paul Verhoeven’s original sci-fi classic Starship Troopers from 1997 and this time it is animated. Want to know more? The first sequel was horrible and the second was not all that great. This one is a pretty decent made-for-DVD flick, much like Clone Wars is for the Star Wars prequel trilogy. The first part is mostly marine macho bullshit, but the animated girls make it all worthwhile (all the animation is pretty well done). In the second part, the makers actually manage to add a story worth adding to this bug-infested universe. Could have done with a little more suspense and over the top gore, but it is certainly worth a look.

Zombie Flesh Eaters 2 (Italy, 1988)

Directed by: Lucio Fulci
Written by: Claudio Fragasso (story), Claudio Fragasso (screenplay)
Cast: Deran Sarafian, Beatrice Ring, Ottaviano Dell’Acqua

This masterpiece (originally called Zombi 3 in Italy) is a cash-in on Zombie Flesh Eaters/Zombi 2 which was made to profit from the zombie-rage caused by Romero’s Dawn of the Dead, which was released as Zombi in Italy. Still with me? This one is about an infection on a small island caused by the military working on bacterial weapons (again). The virus causes people to eat each other. The zombies in this film are the first fast & furious zombies(*1) I’ve seen, that would later appear in films such as 28 Days Later that resurrected the genre. And some of them even talk. Not that surprising though, this was three years after Bub(*2) after all. They are killed pretty easily though. No brain impalement required. Though not as atmospheric as the original Zombie Flesh Eaters, Fulci still delivers in terms of shocks and bad taste. To be concluded by Zombie Flesh Eaters 3/Zombi 4.

*1 At least some of them are. Others are as slow and dumb as ever.
*2 Of Day of the Dead fame

Zombie Flesh Eaters 3 (Italy, 1989)

Directed by: Claudio Fragasso
Written by: Rossella Drudi, Rossella Drudi
Cast: Jeff Stryker, Candice Daly, Massimo Vanni

Whoever green-lit this dog? Exploiting the extremely capable zombie master Romero is one thing, but at least come up with a rip-off that delivers some of the goodies. The acting in this Italian piece of trash is HORRIBLE and so are the dialogues. The direction is a complete joke now that Fulci left. This distracts so much that watching it is a complete waste of time. Only for the braindead, others avoid at all costs.

Westworld

Enemy Territory

Starship Troopers: Invasion

House on the Edge of the Park (Italy, 1980)

Directed by: Ruggero Deodato
Written by: Gianfranco Clerici, Vincenzo Mannino
Cast: David Hess, Annie Belle, Christian Borromeo

From the director of Cannibal Holocaust comes an early home invasion flick, very much like Funny Games. A psycho and his simpleton buddy crash a party of young folks and as the night progresses, they use (sexual) violence on them. Often quite unpleasant to watch, but the acting is pretty decent. With a nice little twist at the end.

The Cars That Ate Paris (Australia, 1974)

Directed by: Peter Weir
Written by: Peter Weir, Keith Gow, Piers Davies
Cast: John Meillon, Terry Camilleri, Kevin Miles

Ozploitation flick about the small town of Paris, where the inhabitants cause fatal car crashes to plunder the vehicles. Strange early creation of Australian director Peter Weir, who went on to make great films like The Truman Show, Fearless and Dead Poet Society. This one provides in mood and production design (low budget, but cool), but misses the finer touches that Weir displayed in his later work. A must see? No. But interesting and entertaining enough.

Space Shift (USA / UK, 1992)

Directed by: Anthony Hickox
Written by: Anthony Hickox
Cast: Zach Galligan, Monika Schnarre, Martin Kemp

This masterpiece, also known as Waxwork II: Lost in Time, is a sequel to the 1988 film, Waxwork. After dealing with evil waxwork, this time the heroes travel through time in what appears to be a horror reenactment game. They become part of stories like Frankenstein, Alien and Invasion of the Body Snatchers. The writing of this homage is not very well done. But is does feature legend Bruce Campbell in an amusing role.

Mega Force (Hong Kong / USA, 1982)

Directed by: Hal Needham
Written by: Bob Kachler, James Whittaker, Albert S. Ruddy, Hal Needham, Andre Morgan
Cast: Barry Bostwick, Michael Beck, Persis Khambatta

From the director of Smokey and the Bandit comes another hilarious eighties classic. About a phantom force, armed with the latest technology, that is called into action whenever geopolitical problems arise. The leader of the team: Ace Hunter! And the action, stunts and gadgets can compare with James Bond… almost. Worth watching if only for the soundtrack and images of the ‘MegaForce’ on their special motorcycles.

Assault on Precinct 13 (USA, 1976)

Directed by: John Carpenter
Written by: John Carpenter
Cast: Austin Stoker, Darwin Joston, Laurie Zimmer

Suspenseful early flick from great horror maestro John Carpenter. About L.A. gangs who team up to assault a nearly abandoned police station kamikaze-style. Very tense atmosphere and excellent character building. Remade in 2005 with Ethan Hawke, Laurence Fishburne and Gabriel Byrne, but the original is better.

House on the Edge of the Park

Space Shift

Mega Force

Note: FilmDungeon.com is currently still live and will be removed from the web on 15 august, 2020. Obituary will follow. The site’s content will be re-published in the form of e-books on ISSUU. Links can be found on this blog and directly on ISSUU.

Lessen in scenarioschrijven #3 – Gebruik van symboliek

Posted on 22 oktober 2017 by Jeppe Kleijngeld

Lees ook:
– Lessen in scenarioschrijven #1 – De basis
– Lessen in scenarioschrijven #2 – Inspiratie

The Hero’s Journey begins here…

We vervolgen de serie over scenarioschrijven met symboliek. Esoterische symboliek welteverstaan, dat wil zeggen dat niet iedereen het ziet; je moet er een beetje verstand van hebben. Dat neemt niet weg dat symboliek in ons collectieve onderbewuste zit opgeborgen (Jung), dus wanneer we het aanschouwen doet het toch iets met ons al kunnen we niet direct omschrijven wat.

Symboliek is een omvangrijke studie, dus in één artikel kan ik er weinig over kwijt. Wat ik daarom wil doen is 10 voorbeelden geven van hoe symboliek gebruikt wordt in populaire films. Dat geeft je een idee over hoe je het kunt inzetten. Bronnen waar je vervolgens zelf op zoek kunt gaan naar geschikte symboliek voor je scenario zijn onder meer: het numerologische, kabbalistische, astrologische, magische, mythologische en het occulte. Daarnaast kun je kijken naar tarotkaarten, alchemie, iconografie en het mysticisme.

De 10 voorbeelden uit populaire films (met heel veel dank aan Robert W. Sullivan) zijn:

1. Zoektocht naar kennis
De Griekse oudheid biedt een schat aan symbolische betekenis. ‘Gnosis’ is het Griekse woord voor kennis. Het gnosticisme is een christelijke filosofie met mogelijk wortels in het oude Rome en Perzië. Sophia, wier naam in het Grieks ‘wijsheid’ betekent (Philo-Sophia = letterlijk: vriend van wijsheid), is een van de centrale figuren in het gnosticisme dat de nadruk legt op individuele kennis en wijsheid als weg naar de verlossing en vereniging met God. Incarnaties van het vrouwelijke archetype Sophia in literatuur en film zijn o.a. Alice in ‘Alice in Wonderland’ en Dorothy in ‘The Wizard of Oz’. Alice en Dorothy bereiken Gnosis door een occulte en mystieke ervaring door te maken. Ze worden beide naar een magische wereld getransporteerd middels een ‘ladder’ (Jacob’s Ladder, ladder van Minerva), namelijk een tornado (Dorothy) en een konijnenhol (Alice) respectievelijk. De ervaringen die ze vervolgens ondergaan hebben hun grondslag in Gnostische wijsheid, verlichting, het mystieke, het occulte en het dualistische.

2. Dualisme
Het dualisme is de leer dat het heelal beheerst wordt door twee tegenovergestelde principes, het ene goedaardig en het andere kwaadaardig. Dit is als thema volop aanwezig in o.a. science fiction in fantasy films, zoals ‘The Lord of the Rings’ en ‘Star Wars’. In laatstgenoemde neemt het duistere, mechanische keizerrijk het op tegen de lumineuze, organische rebellen.

In ‘The Lord of the Rings’, met name in deel twee ‘The Two Towers’, staat ook de strijd tussen industrie en natuur centraal. Saruman’s orcs vernietigen grote delen van het woud van Fangorn om een gigantische oorlogsindustrie op te bouwen in Isengard. Dit symboliseert de inval op de natuur door de Industriële Revolutie in de 19de eeuw. Het personage Treebeard, een lopende en pratende boom, verwoordt het als volgt; “There’s always smoke rising from Isengard these days. There was a time when Saruman would walk in my woods, but now he has a mind of metal, and wheels. He no longer cares for growing things.”

Een ander aspect van dualisme dat in ‘The Two Towers’ aan bod komt is dat tussen geest en materie. Centraal in de film staat het het verbond tussen de twee torens van Sauron en Saruman: Barad-dûr en Orthanc. Het oog van Sauron staat voor spirituele kwaadaardigheid terwijl Saruman het stoffelijke kwaad personifieert. Saruman vertegenwoordigt de fysieke tirannie die de natuur overspoeld en Sauron is een soort bovenzinnelijk kanker dat overleeft zolang de ene ring blijft bestaan in Midden-Aarde.

3. De zonneheld
Ian Fleming, schrijver van de James Bond boeken, werkte voor zijn carrière als schrijver in de Britse Naval Intelligence samen met de occultist Aleister Crowley. Deze vriendschap heeft grote invloed gehad op de James Bond boeken. Bond is de zonneheld (‘Solar Hero’) die het opneemt tegen een superschurk met een duister doel; vaak streven deze schurken een nieuwe wereldorde na met zichzelf aan het hoofd. Ook de Bond-films en boeken staan bol van het dualisme: licht en duisternis, goed en kwaad, verdorvenheid en onschuld…. Bond is het heroïsche archetype die het opneemt tegen het vileine archetype die vaak een toepasselijke naam draagt, zoals Dr. No (negatief geladen tegenover Bond’s positieve held)

De zonnehelden in films (James Bond, Neo, Luke Skywalker) krijgen tegenwicht van de maan die gepersonifieerd wordt door een vrouwelijke held. Princes Leia (Carrie Fisher) draagt in ‘Star Wars’ witte jurken om de nachtelijke glans van de maan te personificeren.

4. Eenheid met vrouwen
Waarom maakt James Bond zoveel vrouwen het hof? Ook hierin schuilt symboliek van dualistische aard (man-vrouw). Ik laat expert Robert W. Sullivan aan het woord: “If the godhead joins the male and female in the ultimate unity, than to be like God-man must unite the masculine and the feminine elements of his nature. In Jungian terms he must unite himself to his ANIMA, the feminine part of a man’s personality. In terms of sexual symbolism, he must penetrate and ‘know’ his own virgin feminine component to enter the temple where the godhead is concealed. In other words, Bond must unite with the sacred feminine or ‘the Bond Girl’ to achieve a form of Gnostic alchemical ascent allowing him to defeat the Demiurge-like villain.”

Simpel gezegd, Bond moet seks hebben met de Bond-girl om de bad guy te verslaan. De namen van de Bond-girls stralen altijd seksualiteit en energie uit: Pussy Galore (vagina in overvloed) en Domino Vitali (vitale dame). Deze heilige eenheid gaat altijd goed, op één keer na. In ‘On Your Majesty’s Secret Service’ trouwt Bond met Teresa ‘Tracy’ Draco, dochter van Marc-Ange Draco, leider van een machtig Corsicaans misdaadsyndicaat. Oftewel, Bond’s vrouw is zelf afkomstig van de donkere zijde (Draco betekent dan ook ‘Draak’ in Grieks/Latijn). De alchemie tussen licht en duisternis is niet mogelijk en direct na de bruiloft – nog voordat zij het huwelijk geconsumeerd hebben – wordt Tracy doodgeschoten door Bond’s aartsvijand Blofeld. De draak wordt gedood door een andere draak.

Het gedoemde huwelijk tussen Bond en Tracy Draco laat zien hoe het onderbewuste symboliek oppikt. De relatie tussen Bond en zijn nieuwe schoonfamilie voelde al vanaf het begin ongemakkelijk.

5. Locaties als symbool
Het Overlook Hotel in Stanley Kubrick’s horrorfilm ‘The Shining’ staat symbool voor de donkere kant van de Verenigde Staten. Het hotel is gebouwd op een oude Indiase begraafplaats, net als het land Amerika gebouwd is op Indianenland. Daarmee hebben de kolonisten letterlijk de natie van de Indianen begraven. Oude presidenten zijn te gast geweest in het geïsoleerde Overlook Hotel. En de kleuren rood, wit en blauw – emblemen van de Amerikaanse vlag en patriottisme – zijn volop aanwezig in de film.

6. Faustiaans pact
Een Faustiaans pact is een deal waarbij een ambitieuze persoon zijn morele integriteit inruilt voor macht en succes. In ‘Star Wars: Revenge of the Sith’ personifieert Anakin Skywalker Dr. Faust en kanselier Palpatine de duivel zelf. Anakin’s motivatie is mystieke Sith wijsheid te vergaren die hem zal helpen zijn vrouw Padmé van een zekere dood te redden (hij ziet haar dood – zijn grootste angst – voor zich in zijn dromen). De Faust legende is de basis van vele artistieke, literaire, muzikale en filmische werken door de eeuwen heen.

Chancellor Palpatine: Did you ever hear the tragedy of Darth Plagueis the Wise?
Anakin Skywalker: No.
Chancellor Palpatine: Darth Plagueis was a Dark Lord of the Sith who lived many years ago. He was so powerful and so wise that he could use the Force to influence the midichlorians to create life… He had such a knowledge of the dark side that he could even keep the ones he cared about from dying.
Anakin Skywalker: He could do that? He could actually save people from death?
Chancellor Palpatine: The dark side of the Force is a pathway to many abilities some consider to be unnatural.
Anakin Skywalker: What happened to him?
Chancellor Palpatine: He became so powerful… the only thing he was afraid of was losing his power, which eventually, of course, he did. Unfortunately, he taught his apprentice everything he knew, and then one night, his apprentice killed him in his sleep. It’s ironic that he could save others from death, but not himself.
Anakin Skywalker: Is it possible to learn this power?
Chancellor Palpatine: Not from a Jedi.

7. Het Jezusfiguur
Vaak is de held in fantasiefilms een Messias-achtig figuur zoals Jezus Christus. Denk bijvoorbeeld aan Neo in ‘The Matrix’ of Anakin Skywalker in ‘Star Wars’. Kijk naar het levensverhaal van Anakin Skywalker: een profetie voorspelde zijn komst, hij beschikte over speciale krachten en zijn moeder verwekte hem zonder vader (“there was no father. I can’t explain what happened”). Zijn moeder Shmi Skywalker werd in ‘The Phantom Menace’ dan ook gespeeld door Pernilla August die hetzelfde jaar (1999) verscheen in de tv-film ‘Mary, Mother of Jesus’ in de rol van Mary. De planeet Tatooine waar Anakin ontdekt wordt lijkt veel op Palestina.

Aan het einde van de eerste Star Wars trilogy offert Anakin Skywalker (dan al lange tijd getransformeerd in Darth Vader) zich op om het universum te redden van de kwade Sith. Hij verlost zichzelf dan als het ware van zijn zonden als Darth Vader en daarvoor Anakin (lust, jaloezie en woede). Nu was Jezus zelf zonder zonden volgens de meeste versies van de Bijbel, maar in het veel realistischer verhaal ‘The Last Temptation of Christ’ is dat wel anders.

Neo (Keanu Reeves) is in ‘The Matrix ’een echt Jezusfiguur

8. Symbool voor oneindig
Op 26 oktober 1985 wordt Einstein, de hond van uitvinder Doc Brown, de eerste tijdreiziger in de geschiedenis. Hij doorbreekt het ruimtetijd continuüm wanneer de tijdmachine die Brown gebouwd heeft 88 mijl per uur bereikt. De naam Einstein is toepasselijk aangezien het Albert Einstein’s speciale relativiteitstheorie is die de manipulatie van ruimtetijd mogelijk maakt. Het nummer acht, wanneer op zijn kant gezet, is het symbool voor opsluiting in de tijd, vandaar de 88 mijl per uur die nodig zijn om de ‘Flux Capacitor’ in de tijdmachine te activeren. De ‘Back to the Future’ serie is geïnjecteerd met Egyptische legenden. Die worden uitgebreid besproken in het boek ‘Cinema Symbolism’.

9. Ego, Schaduw, Zelf
Carl Jung was degene die het begrip ‘schaduw’ in de psychologie introduceerde. Hij gaf daaraan een geheel eigen betekenis: het verborgen ware zelf. Dat ware zelf kleeft aan je zoals je schaduw in de stralen van de zon. Als je in het zonlicht staat kun je hoog of laag springen, tegen je schaduw schoppen en wat al niet, maar je raakt die schaduw niet kwijt. Dat geldt precies zo voor je ware zelf. Want je ware zelf, dat ben je, en dat blijft bij je, hoe verborgen ook en hoe je ook je best doet het te verstoppen.

In Alfred Hitchcock’s ‘Psycho’ (1960) verkleedt Norman Bates zich als zijn moeder, imiteert hij haar stem, en vermoordt hij jonge vrouwen die ‘moeder’ boos maken met hun flirterige gedrag. Norman is een echte split personality die zowel moeder als zoon is, schaduw en bewust ego. Hitchcock gebruikt de symbolische schaduw persoonlijkheid ook voor het personage Marion Crane (Janet Leigh) in de film. Dit wordt uitgedrukt in de lingerie die ze draagt. Voordat ze geld gestolen heeft, zien we haar in wit ondergoed dat haar onschuld en bewuste ego uitdrukt. Na de diefstal die ze pleegt draagt ze zwarte lingerie dat de schaduwzijde van haar persoonlijkheid symboliseert en haar nieuwe betrokkenheid bij slechte zaken. Net als Bates heeft de persoonlijkheid van Marion Crane twee contrasterende zijden. Bates straft haar door haar, verkleed als zijn moeder, dood te steken in de douche.

10. Wrede moeders
In ‘Alien’ (1979) komt de vrouwelijke held Ripley erachter dat het enige doel van de ruimtemissie waar ze aan deelneemt is om een levend exemplaar van een Xenomorph – een kwaadaardige alien – naar de aarde te brengen. Dat de bemanning daarbij omkomt maakt de opdrachtgever niet uit. De naam van de boordcomputer die de missie coördineert is MOTHER. Het enige andere bemanningslid dat de plannen van MOTHER kent is het kunstmatige wezen Ash, dat de computer compleet volgzaam dient net als Norman Bates zijn moeder dient in ‘Psycho’.

Het idee van een wraakzuchtige en wrede moederfiguur komt uit de mythologie in de vorm van de verdorven godin Nemesis. Andere bekende voorbeelden zijn:
– Joan Crawford (Faye Dunaway) in ‘Mommie Dearest’ (1981)
– Margaret White (Piper Laurie) in ‘Carrie’ (1976)
– Livia Soprano (Nancy Marchand) in ‘The Sopranos’ (1999-2007)
– Mary (Mo’Nique) in ‘Precious’ (2009)
– Ma Jarrett (Margaret Wycherly) in ‘White Heat’ (1949)
– Janine ‘Smurf’ Cody (Jacki Weaver) in ‘Animal Kingdom’ (2010)
– En ook al is ze dood in de film, Norma Bates in ‘Psycho’ (1960)

De ‘Queen Mother’ in ‘Aliens’: de wrede moeder in ware monsterlijke vorm…

In het volgende en laatste deel van de serie – ‘de mindset’ – bespreken we wat er komt kijken bij het mentale proces van scenarioschrijven.

The James Bond Films Rated From Worst To Best (Top 10)

Posted on 1 november 2015 by Jeppe Kleijngeld

In anticipation of SPECTRE, FilmDungeon.com editor Jeppe Kleyngeld lists his favourite things about the James Bond series in 12 unique features. Enjoy!

Continuation of:

The James Bond Films Rated From Worst To Best (24-11)

10. Never Say Never Again (1983)
Director: Irvin Kershner
Written by: Jack Whittingham (story), Kevin McClory (story), Ian Flemming (story), Lorenzo Semple Jr. (screenplay)
Cast: Sean Connery (James Bond), Kim Basinger (Domino Petachi), Klaus Maria Brandauer (Maximilian Largo), Barbara Carrera (Fatima Blush), Max von Sydow (Ernst Stavro Blofeld)

Bond goes to a health centre to eliminate his ’free radicals’ on orders of the new M (played by Edward Fox). Here he stumbles on a SPECTRE plot. The evildoers manage to steal two nuclear weapons and demand money from the Western governments to return them. This only unofficial Bond film (not produced by EON Productions that owns the series) was basically made because of remake rights owned by screenwriter Kevin McClory relating to THUNDERBALL. The title of the movie is allegedly based on what Connery told his wife about playing Bond again. At the time this movie came out, the official Bond movie OCTOPUSSY was also released starring Connery’s friend Roger Moore. The films did equally well at the box office. So how is this unofficial part? Pretty good actually. It takes getting used to all these unknown actors playing familiar characters, but Connery is great as always in the lead role. The supporting cast is also a major plus; a terrific Bond girl (Kim Basinger), villain (Klaus Maria Brandauer) and – pretty rare in the Bond series – a femme fatale, wonderfully played by Barbara Carrera. NEVER SAY NEVER AGAIN basically has everything you could ask of a Bond movie: the perfect location (Bahamas’), pretty girls, naughty villains, dangerous creatures (sharks) and plenty of humour and suspense. Therefore too bad Connery’s final word is ‘Never’ as he winks to the audience.

Best moment: Bond and villain Largo play a modern computerized version of Risk called ‘world domination’. Whenever you lose, the controls give you electric shocks.

9. Skyfall (2012)
Director: Sam Mendes
Written by: Neal Purvis (written by), Robert Wade (written by), John Logan (written by)
Cast: Daniel Craig (James Bond), Judi Dench (M), Javier Bardem (Silva), Ralph Fiennes (Gareth Mallory), Naomie Harris (Eve)

Bond’s 50 anniversary movie is a real blast. Audiences loved it and SKYFALL became the highest-grossing film in the Bond series. This time our favourite spy is going after a cyber-terrorist who is keen on discrediting M for something she did in the past. Much of the movie appropriately takes place in London, where MI6’s headquarter is located. The film sees the return of two recurring characters to the series after an absence of two films: Q, played by Ben Whishaw, and Eve Moneypenny, played by Naomie Harris. SKYFALL is the first Bond movie to show us more of the origin of the James Bond character, as he returns to his parents’ home in Scotland for a final showdown with bad guy Silva (Javier Bardem). Judi Dench has more screen time in this film alone than Desmond Llewelyn had in his 17 films as Q, making her portrayal of M the most common character in the series after Bond himself.

Best moment: Bond meeting the new Q at MI6’s headquarters, a very young computer Wizard. ‘You still have spots’, Bond sneers. Then Q hands him his equipment: a gun and a radio. ‘Not exactly Christmas is it?’, remarks 007. Q: ‘What were you expecting: an exploding pen? We don’t really go for that anymore. Please return the equipment in one piece.’ Brave new world.

8. Dr. No (1962)
Director: Terence Young
Written by: Richard Maibaum (screenplay), Johanna Harwood (screenplay), Berkely Mather (screenplay), Ian Flemming (novel)
Cast: Sean Connery (James Bond), Ursula Andress (Honey Rider), Joseph Wiseman (Dr. No), Jack Lord (Felix Leiter), Bernard Lee (M)

The first ever Bond movie is a suave and engaging spy story. Everything is still fresh and original. Bond gets his hands on his trademark gun, the Walther PPK. We also witness his first flirtation with Miss Moneypenny and see him make his first kill (a disarmed man even, James Bond is a killer. That is clearly established here). It is a true delight, to see Bond take on his challenging assignment in such a professional manner. This was chosen to be the inaugural film in the James Bond series as the plot of the source novel is the most straightforward. It has only one major location (Jamaica) and only one big special effects set piece (Dr. No’s nuclear missile basis). The plot contains the highest level of mystery of the Flemming novels. Bond still really functions as detective here, working on a big case and putting all the pieces together. Connery is superb in his first turn as 007, Andress is a delightful Bond-girl and Wiseman makes a decent baddie as metal-handed Dr. No. All in all, a terrific start of the Bond legend.

Best moment: The scene in which Bond gets a night time visit from a deadly spider – a gift from Dr. No – is very tense.

Never Say Never Again

Skyfall

Dr. No

7. Casino Royale (2006)
Director: Martin Campbell
Written by: Neal Purvis (screenplay), Robert Wade (screenplay), Paul Haggis (screenplay), Ian Flemming (novel)
Cast: Daniel Craig (James Bond), Eva Green (Vesper Lynd), Mads Mikkelsen (Le Chiffre), Judi Dench (M), Jeffrey Wright (Felix Leiter)

Terrific reboot of the Bond series. Director Martin Campbell, who already gave us the first real modern Bond GOLDENEYE in 1995, introduces us to a fresh new 007, played by the superb Daniel Craig. On his first mission ever, Bond unravels a plan by banker and terrorist financier Le Chiffre to destroy a prototype Skyfleet airliner and crash the company’s stock prices. Bond prevents the attack. Left with a huge loss and under pressure to recoup his terrorist clients’ money, Le Chiffre sets up a high-stakes poker tournament at the Casino Royale in Montenegro. Hoping that a defeat would force Le Chiffre to aid the British government in exchange for protection from his creditors, MI6 enters Bond into the tournament. Then Bond meets British treasury agent Vesper Lynd, played by the stunning Eva Green, and quickly falls in love… From start to finish, CASINO ROYALE is truly awesome. It is full of clever references like bond winning an Aston Martin. It also contains a number of unforgettable 007 moments, like the Madagascar Foot Chase. Dear producers, keep ‘m coming like this one.

Best moment: Well, this is CASINO ROYALE, the poker tournament – including a cardiac arrest / poisoning and a deadly staircase fight – is a real blast!

6. From Russia with Love (1963)
Director: Terence Young
Written by: Richard Maibaum (screenplay), Johanna Harwood (adaptation), Ian Flemming (novel)
Cast: Sean Connery (James Bond), Daniela Bianchi (Tatiana Romanova), Pedro Armendáriz (Kerim Bey). Lotte Lenya (Rosa Klebb), Robert Shaw (Donald Grant)

The best Bond film according to many. Sinister villains from SPECTRE (Special Executive for Counter-intelligence, Terrorism, Revenge and Extortion) want to steal a special cipher machine from the Russians that can decrypt secret messages. They also want revenge on Bond for killing their operative Dr. No in the previous instalment. James is in terrific shape. He is making love in his first scene and snogging another girl in his last. The whole adventure in between is tense, sexy and exciting. It is the cat and mouse game between Bond and SPECTRE’s killer Donald Grant that captivates most. Interesting trivia: The opening scene where James Bond’s doppelganger is stalked and killed by Grant was originally written to appear later in the film. However, editor Peter R. Hunt figured it would work better as a teaser at the start of the movie, thus instigating the now-traditional pre-credits sequence.

Best moment: One of the final action scenes in which Bond is attacked by a helicopter can match the legendary airplane attack in field in Hitchcock’s NORTH BY NORTHWEST.

5. For Your Eyes Only (1981)
Director: John Glen
Written by: Richard Maibaum (screenplay), Michael G. Wilson (screenplay), Ian Flemming (stories)
Cast: Roger Moore (James Bond), Carole Bouquet (Melina Havelock), Topol (Milos Colombo), Lynn-Holly Johnson (Bibi Dahl), Julian Glover (Kristatos)

After two ‘rescue the world’ missions in MOONRAKER and THE SPY WHO LOVED ME, the producers felt it was time again for a more regular spy mission without all the high-tech and gadgets. Bond goes after the ATAC – an Automatic Targeting Attack Communicator that uses an ultra low frequency to order submarines to launch missiles. The device is stolen in Greece and Bond is to find out by whom. He soon meets the gorgeous Melina who is after the same people as James for the murder of her parents. Together, they make a passionate team as they travel from Madrid to Switzerland to finally Greece. This could be the most romantic Bond film as the chemistry between the two leads is heartfelt. Director John Glen, who had previously edited and acted as second-unit director on a number of Bond films, makes this the second best Roger Moore entry with a good story, tension and dynamic action.

Best moment: James climbing a very steep mountain to get to villain Kristatos’ hide-out has Hitchcock-like tension.

Casino Royale

From Russia with Love

For Your Eyes Only

4. GoldenEye (1995)
Director: Martin Campbell
Written by: Jeffrey Caine (screenplay), Bruce Feirstein (screenplay), Michael France (story), Ian Flemming (characters)
Cast: Pierce Brosnan (James Bond), Sean Bean (Alec Trevelyan), Izabella Scorupco (Natalya Simonova), Famke Janssen (Xenia Onatopp), Joe Don Baker (Jack Wade)

After a seven year hiatus due to legal issues, Bond is back with a vengeance in GOLDENEYE. There have been a lot of changes, and they all turned out surprisingly well. Brosnan makes an excellent 007, and he gets support from a strong supporting cast. On the good side, we have Judi Dench and Joe Don Baker as terrific additions. On the evil side, Famke Janssen and Sean Bean make lasting impressions. The story revolves around the powerful GoldenEye satellite weapons that can create electromagnetic pulses. The baddies in GOLDENEYE want to use it to cause a global financial meltdown. GOLDENEYE has all the elements that make Bond movies such awesome experiences. The locations are stunning and the action sequences and effects are truly remarkable in GOLDENEYE. For instance, the opening 220 meter bungee jump at Archangel, Russia – shot at the Verzasca Dam in Switzerland – was voted the best movie stunt of all time in a 2002 Sky Movies poll, and set a record for the highest bungee jump off a fixed structure. Then there is the tank-chase through St. Petersburg that raises the bar for destructive chases. All in all, GOLDENEYE confirms that Bond, without a doubt, still has a place in modern times.

Best moment: Judi Dench does such a showstealer in her briefing of James that it surpasses all the other great moments in the film. ‘I think you’re a sexist, misogynist dinosaur. A relic of the Cold War, whose boyish charms, though wasted on me, obviously appealed to that young woman I sent out to evaluate you.’ Brilliant casting.

3. Licence to Kill (1989)
Director: John Glen
Written by: Richard Maibaum (screenplay), Michael G. Wilson (screenplay), Ian Flemming (characters)
Cast: Timothy Dalton (James Bond), Carey Lowell (Pam Bouvier), Robert Davi (Franz Sanchez), Talisa Soto (Lupe Lamora), Anthony Zerbe (Milton Krest)

Bond loses his licence to kill when he chooses to go on a private vendetta against a drug lord who tortured his CIA-buddy Felix Leiter and killed his wife. Second and final Bond-film starring Timothy Dalton as 007. The previous one, THE LIVING DAYLIGHTS, was still quite humorous because the script was originally written with Roger Moore in mind. LICENCE TO KILL, on the other hand, was written tailor made for Dalton’s more solemn take on the role. Therefore, this is the most dark and violent entry in the series. It is also one of the best. LICENCE TO KILL features some of the most ambitious stunts and action sequences of any Bond movie. After the release of the film, legal wrangling over control of the series and the James Bond character resulted in a six-year long delay in production of the next Bond film (GOLDENEYE) which resulted in Dalton deciding not to return. It is also the final Bond film for actors Robert Brown (M) and Caroline Bliss (Moneypenny), screenwriter Richard Maibaum (he died in 1991), title designer Maurice Binder (he also died in 1991), director John Glen, and producer Albert R. Broccoli, although he would later act as a consulting producer for GOLDENEYE before his death.

Best moment: Many, but the final chase in the mountains is unforgettable.

2. Goldfinger (1964)
Director: Guy Hamilton
Written by: Richard Maibaum (screenplay), Paul Dehn (screenplay), Ian Flemming (novel)
Cast: Sean Connery (James Bond), Honor Blackman (Pussy Galore), Gert Frobe (Auric Goldfinger), Shirley Eaton (Jill Masterson), Tania Mallet (Tilly Masterson)

‘Everything he touches turns to excitement’, states the tagline on the USA-poster. Well it’s true. GOLDFINGER is the terrific third entry in the Bond series and the second to have the main villain’s name as title. GOLDFINGER is daring in scale and ambitious in plot. No longer is James merely doing detective work, he has to prevent a mass slaughter and economic catastrophe. The girls, the villains, Connery… they all run like a Swiss clockwork in a movie that entertains and thrills throughout its running time. Visually, the film is great (the girl covered in gold scene for example is magnificent) and the beautiful ‘Goldfinger’ theme music supports the exciting action. This is also the first Bond movie that features lot’s of gadgets and high tech stuff, which was appreciated by the fans. In short; a near perfect Bond experience!

Best moment: Bond nearly getting castrated by an industrial laser in Goldfinger’s foundry is terrifying.

GoldenEye

Licence to Kill

Goldfinger

1. The Spy Who Loved Me (1977)
Director: Lewis Gilbert
Written by: Richard Maibaum (screenplay), Christopher Wood (screenplay), Ian Flemming (characters)
Cast: Roger Moore (James Bond), Barbara Bach (Major Anya Amasova / Agent XXX), Curt Jurgens (Karl Stromberg), Richard Kiel (Jaws), Caroline Munro (Naomi)

This one has it all; terrific locations (Austria, Egypt, Sardinia), dynamic action, sinister villains and an intriguing save the world plot. Bond teams up with his beautiful Russian counterpart Anya Amasova and together they must discover the location of a submarine tracking device and stop whoever is using it. From the first to the last minute, THE SPY WHO LOVED ME thrills and entertains. Nobody does it better indeed. This entry was also creator Ian Flemming’s favourite, together with GOLDFINGER and FROM RUSSIA WITH LOVE.

Best moment: Difficult, but the introduction to central villain Stromberg is superb. His ‘house’ is the jawdropping sea city Atlantis where we witness him feeding his secretary to the sharks, assassinating two other accomplices and assigning the terrible killer Jaws.

The Spy Who Loved Me