De schrijver van de bestseller ‘The Godfather’ uit 1969 heeft nog een aantal populaire boeken over de maffia geschreven. Met ‘The Sicilian’ heb ik ze allemaal gelezen (hij schreef ook ‘The Last Don’ en ‘Omerta’).
‘The Sicilian’ gaat over het prachtige, maar door problemen geteisterde eiland Sicilië dat in de jaren na de oorlog – na het desintegreren van de fascistische overheid van Mussolini – formeel wordt geregeerd door de Christendemocraten en informeel door ‘de vrienden van de vrienden’ – de maffia – met aan het hoofd de almachtige Don Croce.
De mensen zijn straatarm en worden volledig uitgeknepen door de machthebbers. In dit tijdsgewricht vol onrecht staat er een volksheld op die het volk wil bevrijden: Salvatore ‘Turi’ Giuliano. Samen met zijn beste vriend Gaspare ‘Aspanu’ Pisciotta begint hij een guerrillabeweging. Vanuit de bergen plegen zij overvallen en kidnappen ze belangrijke figuren voor losgeld. De buit distribueren ze vervolgens onder de boeren en het gewone volk. Giuliano wordt de Robin Hood van Sicilië.
Na zeven jaar bandieterij, escaleren de zaken volledig en de geliefde Giuliano is gedwongen naar Amerika te vluchten. En de man die hem daar als geen ander bij kan helpen is Michael Corleone die aan het einde is gekomen van zijn periode onderduiken op het door Italië geregeerde eiland. Maar zal Giuliano in staat zijn te ontkomen aan de sluwe Don Croce?
Mario Puzo
Het talent van Mario Puzo is dat zich feilloos kan verplaatsen in mannen met macht (ja, het zijn altijd mannen); hoe ze praten, hoe ze denken en hoe ze hun acties bepalen. Hoe erg je als lezer ook op je hoede bent voor de volgende maffia-valstrik of het volgende verraad, hij blijft je altijd een stap voor. The schrijvers van Game of Thrones en House of the Dragon zijn Puzo wel wat verschuldigd, vind ik.
‘The Sicilian’ kan beschouwd worden als een soort spin-off verhaal in de saga van ‘The Godfather’. Een verhaal dat een deep dive neemt in de ziel van de Siciliaan, de geschiedenis van het land en de oorsprong van de mythische maffia. De bandiet Giuliano bestond echt en het verhaal is deels gebaseerd op zijn leven.
In 1987, verfilmde Michael ‘The Deer Hunter’ Cimino het boek met Christopher Lambert als Giuliano en John Turturro als Pisciotta. Het werd geen succes helaas. Lambert weet totaal niet te overtuigen en eigenlijk is geen enkele keuze van de filmmakers goed uitgepakt. Het is niet spannend, niet meeslepend en niet romantisch. Het is niet vreselijk om naar te kijken, maar ik heb er eigenlijk niets positiefs over te melden. Het boek daarentegen is zeer de moeite waard.
Today it was 50 years ago that The Godfather, one of the greatest films ever made, was released in the Netherlands. It was based on the excellent novel by Mario Puzo. As often happens with a screen adaptation, a lot of stuff was either left out or changed. Below are the fifteen most important differences between Puzo’s bestselling novel and the classic movie by Francis Ford Coppola.
1. Sonny’s Cockyness
The following passage from the novel explains more about why Sonny was always the cock of the walk: Sonny Corleone was tall for a first-generation American of Italian parentage, almost six feet, and his crop of bushy, curly hair made him look even taller. He was built as powerfully as a bull, and it was common knowledge that he was so generously endowed by nature that his martyred wife feared the marriage bed as unbelievers once feared the rack. It was whispered that when as a youth he had visited houses of ill fame, even the most hardened and fearless putain, after an awed inspection of his massive organ, demended double price.
2. Another Request For the Don
All the wedding guests that ask requests of Don Corleone at his daughter’s wedding are in both the novel and the movie except one. Understandably, it was cut out because it is the least interesting. A guy needs 500 dollars to open a pizzeria. What is interesting though is his name: Anthony Coppola. The novel was released in 1969 and author Mario Puzo did not yet know that it would be adapted into a movie by a guy named Coppola. Funny he chose that name.
3. Woltz is a Real Pervert
Placing the severed racehorse head in movie producer Jack Woltz’s bed was brutal. In the film the guy is portrayed as an asshole, but not as a big enough fucker to deserve this kind of punishment. In the novel however, Hagen finds out he ‘did a number’ on a twelve year old girl during his visit to Woltz’s ranch. Later, it is explained that the 60-year old movie mogul can indeed only get it up with very young girls. So apart from the notion that hurting animals is always wrong, Woltz definitely had something bad like this coming.
4. Bonasera Gets His Vengeance
After a long conversation with the undertaker Bonasera, we see the Don give out the order to punish the two men who have hurt his daughter, but we don’t witness the actual event in the film. In the novel we learn that Paulie Gatto was in charge of this operation (the guy who gets killed after which the famous line “leave the gun, take the cannoli” – which btw is not in the novel – is uttered). He uses two professional fighters who kick the two abusers to a pulp when they leave a bar. Like ordered by Don Corleone, they survive. But their faces are unrecognizable. Bonasera is very happy indeed, until his phone rings some time later.
5. Fontane Makes a Career Switch
The singer Johnny Fontane plays a larger role in the book than in the film. We learn that the Don’s service to Fontane has paid off. He played in Woltz’s picture which earned him an Academy Award. And that is not all. Tom Hagen visits him after the picture is wrapped up and tells him that Don Corleone will bankroll him in becoming a movie producer. Soon after the Don is shot, but Fontane still gets the money to produce one movie at the time. He ends up as successful as Woltz.
6. More On Luca Brasi
In the movie, it is obvious that Luca Brasi is a dangerous killer who works exclusively for the Corleone Family. But there is nothing about his background really. In the novel, he plays a larger role. Partly because there is more story about the Don’s rise to power, which wasn’t used in The Godfather: Part II (see also 7). About Luca we learn that he is absolutely terrifying and has done some horrible deeds. Some he did in service of the Don, like butchering two hitmen Al Capone had sent to New York as a favor to Don Maranzano who was at war with the Corleone Family. But some he did for himself, like incinerating his own baby in an oven and murder his girlfriend with whom he had the child. No wonder everybody in the movie seems to be afraid of this brute.
7. The First Mob War and Sonny’s Involvement
When the Corleone Family goes to the mattresses in The Godfather, we get the faint impression that this was not the first war they were in. It is not. In the novel, Don Vito fights a bloody war in the early 1930’s with another New York boss: Don Maranzano. It was in this war that Sonny Corleone made his reputation as a brutal general. As a boy, Sonny had witnessed his father kill Don Fanucci and he confronted his father with this (that’s right, this is not in The Godfather: Part II). After that, he became involved in the family business and it turned out that he had a talent for violence and cruelty. He may have missed the strategic subtleness the Don searched for in his successor, but he surely was effective. The war against Maranzano was resolved by killing the Don while he was eating in a restaurant (similar to the real-life assassination of Don Masseria of New York).
8. Kay and Mama Corleone
After Michael had left her after killing Sollozzo and McCluskey, Kay Adams visits the Corleone estate but gets very little information from Tom Hagen. The jerk almost didn’t invite her in! Mama Corleone is not happy with this treatment and she asks inside Kay for lunch. Despite Tom’s objections, she tells Kay gently that “Mikey not gonna write you. He hide two-three years. Maybe more. You go home to your family and find a nice young fellow and get married.” After Kay leaves, she is trying to get used to the fact that the young man she had loved was a cold-blooded murderer. And that she had been told by the most unimpeachable source: his mother.
9. Michael’s Scapegoat
In the movie, it is never explained how exactly Don Corleone managed to get Michael home from Sicily. The police are after him after all, which we know in the novel because they come to Kay’s house to question her. The don did it by finding a scapegoat for the Sollozzo-McCluskey murders. This guy was part of a small Sicilian mob family, who acted as intermediaries when the bosses needed to plan safe negotiations. The man had committed a brutal murder and had been sentenced to death. Don Vito made him falsely confess to killing McCluskey and Sollozzo and he had the waiter from the restaurant provide false witness testimony. Problem solved.
10. Lucy Gets an Operation
On Connie’s wedding in The Godfather I, Sonny cheats on his wife with Lucy Mancini. In part III, she apparently had a son from Sonny called Vincent. There is nothing about her getting pregnant in the book, but there is quite a lot of stuff about their love affair, and there is a chapter on her after Sonny’s death. It is in this chapter that we learn that she has quite a big box. Apparently which is why she matched so well with Sonny (see point 1). Not sure if this is Puzo’s finest writing, but I’m just giving you the facts here. After Sonny’s death, the Corleone Family gives Lucy a job in Vegas and a nice monthly income. She meets a doctor, who she has an affair with. He fixes her ‘down there’ and later also fixes Johnny Fontane’s voice box. Great guy.
11. More On Al Neri
Michael Corleone’s enforcer Al Neri was apparently a cop before he came into Michael’s service. A brutal cop who would put the fear of God into many delinquents. One day, he kills a vile pimp who had cut up a young girl and her mother. He gets a heavy sentence, and this is when the Corleones step in. They use their political influence to set him free, and immediately offer him a job. Now Michael got his own Luca Brasi, a powerful weapon in the battles he is about to get engaged in.
12. Fabrizio Gets What’s Coming To Him
Michael’s big revenge differs quite a bit in the movie. In the novel, it doesn’t take place during the baptism. Coppola combined the happenings to make it more dramatic and Michael more diabolical. Great move. Also, Moe Greene gets killed earlier in the story. More importantly, in the novel Michael only whacks two of the four dons of the opposing families: Barzini and Tattaglia. Also, Fabrizio, the bodyguard who killed Michael’s wife in Sicily, is shot to death in a bar. “Michael Corleone sends his regards”. A scene was filmed for The Godfather: Part II, in which Fabrizio is killed by a car bomb, but it was cut from the movie.
13. Tessio Off the Hook?
After Tessio is to be killed for his betrayal, he asks Tom Hagen if he can get him off the hook. “Can’t do it, Sally”, Hagen answers. In the book, Tom had actually checked with Michael if Tessio could be saved. “Any way to get Tessio off the hook?” Michael’s answer: “No way”. At least he tried, which makes Tom a bit less cold than in the movie, although in the world of the mob, it’s not really possible to give traitors passes. The don’s position would be threatened very soon.
14. Hagen Reconciling With Kay The Godfather famously ends with Michael’s door being closed on Kay; the moment she realizes of course that it was all true: Michael had killed Carlo and the heads of the five families. The perfect ending. In the novel, there is a scene after that realization in which Tom Hagen visits Kay and actually explains to her why Michael killed Carlo. And he makes it sound very reasonable. After that, Kay decides to give it another shot with Michael. How does she deal with Michael’s sins?
15. Kay Burning a Candle
The novel ends with Kay going to church to burn a candle for Michael Corleone’s soul. Like she had seen Mama Corleone do for her husband. So history repeats itself and Kay, despite being a real Americana, becomes a Sicilian wife for Michael. So, he made the right choice hooking up with her again after his exile on Sicily.
70. Rock Bottom
Episode: The Second Coming (SE6, EP19)
Characters: A.J. and Tony
A.J. reaches an absolute low in his depression and rather than eating a Lincoln Log Sandwich, he jumps in the swimming pool with a stone tied to his leg and a plastic bag over his head. Luckily, the rope is too long and Tony comes home to rescue him. Very affecting scene. It was time Tony did something nice for somebody again and the way he comforts A.J. is genuinely touching.
69. Father and Son
Episode: Johnny Cakes (SE6, EP8)
Characters: Tony and A.J.
A.J. attempts to kill Junior as revenge for shooting his dad. But – luckily for him – he accidentally drops his knife and is halted by security. Tony manages to get him released and gives him a good talking to. Then A.J., calls him a hypocrite because Tony named the scene in The Godfather, in which Michael Corleone kills his father’s attackers, his favourite scene of all time. His own attempt to pull a Michael Corleone failed though. He is more like Fredo who also dropped his weapon when his father was gunned down.
“Ever heard of the Masada? For two years, 900 Jews held their own against 15.000 Roman soldiers. And the Romans? Where are they now?” Tony: “You’re looking at them asshole.” Great scene in which Tony eventually manages to explain the realities to the stubborn Jew Ariel whose hotel business he wants to take over. Threatening with castration (advice from Hesh) eventually does the trick. The inventiveness of these wiseguys to get what they want is really extraordinary sometimes.
67. The Bear
Episode: Two Tonys (SE5, EP1)
Characters: A.J., Carmela and Bear
An awesome metaphor: Tony has left the premises and a replacement shows up; an extremely strong and dangerous brown bear. A.J. nearly shits his pants. This is the perfect visual representation of Tony and Carmela’s separation. Great also that this episode is called ‘Two Tonys’, as in Tony – Bear / Tony – Tony Blundetto and Old Tony – Different Tony (the one that tries to seduce Melfi).
66. Way Up
Episode: Kennedy and Heidi (SE6, EP18)
Characters: Tony and Sonya Aragon
The Sopranos go psychedelic. A great place to experience a peyote trip is a casino obviously; Tony wins every hand he bets. He must be the devil himself as indicated by the slot machine. Tony survived a gunshot wound which means his luck was way up. In his mind at least. Then his luck was down again with the gambling in ‘Chasing It’, but now that he killed Christopher, his lucky streak is back again. This is basically Tony’s disturbed mind at this point. “It’s the same principle as the solar system.”
65. High Impact Collection
Episode: Where’s Johnny? (SE5, EP3)
Characters: Paulie, Gary La Manna and Jimmie
This scene is priceless. Paulie is pissed because Feech La Manna squeezed out his mother’s gardener Sal Vitro, so he takes down Feech’ nephew Gary to settle the score. The damage Paulie does to Gary is even greater than the number Feech did on Sal Vitro. He causes him to fall out of a tree and break his legs. Then he takes his cash and lawnmower as down payment. Incredible these guys…
64. The General
Episode: All Due Respect (SE5, EP13)
Characters: Tony and Paulie
Tony visits Paulie and spots the painting on the wall that he wanted burned; the painting of him and his horse Pie-O-Mie. He takes it off the wall and throws it in a dumpster outside. Then he looks again and sees himself as a general. Now he knows what he needs to do about the Tony B dilemma (see 61). Tony is back to his decisive self again.
63. Family Guy
Episode: From Where to Eternity (SE2, EP9)
Characters: Tony, A.J. and Carmela
Tony does some truly terrific parenting here. He apologizes for hurting A.J. earlier. Then he says there is no excuse for what he did, and explains carefully why he did it. Then he says he couldn’t ask for a better son. It’s truly impressive. The only minor point of criticism is bringing pizza and a six-pack of Coke, while they both have weight issues, but who cares after this? The contrast between this scene and what comes right after, the murder of Matt Bevilaqua, makes this scene even more powerful.
Phil is complaining again at his dead brother’s birthday party. He is not happy about his name, since a Leotardo is a ballet costume. He is also telling Butchie that he regrets having spent 20 years in jail for people who don’t stick to the rules any more. Then we get a look at the portraits of fallen comrades behind the bar; Carmine Lupertazzi, Billy Leotardo and Johnny Sack. Great way to end an episode that is about making choices and leaving behind something meaningful. Phil would like to do it over again, but he can’t. Now he has to decide what to do with his remaining time and by the looks of it he aint gonna do the right thing. “No more, Butchie. No more of this.”
61. Glad Tidings from New York
Episode: All Due Respect (SE5, EP13)
Characters: Tony and Tony B.
Tony shoots his own cousin Tony Blundetto in the face to make things right with New York. It would be enough to give a normal person nightmares, but not Tony Soprano. The make-up job on Tony B’s corpse is pretty gruesome.
Zoals ik gedacht en gehoopt had, was het einde van Breaking Bad spectaculair. De ongelofelijke saga van Walter White eindigt bevredigender dan ik me zelfs maar voor mogelijk had gehouden. De makers hebben hun publiek precies de adrenaline shot gegeven, die nodig was om deze trip af te sluiten.
In deze blog wil ik terugkijken op de serie met als focus de filosofische grondslagen van Breaking Bad, een serie die laat zien hoe een goede, of in ieder geval fatsoenlijke man, verandert in een ware slechterik. Walter begon als nerdy scheikundeleraar in het eerste seizoen. En vijf seizoenen verder is hij veranderd in de meedogenloze drugsbaron Heisenberg. Breaking Bad toont ons hoe één enkele beslissing – genomen door een man die aan de rand van de afgrond staat – iemand kan transformeren tot gruwelijk slecht mens in staat tot de meest verwerpelijke daden.
In het begin van de serie vertelt Walter zijn leerlingen dat scheikunde de studie van materie is, maar eigenlijk nog meer de studie van verandering. Dit is een prachtige metafoor voor Walter’s eigen verandering – molecuul voor molecuul – tot monster van duivelse proporties. Nadat hij te horen heeft gekregen dat hij longkanker heeft, besluit Walter – vanuit de veronderstelling dat hij niet lang meer te leven heeft, en hij zijn familie wat geld wil nalaten (zijn vrouw Skyler is net zwanger van hun tweede kind), zijn opmerkelijke scheikundige kennis in te zetten om crystal meth te gaan produceren. De rest van Breaking Bad laat de gevolgen zien van deze ene beslissing. En die gevolgen zijn verschrikkelijker dan iedereen, zeker inclusief Walter, voor mogelijk kon houden.
Wat dat betreft blijft Breaking Bad trouw aan zijn scheikundige basis; elke actie heeft een gevolg, soms klein en soms – onverwachts – gigantisch groot. In de befaamde introscènes ontmoeten we vaak karakters die we niet kennen, die een gruwelijk lot moeten ondergaan vanwege een beslissing die Walter ergens heeft genomen. Uiteindelijk is Walter direct of indirect verantwoordelijk voor de dood van wel honderden mensen. Doordat hij Jane laat sterven in seizoen 2, raakt haar vader, een luchtverkeersleider, zo in de war dat hij per ongeluk twee vliegtuigen op elkaar laat botsen boven de stad Albuquerque. De ravage die dit veroorzaakt is een mooie visuele metafoor voor de puinhoop die Walter aanricht in de levens om zich heen.
Zo zijn er de onzichtbare gebruikers van meth die hun levens verwoest zien. Maar deze junkies zijn gemakkelijk te rationaliseren voor Walter – ze zouden het toch wel gebruiken, ook zonder Heisenberg’s productie. En Walter’s eerste moorden zijn ook op deze manier te beredeneren. De methwereld is een gewelddadige, dus voor wie zich daarin begeeft is het doden of gedood worden. De dood van Jane is een keerpunt wat dat betreft. Dat Walter toestaat dat zij in haar eigen braaksel stikt heeft niets te maken met zelfverdediging, maar puur met Walter die zijn egoïstische koers wil voortzetten. Hij heeft Jesse nodig als partner en Jane leidt hem af van zijn werk.
Walter’s initiële beslissing is gedreven door de nobele (en volledig begrijpelijke) wens om zijn familie te helpen. Maar volgens filosoof Kierkegaard zijn het vaak juist goede bedoelingen die situaties verergeren, zoals irrigatie mensen water verschaft voor landbouw, maar ook vreselijke ziektes kan veroorzaken. Al snel wordt Walter niet langer gedreven door goede bedoelingen, maar door trots – de gevaarlijkste zonde die er bestaat. Zijn voormalige studievrienden, die een succesvol farmaceutisch bedrijf hebben opgericht, bieden aan voor zijn behandeling te betalen – maar Walter weigert. Hij krijgt vervolgens nog verschillende kansen om de meth business achter zich te laten (zijn kanker gaat zelfs in remissie), maar hij zet zijn slechte daden voort met alle vreselijke gevolgen van dien. Het is zijn egogedreven trots die de katalysator vormt naar al zijn andere zonden.
Zoals de kanker langzaam zijn lichaam verwoest, vreet de morele erosie langzaam Walter’s ziel weg. Tegen het einde van seizoen 4 is hij in staat een klein jongetje te vergiftigen, om hem te helpen zijn doelen te verwezenlijken. Dit zou in het begin ondenkbaar zijn geweest, maar het proces van slecht worden gaat geleidelijk. Walt’s onverschilligheid naar zijn meth slachtoffers, en zijn eerste moorden gepleegd uit zelfbehoud, maken zijn latere grote slechte daden mogelijk. In termen van zijn uiteindelijke bestemming, zijn al zijn eerdere, schijnbaar kleine, beslissingen net zo schadelijk gebleken als zijn grote. Het toegeven aan corruptie, in welke mate dan ook, veroorzaakt uiteindelijk groot lijden. Dat is de echte boodschap van Breaking Bad. Tegen het einde van het eerste deel van seizoen 5 is Heisenberg veranderd in een echte meth koning. De simultaan gepleegde moordaanslagen op acht gevangenen, laat dan ook een parallel zien met het einde van The Godfather, waarin Michael Corleone de hoofden van de vijf families laat vermoorden, en de macht overneemt.
Maar het is maar zeer de vraag of Walter echt slecht is geworden gedurende de serie, of dat de situatie slechts iets ontwaakt heeft dat er al zat. Maker van de serie Vince Gilligan bevestigt dit in een interview in Rolling Stone. ‘Walter’s kanker zorgt dat hij wakker wordt. Hij heeft geslaapwandeld door de eerste vijf decennia van zijn leven, en zijn plotselinge gebrek aan beperkingen en belemmeringen, staan hem toe de persoon te worden die hij eigenlijk is. En die persoon is verre van alleen maar goed.’
Natuurlijk is Breaking Bad ook een morele aanval op het publiek. Hoe walgelijk Walter ook is, toch blijf je aan zijn kant staan wanneer hij het bijvoorbeeld opneemt tegen Gus Fring. Het bekende christelijke gezegde ‘haat de zonde, maar houd van de zondaar’, is hier van toepassing. We hopen dat hij een lesje krijgt, maar willen niet dat hij krijgt wat hij eigenlijk verdient. Uiteindelijk geeft Gilligan het publiek precies dat. Nadat Walter zijn voormalige partner heeft uitgeleverd aan Jack’s bende, één van zijn walgelijkste daden, besluit hij aan het einde Jesse te bevrijden en de slechteriken om zeep te helpen. Ook geeft hij aan zijn vrouw toe dat hij het eigenlijk niet allemaal voor zijn familie heeft gedaan, maar voor zichzelf. In isolatie in New Hampshire, heeft Walter toch een moment van inzicht gekregen.
Met zijn laatste daden, krijgt Walter voor zijn onvermijdelijke dood toch wat verlossing. En wij – het publiek ook – voor het aan Walter’s kant staan. Bedankt daarvoor Vince Gilligan, alsook voor het meesterwerk dat je ons gegeven hebt. Je serie is niet alleen Breaking Bad, maar ook Breaking Best geworden. Het zou wel eens lang kunnen duren, voordat er weer een serie van dit kaliber verschijnt.
FRAGMENTEN UIT HET SCHEMERLAND 