Antarctica’s Ross Sea. Original public domain image from Flickr

Een tijdje terug kwam ik in een social media bubbel terecht van de extinction crowd; mensen die denken dat we – de mensheid – het niet gaan redden vanwege allerlei tipping points op klimaatgebied die we gaan overschrijden en die zullen leiden tot een onomkeerbare cascade van rampzalige effecten met als gevolg: geen mensheid meer eind 21ste eeuw of begin 22ste eeuw.

Deze crowd baseert zich op harde wetenschap en hun argumenten zijn niet makkelijk te weerleggen. Bovendien begint het bewijs zich steeds duidelijk te manifesteren in de wereld van vandaag: bosbranden, hittegolven, overstromingen en stormen. Deze crowd zegt ook – terecht – dat de huidige generatie politieke leiders lang niet genoeg doet om de grootste rampen af te wenden.

Het is verleidelijk om in deze visie mee te gaan, maar ik zie toch nog hoop voor de mensheid. Er moet dan echt wel een heleboel gebeuren, maar ik geloof dat er manieren zijn om de politiek toch in beweging te krijgen. Politiek commentator Ian Bremmer schrijft in zijn laatste boek ‘The Power of Crisis’ dat crisissen dé manier zijn om voor een omwenteling te zorgen. En aan crisissen geen gebrek in deze tijd.

De impact van de coronacrisis in termen van doden, ziekte, schuld, economische vertraging, achteruitgang in mentale gezondheid en polarisatie in de samenleving zijn nog lang niet de wereld uit. Toch is dit verre van de laatste crisis geweest. De komende decennia zullen we geconfronteerd worden met tenminste drie crisissen die een veel grotere impact zullen hebben dan corona, stelt Bremmer.

Ten eerste is het vrijwel zeker dat er een nieuwe pandemie komt in de komende decennia. Dat is een direct gevolg van de toename van de wereldbevolking en het verdwijnen van natuur waardoor er steeds meer diersoorten met elkaar in aanraking komen. Qua dodelijkheid was corona zeker niet het ergst denkbare virus, dus dat kan de volgende keer een stuk slechter uitpakken. Of juist beter: als er een paar miljard mensen worden uitgeroeid hebben we meer tijd om te dealen met de tweede grote crisis die op ons afkomt: de klimaatcrisis.

klimaatverandering zal de levens van miljarden mensen op zijn kop zetten en vormt een ongekende bedreiging van de duurzaamheid van het leven op aarde. Dit is al niet meer tegen te houden. Delen van de aarde zullen onbewoonbaar worden en er zullen miljoenen vluchtelingen op de been komen de komende decennia.

Toch is volgens Bremmer klimaatverandering niet eens de ergste crisis die op ons afkomt. Volgens de geopolitieke expert is de grootste bedreiging voor onze collectieve toekomst de onverwachte impact van nieuwe technologieën die de manier waarop we leven, denken en met elkaar interacteren veranderen, en die onze toekomst zal bepalen. Kijk naar de polarisatie die momenteel veroorzaakt wordt door social media en je krijgt een idee van wat Bremmer bedoeld.

De technologie die nu in ontwikkeling is, zal nog veel grotere gevolgen hebben. Neem de ontwikkeling van kwantumcomputing. Het land dat dit als eerste ontwikkelt zal in staat zijn om nagenoeg alle encryptie van computer- en beveiligingssystemen wereldwijd te omzeilen. Alleen al de dreiging dat een land dit gaat ontwikkelen, kan aanleiding zijn voor het begin van de derde wereldoorlog…

Om met de gevolgen van deze drie existentiële bedreigingen om te gaan is internationale samenwerking onontbeerlijk. Met name de relatie tussen de VS en China is cruciaal en die relatie verslechtert momenteel in rap tempo. Dus hoe kan ik nog hoop hebben op een goede afloop? Ik denk dat de toekomst nog niet bepaald is en het verleden heeft aangetoond dat we in extreem moeilijke situaties een ommekeer kunnen maken. Ook nieuwe technologie is een wild card die ons verder kan helpen.

Er zijn geen garanties, maar ik denk dat we na de shit storm die we ongetwijfeld gaan krijgen de komende decennia tot een nieuwe hereniging komen en samen gaan werken aan de oplossingen die nodig zijn, want dit is ook in ieders eigen belang. Het is een gok, maar de extinction crowd gokt op een andere uitkomst, namelijk blijvende ‘inertia’ (traagheid). We gaan het hoe dan ook meemaken.