Shell | FRAGMENTEN UIT HET SCHEMERLAND

Dit fragment is onderdeel van een tweeluik over de huidige staat van de planeet.

Lees ook deel 2: Het einde van de geschiedenis is uitgesteld

BOEM! De natuurherstelwet van de EU is afgeknald. Ondanks dramatische rapporten van Europese natuurorganisaties over de stand van de natuur krijgt de wet in Brussel onvoldoende steun. En het volk, het merendeel althans, juicht. Ze zijn blij dat hun echte problemen, zoals woningnood, nu zullen worden aangepakt of in elk geval niet verder zullen worden belemmerd. De mens gaat nu eindelijk weer eens voor op de insecten en de vogels. Hoera.

Het kortetermijndenken heeft met het slopen van deze wet een grote strijd gewonnen, maar dit is pas het begin…

Er zijn dit jaar Europese verkiezingen, en dit besluit laat zien wat voor uitslag we kunnen verwachten: een overweldigende meerderheid voor rechts / populistisch rechts. En daarmee nog meer steun voor het verder vergiftigen, exploiteren en afbreken van onze leefomgeving.

Wanneer Trump ook nog wordt gekozen tot president van de VS is de nachtmerrie compleet: de wereld wordt dan grotendeels bestuurd door politici die weigeren de grootste bedreigingen voor de planeet aan te pakken en al hun pijlen richten op winstmaximalisatie op de korte termijn.

Het feit dat dit überhaupt kan gebeuren – PVV in Nederland de grootste en hoogstwaarschijnlijk ook populistische overwinningen in de EU en de VS – toont de huidige mindset, het collectieve (on)bewustzijn, van de mensheid aan. We kiezen er massaal voor om op onze huidige ramkoers door te gaan in plaats van het roer radicaal om te gooien. Op korte termijn kunnen we lekker op oude voet door blijven consumeren, maar op langere termijn is het fataal.

De mens lijkt te zijn vergeten dat we onderdeel zijn van een ecosysteem. Wanneer je radicaal gaat ingrijpen in dit systeem – wat de mens doet – gaat dit zich op den duur keihard tegen je keren. Dit is allang gaande, en de kansen om het tij nog te keren nemen in hoog tempo af. Het erge is dat deze mindset niet wordt bestreden, maar eerder wordt toegejuicht. Of de mensen halen er laconiek hun schouders over op.

Shell maakte onlangs bekend de CO2-reductiedoelen voor 2030 naar beneden bij te stellen. Waar waren de woedende politici die zeiden er alles aan te zullen doen om dit walgelijke besluit te bestrijden? De moreel verwerpelijke plannen van Shell gedijen uitstekend in de huidige wereld met de heersende mindset.

Waar gaat dit uiteindelijk toe leiden? In mei verschijnt het vijfde deel van de serie Mad Max in de bioscoop (Furiosa: A Mad Max Saga). Deze films hebben ons met succes een beeld voorgeschoteld van de apocalyptische wereld waar we naar op weg zijn: geen natuur, geen grondstoffen, en een uitgedunde mensheid. Ik vrees dat deze films actueler dan ooit zijn en 2024 lijkt de voorgeschiedenis van deze filmserie heel accuraat te gaan vertellen.

Afbeelding: Mad Max Beyond Thunderdome

Lees ook: Gaat de mensheid de komende eeuw overleven?

Op 26 mei 2021 won Milieudefensie de klimaatzaak tegen Shell. De olie- en gasgigant moet zijn CO2-uitstoot eind 2030 terugbrengen tot netto 45% ten opzichte van het niveau van 2019. Het werd breaking news over de hele wereld.

“Minstens zo belangrijk als de uitspraak zelf is wat de rechter zei”, begon Donald Pols, Executive Director Milieudefensie, in een door Milieudefensie georganiseerde webinar. “Namelijk dat klimaatverandering ernstige risico’s meebrengt voor mensenrechten, zoals het recht op leven, en dat Shell deze mensenrechten moet respecteren.”

Pols is de juichende man op de foto die viral ging na de uitspraak. De impact van dit moment kan niet onderschat worden. “We zijn een power factor geworden”, stelde hij. “De impact van 45% minder uitstoot door Shell is vijf keer zoveel als de hele Nederlandse economie bij elkaar. Dat zijn resultaten om aan je kleinkinderen te vertellen.”

Aan de tafel zaten ook Roger Cox, de advocaat van Milieudefensie die eerder ook de Urgenda-zaak tegen de Nederlandse overheid won en in 2021 op Time’s ‘100 Most Influential People’-lijst werd gezet, Mark van Baal, de directeur van Follow This – een groep verenigde aandeelhouders die oliebedrijven willen dwingen tot verandering, en Andres van der Linden, Responsible Investment Advisor bij PGGM Investments.

Allen zijn op hun eigen manier bezig met (olie)bedrijven hun strategie te laten veranderen om de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen. “Oliebedrijven gaan zelf geen doelen stellen in lijn met het Parijs-akkoord”, zei Van Baal. “Daarom maken wij als activistische aandeelhouders zichtbaar dat meer en meer investeerders verandering willen. De klimaatcrisis is een zeer urgent probleem en we hebben maximale inspanning nodig van alle stakeholders. Vooral aandeelhouders zijn belangrijk omdat zij bedrijven zover kunnen krijgen dat ze gaan veranderen. En gelukkig spreken steeds meer aandeelhouders zich uit tegen het bestuur. Daar is moed voor nodig, want stemmen is openbaar, en die aandeelhouders krijgen vaak dezelfde avond nog een telefoontje waarin ze duidelijk wordt gemaakt dat dit niet goed is voor de relatie.”

Een nieuw precedent
“Na de overwinning op Shell, bleef het oliebedrijf lange tijd stil, waarom was dat?”, vroeg gastvrouw Sandra Rottenberg zich af. Volgens advocaat Roger Cox is dit normaal. “Je gaat na zo’n zaak als bestuur evalueren en besluiten of je wel of niet in hoger beroep gaat en op welke gronden. Ook denk ik dat Shell verrast was door de uitspraak. Ze zijn gewend om altijd te winnen in de rechtszaal.”

Rottenberg: “Heeft Shell niet een scenario-afdeling hiervoor?”

Cox: “Zeker, een hele goede. In de jaren 90’ hebben ze al een scenario ontwikkeld waarin dit soort rechtszaken wijdverspreid zou worden nadat er vaker klimaatgerelateerde natuurrampen zouden voorkomen.”

Maar toch werd Shell verrast. Volgens Pols omdat Shell een zeer invloedrijke politieke speler is. “Veel hoge ambtenaren komen bij Shell vandaan of gaan naar Shell na hun politieke carrière. Shell is geen onderwerp van beleid, maar een beleidsmaker. Ze vielen lange tijd buiten alle regulering. Deze uitspraak heeft het level playing field veranderd.”

Cox: “Een nieuw precedent is met deze zaak geschapen, namelijk dat systemische spelers – overheden, bedrijven – de juridische verplichting hebben om het systeem te veranderen. Lange tijd hebben ze de verantwoordelijkheid bij de burgers gelegd – ‘als zij andere keuzes maken veranderen wij mee’ – maar die valkuil trappen we niet meer in.”

>>> Lees verder op MenA.nl <<<