Vakantie – Deel 3

In touch with the infinite mind field

The poet in me usually needs a drink to get my ideas flowing… Dus zit ik hier op m’n schrijfkamer met een mega-fles Grolsch blond terug te denken aan Italië. Mama Mia, ik wil terug… Bier is één van de weinige dingen die ik in Italië gemist heb, want veel keuze qua gerstenat is er in de laars niet. Blondjes en tripels zijn er nauwelijks te vinden. Maar de wijn, oe la la, die is molto bene.

Op de eerste dag reden we door druilerig weer naar Duitsland. Onze eerste bestemming was het magnifieke kasteel Schloss Eberstein, waar we de nacht doorbrachten. Als vegetariër wordt je in Duitsland flink op de proef gesteld en we weerstonden vele verleidingen onderweg, waaronder de geliebten klassiekers Schnitzel & Bratwurst Box Texas Style. Ondanks de naam waren er in het schloss wel wat vegetarische gerechten te vinden, waaronder het klassieke excuus-gerecht voor vegetariërs; de risotto. Maar hij was goed klaargemaakt en uiteraard ging hij vergezeld van een stevige Duitse pilsener.

Vakantie geeft me altijd een instant boost met nieuwe inspiratie, en ik heb meteen weer zin om mijn doodgewaande boekenprojecten op te pakken. De eerste is ‘ObserverWorld’, een fictief verhaal over kwantumfysica en het verkennen van het onbekende achter de werkelijkheid. Het tweede is een misdaad-epos getiteld ‘Masters of the Underworld’. Oorspronkelijk moest dit een filmscript worden, maar dat kwam niet helemaal lekker uit de verf. Op die eerste dag on the road zag ik het opeens weer helemaal voor me, maar nu als boek. Misschien toch nog maar een poging wagen, dacht ik, maar eerst wil ik mijn website Free-Consciousness in de lucht hebben.

We hebben als gezin een bewogen jaar gehad met Loesje’s opname bij de crisisdienst als dieptepunt. De psychische zorgen zijn nog niet weg, maar ze dienen wel een hoger doel. Wat verborgen zat in het onbewuste is nu onthuld en veroorzaakt geen fysieke pijn meer. We konden nu met de auto op vakantie en gedurende tien dagen zouden we zelfs op gare luchtbedden slapen in tenten. We hadden spontaan besloten deze reis te maken, omdat het kon. Qua programma was het in grote lijnen dezelfde reis die we vorig jaar maakten. We zouden veel tijd doorbrengen in Siena en Urbino. Maar ditmaal, hoopte ik, zonder klimaatangst en gebroken enkel.

Op de tweede dag reden we door Zwitserland met een tussenstop in het prachtige Luzern. Daar zag ik een bordje met Küssnacht, de oude woonplaats van psychiater Carl Jung, die het begrip synchroniciteit op de kaart zette. Dezelfde dag nog deden zich een aantal synchrone gebeurtenissen voor. Ik was begonnen met een boek van Philip K. Dick, en toen ik ‘s avonds de serie The Bear keek op Disney Plus, proostte een personage op deze legendarische sciencefictionschrijver. Dezelfde avond las ik dat William Friedkin, de regisseur van klassiekers als The Exorcist en The French Connection, was overleden. En de volgende ochtend las ik in ‘A Scanner Darkly’ de volgende passage: “There was this flick around 1970 called The French Connection, about a two-man team of heroin marks…”

Op de derde dag reden we door naar ons appartement Tenuta Della Selva in Siena, waar we vorig jaar ook een week hadden doorgebracht. Het is een heerlijke chillplek met zwembad, gelegen in een bos waar we ‘s nachts wolven konden horen huilen. Dineren is in Italië nog betaalbaar en we gingen bijna iedere avond uit eten, waaronder meerdere malen bij ons favoriete restaurant La Bottega de Stigliano in Stigliano. Op de terugweg van een van die etentjes zagen we vlakbij ons huisje een jonge vos, die totaal niet bang was en die we rustig konden observeren. Het krioelt van het leven bij Tenuta Della Selva.

Op dag 6, waarop ik vorig jaar mijn enkel had gebroken, kreeg ik weer een nieuws-flash over het overlijden van een beroemdheid. Sixto Rodriguez, één van mijn muzikale helden die bekend werd door de Oscar-winnende documentaire ‘Searching For Sugar Man’, was op 81-jarige leeftijd overleden. Ter nagedachtenis draaide ik het toepasselijke ‘Forget It’, op weg naar een waanzinnig mooi zwemriviertje uit ons boek ‘Wild Swimming in Italy’. Een dag later nam een Nederlandse rockgitarist intrek op het landgoed en hij kletste meer dan tien kappers. Een super aardige man, en Rosa kon het goed vinden met zijn dochtertje Jet.

De volgende dag begaven we ons naar een ander landgoed (Tenuta Grimaldi) nabij de stad Matelica (wat doet denken aan metalgroep Metallica). Dit was een veel strakkere, veel minder romantische, locatie waar Italiaanse vrouwen de godganse dag filmpjes van zichzelf en hun strakke konten aan het maken waren voor Instagram. Het resort is opgezet door een oude Italiaanse bouwondernemer (Mr. Grimaldi) en behalve appartementenverhuur maken ze op het landgoed ook wijn (11.000 flessen per jaar en in één fles gaan zo’n 800 druiven).

De oude Italiaan gaf ons en de andere gasten een rondleiding door zijn wijnmakerij en liet ons uiteraard proeven. Zijn opvolger, zijn zoon, was het type ondernemer van de nieuwe generatie. Hij was duidelijk gek van gadgets en reed zijn dochtertje rond in een elektrische kinderauto met afstandsbediening. Ook in Italië heeft het materialisme toegeslagen, maar er is gelukkig nog genoeg schoonheid te vinden.

Ik maakte iedere ochtend een wandeling, nadenkend over mijn leven en filosoferend over de liefde, biocentrisme en – wederom – mijn boekenprojecten. We sneden de vakantie doormidden met een nacht in Ancona bij de kust. Ik zei tegen Rosa dat het enige positieve was aan dat we op de helft van de vakantie zaten, dat ik mijn enkel nog niet gebroken had. En prompt zien we ‘s avonds een toerist met krukken door het hotel strompelen. Die bizarre synchroniciteit weer…

Mijn 10 favoriete muziekdocumentaires

10. George Harrison – Living in the Material World (2011)
Regie: Martin Scorsese
Met: George Harrison, Paul McCartney, John Lennon, Ringo Starr

Een tijdscapsule van Martin Scorsese die je moeiteloos meevoert naar de jaren 50-70, het tijdperk van George Harrison, die als lead gitarist en later songwriter een fundamentele rol speelde in het succes van The Beatles. Harrison, die in 2001 overleed aan kanker, wordt omschreven als kalm en lief, maar ook boos, en katalysator tussen de hanige John Lennon en nice guy Paul McCartney. Het verhaal van Harrison is bovenal een verhaal over hoe het is om als achttienjarige ongekend beroemd te worden. Scorsese laat ons middels een levendige reconstructie het sterrendom van The Beatles ervaren. Van de opkomst van de band in Liverpool, langs New York, Amsterdam, India en vele andere landmerken in de geschiedenis van de popgroep. Harrison’s bijzondere talent als muzikant wordt ook nadrukkelijk belicht, evenals zijn persoonlijke spirituele ontdekkingstocht.

09. Billie Eilish: The World’s a Little Blurry (2021)
Regie: R.J. Cutler
Met: Billie Eilish, Ariana Grande, Orlando Bloom, Justin Bieber

In 2015 zette de vijftienjarige Billie Eilish O’Connell het prachtige liedje ‘Ocean Eyes’ online en drie jaar later was ze wereldberoemd. De documentaire The World’s a Little Blurry volgt de wereldster terwijl ze met haar broer, de producent Finneas O’Connell, haar Grammy winnende debuutalbum ‘When We All Fall Asleep, Where Do We Go?’ (2019) componeert op zijn slaapkamer in Los Angeles. We leren de dan zeventienjarige Billie Eilish kennen als een hooggevoelige tiener die schrijft over hoe ze zich voelt. De mensen vinden haar muziek donker en depressief, maar haar moeder legt uit dat het logisch is, want jongeren groeien nu eenmaal op in een donkere en depressieve tijd. Het is haar veilige familieleven dat haar duidelijk op de been houdt in haar overweldigende leven, waarin ze wereld rondtoert, muziekvideo’s regisseert, andere sterren ontmoet en het Oscar-winnende James Bond lied ‘No Time to Die’ schrijft en opneemt. Het is fascinerend om het creatieve proces van het tweetal te volgen, maar de breekbaarheid van Billie Eilish kan je als kijker moeilijk onberoerd laten.

08. Bob Dylan: Don’t Look Back (1967)
Regie: D.A. Pennebaker
Met: Bob Dylan, Albert Grossman, Bob Neuwirth, Joan Baez

Het begint met een geweldige opname van Dylan die een reeks kartonnen kaarten laat zien en weggooit met daarop geselecteerde woorden en zinnen uit de tekst van zijn nummer ‘Subterranean Homesick Blues’. Wat een woordkunstenaar! Daarna volgt een serie fragmenten van zijn toer door het Verenigd Koninkrijk in 1965. Er zitten verschillende bijeenkomsten in met journalisten die hem steeds proberen te begrijpen en categoriseren; kansloos bij een origineel talent als Dylan. We zien hem ook op hotelkamers gesprekken voeren en liedjes schrijven en zingen met andere artiesten als Joan Baez, Donovan en Alan Price. En natuurlijk zitten er de nodige optredens in, waaronder zijn performance in de Albert Hall waar hij het machtige ‘It’s Alright, Ma (I’m Only Bleeding)’ zingt. Volgens Kurt Cobain en Dave Grohl is dit de enige echt goede rock & roll documentaire (Wikipedia), dus het komt ten zeerste aanbevolen.

07. Marley (2012)
Regie: Kevin MacDonald
Met: Bob Marley, Ziggy Marley, Jimmy Cliff, Rita Marley

De ultieme film over reggae legende Bob Marley. Van het vormen van zijn band The Wailers in Trench Town (Kingston, Jamaica) tot zijn strijd tegen kanker en overlijden op 36-jarige leeftijd. MacDonald’s documentaire laat zien wat voor gigantische impact Marley heeft gehad. Zijn enige ambitie was naar eigen zeggen om mensen te verbinden en te verbroederen en met zijn extreem inspirerende concerten slaagde hij daar enorm goed in. Zo speelde hij een verzoenende rol in de politieke onrust in Jamaica en Afrika. Toen hij overleed op 11 mei 1981, stierf er een legende. De jongen die door zijn vader verstoten was, was door de wereld omhelsd. Zo werden de woorden uit een van zijn liedjes werkelijkheid. ‘The stone that the builder refused will always be the head cornerstone.’

06. The Doors: When You’re Strange (2009)
Regie: Tom DiCillo
Met: Johnny Depp (narrator), Jim Morrison, Ray Manzarek, Robby Krieger, John Densmore

LSD, Vietnam, de tegencultuur… ‘Uit de kloof van de gevestigde orde komt een band tevoorschijn: The Doors.’ Zo opent verteller Johnny Depp de documentaire When You’re Strange van Tom DiCillo. Slechts 27 jaar was zanger Jim Morrison toen hij dood werd aangetroffen in een hotelkamer in Parijs. Vier jaar eerder werd zijn band naar de top van het sterrendom gelanceerd met de single ‘Light My Fire’. Wat volgde was een wilde periode met veel drank, drugs en gestoorde optredens, maar ook met unieke muziek dat gekenmerkt wordt door het gebrek aan een basgitaar, het briljante orgelwerk van Ray Manzarek en de poëtische teksten van Morrison. Maar de destructieve en onvoorspelbare persoonlijkheid van de zanger leidde tot problemen voor de band en ze vallen een aantal keren bijna uit elkaar. Na het lanceren van hun comeback blues albums ‘Morrison Hotel’ en ‘L.A. Woman’ (Mr. Mojo Rising = Jim Morrison) vertrekt Morrison naar Parijs voor zijn laatste reis. When You’re Strange is het ultieme document over de legendarische band die werd vernoemd naar een gedicht van William Blake: ‘If the doors of perception were cleansed every thing would appear to man as it is, Infinite.’

05. Cobain: Montage of Heck (2015)
Regie: Brett Morgen
Met: Kurt Cobain, Courtney Love, Kim Cobain

Net als Amy (4) is Cobain een document over een ander tragisch lotgeval in de muziekgeschiedenis. Deze waanzinnig gemonteerde collage van animaties, homevideo’s en geluidssamples weet diep te ontroeren. De hooggevoelige Kurt Cobain maakt een komeetachtige spurt door van outcast naar wereldster. Net als voor Amy was dit ook voor Kurt veel te veel om te hanteren en hij raakte verslaafd aan heroïne. Na een langdurige depressie beëindigde hij zijn leven in 1994. Nog een overeenkomst met Amy Winehouse is de thuissituatie waarin hij afgewezen werd door zijn gescheiden ouders; het begin van een wanhopige leegte die alleen de muziek kon vullen. Maar het was niet genoeg…

04. Amy (2015)
Regie: Asif Kapadia
Met: Amy Winehouse, Mitch Winehouse, Mark Ronson

Amy is een must-see documentaire over de veel te jong gestorven Britse zangeres Amy Winehouse die in 2003 doorbrak. Het was duidelijk dat Amy een uniek talent was met een volledig eigen stijl en een eigen geluid. Helaas ontwikkelde ze ook een psychische instabiliteit die haar uiteindelijk fataal is geworden. In 2005 kreeg Winehouse een stormachtige relatie met Blake Fielder, de liefde van haar leven. Gedurende die periode begon haar lange strijd met verslavingen. Ze voelde ook de druk vanuit de platenmaatschappij en producenten die grote verwachtingen van haar hadden. Deze druk heeft het zelfdestructieve in Amy verder aangewakkerd. Toen Fielder het uitmaakte schreef de verscheurde Amy het album ‘Back to Black’, haar internationale doorbraak. Met dit meesterlijke, authentieke album won ze alle mogelijke muzikale prijzen en werd ze steenrijk. Maar haar psychische problemen en verslavingen waren nog allesbehalve getemd. Ze overleed uiteindelijk aan de combinatie alcohol en ondervoeding, wat hoogstwaarschijnlijk een fatale hartstilstand teweeg heeft gebracht. Het is een diep triest verlies voor iedereen, bovenal voor de prachtige Amy zelf. Ze was slim, grappig, getalenteerd en inspirerend. Haar muzikale nalatenschap is klein, maar sensationeel. Van alle eerbetuigingen is die van Tony Bennett – met wie Amy kort voor haar overlijden een duet zong – het mooiste: ‘Of all of the singers that I’ve ever heard – Amy was the best one. She was a true great pop jazz singer. She heard everything, she was influenced just by the right music. She had the ears to know just what to leave out and put in.’

03. The Beatles Anthology (1995)
Regie: Kevin Godley, Bob Smeaton, Geoff Wonfor
Met: John Lennon, Paul McCartney, George Harrison, Ringo Starr

De meest complete documentaire over The Beatles is een must see voor elke fan. Tien uur lang volg je de boys tijdens gehele loopbaan: hun jonge jaren in Liverpool, het vormen van hun eerste band The Quarrymen, hun ontwikkeling tot briljante muzikanten in Hamburg, de raketlancering naar roem in 1963, de touring jaren, de evolutie naar studio-artiesten tot het uiteindelijk opbreken van de groep in 1970. Unieke beelden van al hun significante optredens worden afgewisseld met interviews met de bandleden en belangrijkste medewerkers uit de hoogtijdagen. Van John worden oude interviews gebruikt om hem ook een stem te geven. De beste band allertijden verdient de meest uitgebreide documentaire en dat is The Beatles Anthology. Zelfs de meest obsessieve fans ontdekken hierin nog nieuwe feitjes en het is gewoon super fijn om zoveel tijd te mogen doorbrengen met het charismatische viertal.

02. The Beatles: Get Back (2021)
Regie: Peter Jackson
Met: John Lennon, Paul McCartney, George Harrison, Ringo Starr

Met deze bijna acht uur durende miniserie gaf de legendarische regisseur Peter Jackson Beatles-fans het ultieme geschenk; de kans om tijd in de studio door te brengen met de beste band ter wereld bij het maken van het album ‘Get Back’. Jackson en zijn team hebben het beeldmateriaal dermate goed opgeknapt dat het lijkt alsof het gisteren gefilmd is. Met deze documentaire heeft Jackson de geschiedenis herschreven; de ‘Get Back’-sessies waren niet vol conflict en verval. Zeker, de Beatles waren zoekende, maar de sfeer was vrij positief, zeker nadat de groep verhuisde van Twickenham Film Studios naar Apple Studio in London waar ze uiteindelijk hun beroemde laatste optreden op het dak gaven. De serie geeft ook een unieke inzage in het creatieve proces van de band, en we leren hoe klassieke rocksongs als ‘Get Back’, ‘Dig a Pony’ en ‘One After 909’ tot stand zijn gekomen. Een intiemere film over een rockband is nooit gemaakt.

01. Searching For Sugar Man (2012)
Regie: Malik Bendjelloul
Met: Rodriguez, Stephen ‘Sugar’ Segerman, Dennis Coffey

In de jaren 70 deden muziekproducenten in de VS een ontdekking: Sixto Rodriquez (artiestennaam Rodriquez), een briljante zanger en tekstschrijver uit Detroit. Rodriquez zingt poëtisch en profetisch over het leven in de grote stad, en doet sterk denken aan Bob Dylan, zowel qua stemgeluid als qua teksten. De documentaire opent met het liedje ‘Sugar Man’, en ik dacht meteen, WOH!: dit is een van de vetste nummers ooit. Die tekst, die stem, die melodie… Waarom ken ik dit niet? En dat hebben meer mensen zich afgevraagd sinds de jaren 70. In de VS verdween de artiest in de obscuriteit, terwijl hij in Zuid Afrika een sensatie werd. Zonder dat hij het wist! De documentaire volgt twee fans uit Kaapstad die eind jaren 90’ op zoek gingen naar hun muzikale held. Meer vertel ik niet, maar dit is echt een feel good documentaire. Een ongelofelijk verhaal, dat je een fantastisch gevoel zal geven en kennis laat maken met de meest waanzinnige artiest die je nooit gekend hebt. Sommige echte verhalen zijn zo mooi dat de beste schrijvers ze niet kunnen verzinnen. Searching For Sugar Man is zo’n verhaal.

5 Other Brilliant Songs by Sixto ‘Sugar Man’ Rodriquez

Who the f#ck is Rodriquez?
Sixto Diaz Rodriguez, known professionally as Rodriguez (1942), is an American singer-songwriter from Detroit, Michigan. His career initially proved short lived in the United States, but unknown to Rodriguez his albums became extremely successful and influential in South Africa, where sales of his records outnumbered those of Elvis Presley.

Because of scarce information about Rodriguez, it was incorrectly rumored there that he had committed suicide (by setting himself on fire live on stage) shortly after releasing his first album.

In the 1990s, determined South African fans managed to find and contact Rodriguez, which led to an unexpected revival of his musical career. This was told in the 2012 Academy Award–winning documentary film Searching for Sugar Man and helped give Rodriguez a measure of fame in his home country (source: wikipedia)

Apart from the genius Sugar Man, these are 5 other terrific tracks from his two albums Cold Fact and Coming From Reality.

1) This Is Not A Song, It’s an Outburst: Or, The Establishment Blues

2) I Wonder

3) Rich Folks Hoax

4) Sandrevan Lullaby-Lifestyles

5) Street Boy

De 30 jaar te late opkomst van een rasartiest

Searching for Sugar Man

Sugarman.
Won’t you hurry.
Cause I’m tired of these scenes.
For a blue coin.
Won’t you bring back.
All those colours to my dreams.
Silver magic ships, you carry.
Jumpers, coke, sweet Mary Jane.

Sugar Man
Rodriquez (1970), Cold Fact

Kleine tip: Ik raad je aan deze blog niet te lezen, maar de documentaire ‘Searching for Sugar Man’ te kijken. Het is een ongelofelijk verhaal, dat je een werelds goed gevoel zal geven. Maar als je tijd wilt besparen, hieronder de samenvatting.

In de jaren 70’ deden enkele succesvolle muziekproducenten in de VS een ontdekking: Sixto Rodriquez (artiestennaam Rodriquez), een briljante zanger en tekstschrijver uit Detroit. Rodriquez zingt poëtisch en profetisch over het leven in de grote stad, en doet sterk denken aan Bob Dylan, zowel qua stemgeluid als qua teksten.

De documentaire opent met het liedje ‘Sugar Man’, en ik dacht meteen, WOH! dit is één van de vetste nummers ooit. Die tekst, die stem, die melodie… Waarom ken ik dit niet?

En dat hebben meer mensen zich afgevraagd sinds de jaren 70’. Rodriquez nam twee platen op met de producers – Cold Fact en Coming From Reality – die het beide in thuismarkt USA slecht deden. Daarna verdween Rodriquez van het toneel. Onbegrijpelijk als je dit talent hoort. Wat ging er mis? Er is niemand die het kan uitleggen, maar de realiteit is dat het nooit voor hem gebeurd is…

In Amerika althans, want in Zuid Afrika, waar een stapel illegale kopietjes terecht kwam in de jaren 70’, werd Rodriquez een fenomeen. Iedereen had een kopie van ‘Cold Fact’ in zijn platencollectie. Rodriquez was groter dan Elvis in het Zuid Afrika van de apartheid. Alleen niemand wist wie de artiest was. Rodriquez had zich naar verluidt van kant gemaakt op het podium, en tot eind jaren 90’ werd dit door iedereen gelooft.

Toen ging een journalist en muzikale fan op zoektocht, en na lang speuren (onder meer via de songteksten van Rodriquez) belandde hij in Detroit en kwam hij erachter dat Rodriquez nog leefde! Hij had al die tijd sloopwerk gedaan in Detroit waar hij woonde met zijn drie dochters, en hij had geen idee dat hij een half miljoen platen had verkocht en een mega rockster was in Zuid Afrika. Wat in de documentaire niet verteld wordt is dat Rodriquez ook in Australië een culthit was en daar in de jaren 80’ rondgetoerd heeft. Maar in Amerika had niemand ooit van hem gehoord.

Tot nu… Door de documentaire heeft Rodriquez bekendheid in eigen land verworven, en is hij in diverse talkshows verschenen. De Zuid Afrikaanse journalist heeft hem ook naar Zuid-Afrika gehaald om grote concerten te geven. En zo heeft Rodriquez – decennia na de opnames van zijn platen – eindelijk de carrière gekregen die hij heeft verdiend. Respect.