Een nieuw jaar, plannen, goede voornemens. Waar ga ik mijn tanden inzetten? Hoe ga ik een echte impact maken dit jaar?
Deze persoonlijke keuzes kunnen heel belangrijk lijken, maar zijn ze dat ook? Dat hangt af van je perspectief. Einstein toonde met zijn speciale relativiteitstheorie aan dat de staat van ruimtetijd afhangt van de unieke positie van de waarnemer. Wanneer je in een rijdende auto zit, verloopt de tijd een microscopisch beetje langzamer dan wanneer je op een bureaustoel zit.
Deze theorie kun je ook toepassen op je persoonlijke keuzes en activiteiten. Voor jou kan het van levensbelang maken wat je gaat doen in 2025, maar verreweg de meeste mensen zijn zeer ego-geconcentreerd en boeit het dus niets. Dat is niet zozeer een negatief mensbeeld, maar gewoon een weergave van hoe een ego werkt. Het ego wil dat alles over zichzelf gaat en trekt alle aandacht van het geïndividualiseerde bewustzijn naar zich toe. Het gevolg is dat dingen die je niet direct raken, je meestal ook niet zoveel interesseren.
Dus maakt iemand het wat uit wat ik dit nieuwe jaar ga doen? Vanuit mijn perspectief wel. Een ander zal het een worst zijn of ik meer ga sporten, een bijzondere reis ga maken of eindelijk dat boek ga schrijven waar ik het al jaren over heb.
Echter, voor diegenen die willen groeien en de kwaliteit van hun bewustzijn willen verhogen is er een goede reden voor om je te interesseren in de levens van andere wezens. In een relatief universum binnen bewustzijn is alles namelijk verbonden met elkaar, zowel fysiek als mentaal. Binnen een dergelijk universum hebben de keuzes die je maakt wel degelijk impact. Dit doe je door boven de behoeften van je ego uit te stijgen en te kijken naar hoe je anderen kunt helpen.
Einstein zei het als volgt: ‘Een mens is een deel van het geheel dat door ons universum wordt genoemd, een deel dat beperkt is in tijd en ruimte. Hij ervaart zichzelf, zijn gedachten en gevoelens als iets dat gescheiden is van de rest, een soort optische illusie van zijn bewustzijn. Deze waanvoorstelling is een soort gevangenis voor ons, die ons beperkt tot onze persoonlijke verlangens en tot genegenheid voor een paar personen die het dichtst bij ons staan. Het moet onze taak zijn om onszelf uit deze gevangenis te bevrijden door onze cirkel van mededogen te verbreden en alle levende wezens en de hele natuur in haar schoonheid te omarmen.’
De grootste impact die je kunt maken zit hem dus niet in wat je gaat doen dit jaar, maar veel meer in je houding en empathie richting anderen. Je mededogen en hoe je je tot anderen verhoudt: daar zitten de echte groeimogelijkheden.
Verleg dus je focus en verbeter de wereld en je eigen leven. Dat is een intentie die je je elk jaar en zelfs iedere minuut van iedere dag opnieuw kunt voornemen. Je ego trekt je aandacht steeds naar binnen. Jezelf hiervan losmaken is een uitdaging, maar wel eentje die een grote beloning oplevert als je hierin bij tijd en wijle slaagt. De beloning voor je openstellen naar anderen is namelijk persoonlijke, professionele en spirituele groei.
Zie hier het ideale goede voornemen voor 2025 en voor ieder moment van je leven opnieuw.
For my upcoming new platform Free-Consciousness, I am publishing some video fragments on the accompanying Youtube channel. One of these is a sequence from the Discovery series Genius in which Albert Einstein (Geoffrey Rush) and Niels Bohr (David Dencik) discuss the meaning of quantum physics for reality.
This is one of the most famous debates in science. Bohr played a huge role in formulating the Copenhagen Interpretation of Quantum Mechanics, which states that one cannot know anything about an object prior to a measurement, which means that the universe is indeterministic. Einstein did not like this. He was a realist, meaning that he believed that spacetime is real and exists independently of whether it is observed or not.
Einstein spent most of the second half of his career trying to disprove the Copenhagen Interpretation, most notably by coming up with the Einstein–Podolsky–Rosen (EPR) paradox in 1935. This thought experiment involves a pair of entangled particles that are sent in opposite directions through space. According to Copenhagen, if you measure the position of one particle, you could instantly predict the position of the other entangled particle. This would violate Einstein’s laws of special relativity, because information between particles one and two would have to travel faster than light.
Of course, later experiments first conducted by Alain Aspect, Anton Zeilinger and John Clauser demonstrated that this is exactly what happens. The inescapable conclusion is that quantum entanglement exists and is non-local. Einstein’s locality is on shaky ground nowadays…. Anyway, If you regularly read my fragments, you know on whose side I am standing in this debate.
In the clip below, you can see that although Bohr’s view seems illogical and counter intuitive, it is 100% compatible with the findings of quantum physics.
Met zijn speciale relativiteitstheorie toonde Einstein aan dat de waarneming van tijd afhankelijk is van de snelheid waarmee de waarnemer beweegt. Hoe sneller die zich verplaatst, hoe langzamer tijd verstrijkt. De maximum snelheid in het universum is lichtsnelheid met 300.000 kilometer per seconde. Bij die snelheid staat de tijd stil.
Met kwantumtheorie in de jaren 20’ breidde de rol van de waarnemer uit van ruimtetijd naar de structuur van materie zelf. Het idee van objectief bestaande materie in de buitenwereld is definitief van tafel, iets wat nog totaal geen onderdeel uitmaakt van de publieke kennis. De waarnemer zet de atomen waar de materiële wereld van gemaakt is in beweging. Atomen kunnen dan ook eerder beschouwd worden als pixels van ervaring dan als echte objecten.
Een reden dat dit niet doordringt tot publiek bewustzijn is dat het totaal niet logisch te bevatten is. In onze alledaagse ervaringen merken we namelijk helemaal niks van deze onderliggende werkelijkheid. Waar het concept van relativiteit nog wel een beetje te vatten is, is de psychologie. Onze ervaringen bestaan allemaal relatief ten opzichte van andere ervaringen. Zo zit ik nu in een Van der Valk hotel in Heerlen een interview uit te werken. Ik vind het een redelijk hotel vergeleken met andere hotels waar ik geslapen heb. Het interview ging uitstekend vergeleken met andere interviews die ik in 2019 had.
Ik slaap de laatste tijd slecht. Dat wil zeggen vergeleken met mezelf. In de afgelopen tien jaar tijd kan ik me geen nacht herinneren dat ik niet kon slapen. Nu zijn het zo’n zes nachten in een maand tijd. Vergeleken met slechte slapers valt dat waarschijnlijk erg mee. Misschien komt het door mijn nieuwe baan als Chef Redactie. Dat is opwindend vergeleken met mijn vorige job als redacteur van een accountantstitel.
Ik heb hier een fles Chablis staan. Het smaakt me minder dan normaal. Sowieso heb ik minder behoefte aan alcohol de laatste tijd. Het is tijd voor een nieuwe kick. Binnenkort ga ik beginnen met mijn training Transcendente Meditatie (TM), een techniek ontwikkeld door Maharishi Yogi die ook The Beatles onderwees (en waar John het liedje ‘Sexy Sadie’ over schreef). ‘What have you done? You made a fool of everyooooone…’
TM is een manier om af te dalen naar bewustzijn op een dieper niveau. Tot zo’n beetje vlakbij ‘het veld’ waar we allemaal onderdeel van zijn. Als er één ding is wat niet onder de relativiteitsregels van de natuur valt is het dit veld. Ook weer wel omdat er daarmee ‘iets’ bestaat in plaats van ‘niets’. Maar het is wel het enige wat absoluut is (dus niet ‘slechts’ bestaat in relatie tot iets anders). In dit veld is alles één. En uit deze eenheid ontstaat de variëteit die wij ervaren. Die eenheid – die de meeste mensen in het leven slechts heel sporadisch ervaren – is het absolute. De rest bestaat slechts uit voorbijgaande golven.
Mentaal-Universum.nl is een webplatform dat de mentale aard van de realiteit uitlegt.
In een droom is alles wat je waarneemt een constructie van je eigen geest. Wat nou als dit in je wakkere leven ook zo blijkt te zijn? Een verschil is wel dat je geest in de ‘echte’ wereld niet alleen van jou is, maar onderdeel van een alomvattend superbewustzijn. Het mentale universum vervangt één objectieve buitenwereld door een lappendeken van miljarden, subjectieve werelden van levende wezens. Werelden die door een gedeeld, non-lokaal bewustzijn met elkaar zijn verbonden.
Het idee van een wereld binnen bewustzijn, met geest als ultieme werkelijkheid, is niet nieuw. In de filosofie heet dit idealisme. In het hedendaagse Westen is echter de tegenhanger – het materialisme, de filosofie die alles terugvoert op materiële, kwantificeerbare grootheden – de dominante opvatting geworden. Die positie heeft het materialisme vooral te danken aan het grote succes van moderne wetenschap en Darwins evolutietheorie in het verklaren van een indrukwekkend aantal natuurlijke fenomenen.
Toch is deze zienswijze niet zonder problemen. Het vinden van een plausibele verklaring voor bewustzijn vanuit materialisme is tot de frustratie van de neurowetenschap niet gelukt. Met de opkomst van kwantummechanica in de jaren’ 20 van de vorige eeuw, waarbij het lijkt alsof subatomaire deeltjes ‘reageren’ op waarneming, is bovendien de subjectieve geest reeds de natuurkunde binnengedrongen. Dit tot de ontzetting van de natuurkundigen van die tijd die tot dan hadden verondersteld de natuur te kunnen bestuderen als externe, objectieve realiteit. Nu bleek de waarnemer ineens een fundamentele rol te hebben in het tot stand brengen van die realiteit.
Omdat de natuurkunde geen rationele oplossing kan vinden voor het zogeheten meetprobleem in de kwantummechanica, hanteren de meeste fysici een beleid van shut up and calculate en laten ze de metafysische implicaties over aan filosofen. Die zijn echter zelf vaak van de materialistische school en proberen bewustzijn weg te zetten als illusie (Daniel Dennett) of emergent fenomeen uit het brein (John Searle). De veronderstelde connectie tussen kwantummechanica en bewustzijn doen de materialisten meestal af als te belachelijk om zelfs maar te overwegen. De enkeling in de wetenschap die dit standpunt nog durft te verkondigen wordt al snel weggezet als charlatan en beoefenaar van pseudowetenschap.
Toch laat het beroemde tweespletenexperiment heel duidelijk zien wat er gebeurt wanneer je de waarnemer scheidt van de externe wereld op subatomair niveau: de manifeste buitenwereld verdwijnt dan in een vage waas van wiskundige waarschijnlijkheden. Dit duidt op een non-dualistische realiteit waarin de waarnemer en het waargenomene twee kanten van dezelfde medaille zijn. Wanneer we kwantummechanica letterlijk nemen als beschrijving van de realiteit, lossen we alle grote contradicties in de wetenschap op en zijn we hard op weg naar een holistisch begrip van de kosmos.
Ik ben Mentaal-Universum.nl begonnen voor diegenen die geïnteresseerd zijn in een dergelijk nieuw (of liever hernieuwd) paradigma in de filosofie en wetenschap. Zoals de titel al aangeeft is het uitgangspunt dat we werkelijk in een mentale wereld leven waarin wij levende wezens een directe rol hebben in het manifesteren van de fysieke werkelijkheid. In deze visie bestaan objecten die we observeren in de buitenwereld niet in definitieve staat, maar krijgen ze pas in onze waarneming een positie in ruimtetijd en kwaliteiten als kleur, geur, vorm en structuur. Ook voor ons levende wezens zelf geldt dat wij niet intrinsiek ‘echt’ zijn, maar manifestaties vanuit een diepere, verborgen dimensie die bestaat uit oneindige informatievelden en subtiele energie. Dat is de natuur zoals hij echt is, alleen kunnen we hem zo niet waarnemen. Wat we te zien krijgen is een gebruikersinterface van de natuur, maar niet de ware onderliggende realiteit.
De filosofische grondslag van dit nieuwe wereldbeeld is natuurlijk het idealisme, ontwikkeld door o.a. Berkeley, Kant en Schopenhauer en het neutraal monisme van Spinoza. Ook de bekende natuurkundige Erwin Schrödinger (van de beroemde kat die zowel dood als levend tegelijkertijd is) onderschreef Advaita Vedanta, een spirituele traditie die sterk lijkt op idealisme. Hij zei dat “verscheidenheid alleen maar schijn is en dat er in werkelijkheid slechts één geest is.”
Wetenschapper Robert Lanza heeft in zijn boek Biocentrism (2009) het idealistische gedachtegoed onderbouwd met de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Met zijn theorie van een fundamenteel levend universum legt hij uit hoe realiteit een proces is dat tot stand komt door de interactie van geest en materie/energie in superpositie (wolk van waarschijnlijkheden). Met zijn theorie lost Lanza de tegenstrijdigheden op tussen speciale relativiteit en kwantummechanica, geeft hij een verklaring voor de perfecte afstemming van de constanten van de natuur op het leven, en legt hij uit hoe ruimte en tijd niks anders zijn dan instrumenten van de geest om alles aan elkaar te knopen. Een idee van Immanuel Kant dat nu wetenschappelijk goed te onderbouwen is.
De kwantitatieve psycholoog Donald Hoffman heeft een vergelijkbare visie ontwikkeld (bewust realisme) en heeft zichzelf tot doel gesteld dit kwantificeerbaar te maken middels een wetenschappelijk valideerbaar, wiskundig model. Hiermee hoopt hij uit te leggen hoe alles – inclusief ruimte, tijd en materie/energie – tot stand komt door de interactie van bewuste agenten. Wanneer hij hier in slaagt zou hij de geschiedenis in kunnen gaan als de wetenschapper die het lichaam-geestprobleem heeft opgelost, het moeilijkste probleem in de filosofie dat al speelt sinds Plato. Al zal het verkrijgen van brede acceptatie voor het bestaan van immaterieel en non-lokaal bewustzijn misschien nog moeilijker blijken dan het kwantificeren ervan. Een paradigmaverschuiving van dit formaat gaat wel minimaal een generatie of twee overheen.
Er zijn naast Lanza en Hoffman nog een aantal andere wetenschappers die de status quo uitdagen, zoals de groep van het manifest voor post-materialistische wetenschap. Op Mentaal-Universum.nl komen deze bewustzijn-activisten uitgebreid aan bod en zal ik in losstaande essays het mentale universum verkennen en de implicaties duiden voor ons denken over realiteit, betekenis, cultuur, leven en dood.
Update Augustus 2024
In plaats van een Nederlands platform, is het uiteindelijk een Engelstalig platform geworden genaamd Free-Consciousness.com. De site staat nu live.
FRAGMENTEN UIT HET SCHEMERLAND 