Voor de jaarlijkse CFO Day vonden we bij Sijthoff Media dit jaar een bijzondere spreker. Jan-Joost Kroon is organisatiedeskundige én maffia-expert. Sinds hij Scarface zag in zijn jeugd is hij gefascineerd door de Italiaanse en Siciliaanse misdaadorganisaties.
Hij vond mijn blogs over gangsterfilms erg tof – en we hadden dus meer dan genoeg reden om bij elkaar te komen voor een sit-down. Erg leuk om iemand te ontmoeten die weet wie Anthony ‘The Ant’ Spilotro en Benjamin ‘Lefty’ Ruggiero zijn.
In 2022 bracht hij een boek uit dat de basis was voor zijn CFO Day verhaal: ‘Van CAPO naar CEO: Leerzame inzichten van de Italiaanse maffia’.
In zijn boek bestudeert hij de Drie, de drie grote organisaties/families die de georganiseerde misdaad besturen in Italie en Sicilie:
● ‘Ndrangheta – Oorsprong: Calabrië
● Camorra – Oorsprong: Napels
● Cosa Nostra – Oorsprong: Sicilië
Deze Zuid-Italiaanse organisaties zijn al decennialang succesvol – hun gezamenlijke jaaromzet wordt geschat op zo’n 150 miljard euro. Jan-Joost beschrijft hoe dat succes tot stand komt.
Sterke tradities
Iedere business professional kent de uitspraak ‘culture eats strategy for breakfast’. Een hele serie tradities houdt de organisatie bij elkaar. Denk aan de doop van Michael Corleone’s neefje in The Godfather, de ceremonie in The Sopranos waarin van Christopher Moltisanti een ‘made guy’ wordt gemaakt, en het communiefeest van Michael Corleone’s zoontje waarmee The Godfather: Part 2 geopend wordt. Rituelen borgen de groepsidentiteit.
Loyaliteit
Het zakelijkste succesvol van de Drie is nu de ‘Ndrangheta met een geschatte omzet van 80 miljard euro per jaar. Terwijl de Cosa Nostra een tijdlang met de Italiaanse staat in gevecht was, is de ‘Ndrangheta in stilte doorgegroeid. Het is een echt familiebedrijf, schrijft Jan-Joost. Alleen familie komt erbij via een gearrangeerd huwelijk. Krachtig, want familie verraad je niet zomaar. Plus voor familie ben je bereid een stap extra te zetten.
Flexibiliteit
De Camorra kan meer vergeleken worden met een MKB-bedrijf vanwege de flexibiliteit, de compacte manier van werken en de snelheid waarmee ze handelen en inspringen op kansen. Zoals na de grote aardbeving van 1980 was de Camorra er als de kippen bij om bouwcontracten af te sluiten voor de bouw van nieuwe huizen. De maffia kent geen comfort keuzes: ze zijn altijd bezig met de volgende stap. Met actie. Met de beste willen zijn.
Onderdeel van de lokale samenleving
Het bekendste van de drie is nog altijd de Cosa Nostra – vrij vertaald: ‘onze zaak’. Deze organisatie heeft een klassieke piramidestructuur en functioneert als een soort multinational die in elk economisch aspect van een regio meespeelt. Ze bepaalt wat er wél en niet gebeurt in de wijk. Door slim in te spelen op het wantrouwen richting de Noord-Italiaanse overheid, positioneert de Cosa Nostra zich als beschermheer: “Laat die mensen in Rome maar, wij weten wat hier speelt en zorgen voor jullie.”
Heldere rolverdeling en structuur
De kracht van de Cosa Nostra zit hem in de sterke structuur en de duidelijkheid van ieders werkzaamheden. De organisatie zélf is de kracht, een leider kan vervangen worden. Iedere medewerker van een maffia-organisatie weet wat er van hem verwacht wordt en hoe hij kan bijdragen aan het succes. Ontwikkelkansen voor persoonlijke carrière zijn daarmee ook duidelijk. De maffia heeft ook heldere kernwaarden die nooit veranderen: Eer, loyaliteit, macht en respect.
Goed in talentmanagement
De maffia blijkt verrassend goed in talentontwikkeling. Een belangrijke les: bemoei je niet te veel met het werk van je mensen. Vind de juiste mensen, leid ze goed op, geef heldere kaders, en laat ze dan hun werk doen. De leiding is wel beschikbaar, maar niet betuttelend. Ook op het gebied van belonen en straffen valt er iets te leren. Bij de maffia zijn de consequenties van falen of succes kraakhelder. In veel bedrijven ontbreekt die duidelijkheid.
De maffia is een blijver
Jan-Joost beschrijft ook hoe diep de maffia-politiek verweven is met de samenleving, en waarom hij denkt dat deze organisaties – mede door culturele factoren – nooit zullen verdwijnen. Een schokkende constatering, maar overtuigend onderbouwd. Het versterkt het centrale punt van zijn boek: de maffia is, hoe immoreel ook, een extreem goed geleide, veerkrachtige en succesvolle organisatie. Daar kun je als bedrijfsleider van leren – zónder mee te gaan in het gebrek aan ethiek.
LEES OOK: 10 Management Lessons From Highly Successful Gangsters
#####
Hieronder nog een LinkedIn-post van Jan Joost:




