Sombere tijden (1) – “Hij kent geen schaamte”

Ik ben een positieve denker over het algemeen. Maar ik moet zeggen dat dit geen goede tijden zijn.

De doemsdagklok heeft nog nooit zo dicht bij middernacht gestaan vanwege de toenemende nucleaire dreiging, klimaatverandering en de nog altijd onderschatte gevaren van AI.

Ik probeer optimistisch te blijven en de hoeveelheid negatieve prikkels te beperken. Social media mijd ik zoveel mogelijk, zelfs LinkedIn, dat steeds meer op X begint te lijken. Het wereldnieuws kan ik vanwege mijn werk echter niet ontwijken, en dat betekent een constante stroom van onheilspellende berichten. Ik hoef denk ik geen namen te noemen van de luidste megafoons achter de meest deprimerende berichten.

Het leek er even op dat Musk nog erger zou worden als Trump in zijn krankzinnige en walgelijke uitspraken, maar dat heeft Mr. Orange reeds ingehaald de laatste dagen. Ze zeggen dat deze waanzin wel went, wat op zichzelf een zorgelijke ontwikkeling is, maar ik merk dat dit niet voor mij geldt. Ik heb steevast tijd nodig om te reguleren na de aanval van de dag.

Afgelopen weekend keek ik The Apprentice over de opkomst van Trump als vastgoedtycoon en het is een steengoede film. Trump wordt opgeleid door de verdorven advocaat Roy Cohn (een weergaloze Jeremy Strong, bekend van Succession). Cohn leert hem de drie regels die Trump nu nog dagelijks toepast: ‘Val aan, val aan, val aan’, ‘ontken altijd alles’, en ‘geef nooit toe dat je verslagen bent’. Met andere woorden: dit historische figuur heeft de bron van mijn depressie geschapen in de jaren 80’.

In de tweede helft van de film, wanneer Trump zijn fortuin heeft opgebouwd, beseft Cohn dat niet Trump, maar hijzelf de Faust was in hun pact. De homoseksuele advocaat heeft aids opgelopen en zijn einde nadert. Strong wekt met zijn vertolking van de stervende Cohn opvallend veel empathie op, wat knap is, want het is allesbehalve een sympathiek personage. Maar Trump (een eveneens geweldig acterende Sebastian Stan die net als Strong voor een Oscar is genomineerd) voelt niks. Hij voelt ook niks als zijn broer zelfmoord pleegt. Hij voelt niks voor zijn vrouw. Trump voelt gewoon niks. Maar hij geniet wel van het lijden van anderen.

Wanneer Cohn voor de laatste keer bij Trump verblijft, krijgt hij van hem diamanten manchetknopen cadeau. Tijdens het eten hoort hij van Ivana, Trumps vrouw, dat ze nep zijn. “Hij kent geen schaamte”, zegt ze. Het is moeilijk om naar Cohn’s uitdrukking te kijken en je voor te stellen wat er allemaal achter zijn diepe ogen schuilgaat.

En aan die woorden moest ik denken toen ik las dat Trump Oekraïne wel wil blijven helpen, maar in ruil voor zeldzame aardmetalen. Oké, dus terwijl de Oekraïners al ruim drie jaar lang worden platgebombardeerd, opgeblazen, vermoord, beschoten, bestolen, ontvoerd en verkracht, wil Trump een dealtje sluiten wat alleen gunstig is voor Amerika. Geen schaamte inderdaad.

Trump is hiermee zonder twijfel de ergst mogelijke persoon die de leiding kan hebben over de VS vanwege zijn complete gebrek aan empathie, medemenselijkheid en moraliteit (dat volgens zijn oude leermeester Cohn slechts een verzinsel is). Om het over zijn abominabele kwaliteiten als zakenman nog maar niet te hebben. Dit is deprimerend, en de komende vier zal dit kwaadaardige figuur een continue bron van somberheid en moedeloosheid blijven.

Toch is er een sprankje hoop. In Europa, ondanks de smerige populistische stromingen, heerst nog altijd een gevoel van verbondenheid. En dat zullen we hard nodig hebben om ons staande te houden in een wereld met deze gekken aan de macht. Het zijn sombere tijden, en het einde is nog lang niet in zicht.

Gaat klimaat-tech ons redden van catastrofische klimaatverandering?

Mijn verwachtingen ten aanzien van het oplossen van de klimaatcrisis gaan nog wel eens op een neer: van hoopvol naar (bijna-)fatalistisch. Recentelijk heeft mijn vertrouwen weer een boost gekregen. Voor M&A Magazine interviewde ik de oprichters van Carbon Equity, een platform dat privaat kapitaal ophaalt voor de investering in technologische oplossingen tegen klimaatverandering. Deze dames zijn pas drie jaar bezig en hebben nu al 250 miljoen euro opgehaald.

De klimaatfondsen waarin zij investeren financieren oplossingen in energie en productie, industrie, mobiliteit, de gebouwde omgeving en het voedselsysteem. Deze sectoren zijn verantwoordelijk voor alle emissies. Daarnaast investeren ze in carbon management voor het opvangen en verwijderen van CO2. Ze ondersteunen zowel vroege innovatieve ideeën, zoals het winnen van magnesium uit zeewater voor lichtere en sterkere materialen, als groeikapitaal en buy-outs, zoals synthetische brandstoffen en efficiënte batterijopslag.

“Er zijn zoveel interessante innovaties, zoals precisie-fermentatie, waarmee we dierlijke moleculen maken zonder dieren. Dit zorgt ervoor dat plantaardige kaas en vlees net zo lekker smaken als de dierlijke varianten”, geeft co-founder Liza Rubinstein Malamud aan. “Ook op het gebied van elektriciteit en cement zijn er veel innovaties. We hebben bedrijven die CO2-vrij cement maken via verschillende methoden, zoals micro-organismen of elektriciteit. Er zijn enorm veel goede ideeën die financiering waard zijn. Deze innovaties zullen waarschijnlijk op verschillende plekken en op verschillende schaalniveaus impact hebben.”

De transitie naar net zero binnen enkele decennia is een ongekende opgave. Toch is de stemming bij de investeerders in klimaat-tech overwegend optimistisch. “Dat komt door de vele interessante innovaties en het grote aantal getalenteerde mensen dat hieraan werkt”, zegt Jacqueline van den Ende, CEO van Carbon Equity. “Als je ziet wat er allemaal gebeurt, is het moeilijk niet enthousiast te worden. Er is een enorme pool van talent in de klimaatsector. Bij Carbon Equity krijgen we honderden aanmeldingen per vacature, en ongelofelijk veel succesvolle ondernemers richten zich momenteel op dit gebied.”

Maar uitdagingen blijven bestaan, zoals het ophalen van waanzinnige hoeveelheden kapitaal om de transitie mogelijk te maken. Maar er zijn hoopvolle signalen dat het de goede kant op gaat, blijkt uit de publicatie ‘The Seven Trillion in 10 Years Opportunity’.

1). De jaarlijkse inkomsten uit klimaattechnologieën zullen naar verwachting groeien van vijf biljoen euro (5.000 miljard euro) in 2020 naar twaalf biljoen euro in 2030, een jaarlijks samengesteld groeipercentage van tien procent.

2). Klimaattechnologie, zoals hernieuwbare energie en elektrische voertuigen, bevindt zich al op of staat op het punt prijspariteit te bereiken met de bestaande technologie. Ongeveer tachtig procent van de klimaat-technologieën die nodig zijn voor een netto nul uitstoot heeft een duidelijke route naar kosten-pariteit.

3). Climate Tech Venture Capital (durfkapitaal investeringen in klimaattechnologie) trekt momenteel vijftig miljard dollar aan investeringen per jaar aan, waardoor in 2023 zestien procent van al het durfkapitaal en groeikapitaal in klimaattechnologie werd geïnvesteerd, wat meer dan verdrievoudigd is in tien jaar tijd.

4). Climate Tech Venture Capital (VC) is veel veerkrachtiger geweest dan algemene VC: een daling van twaalf procent versus meer dan vijftig procent in de afgelopen twee jaar.

5). Steeds meer reguliere private equity-fondsbeheerders stappen in klimaattechnologie omdat ze de boot niet willen missen.

Kortom, een hoopvol verhaal. De oplossingen zijn er en het kapitaal dat nodig is om deze oplossingen door te ontwikkelen en op te schalen begint de juiste kant op te vloeien. En het is geld dat, meer dan wat dan ook, bepaalt wat er in de wereld gebeurt.

Lees hier het hele interview met Carbon Equity: ‘Veel klimaattechnologieën staan aan de vooravond van de grote omslagcurve’

5 vragen over het Konijneneiland in Schermerhorn

Bestaat het Konijneneiland nog?
Ja en nee. Ja, het Konijneneiland bestaat nog, maar Stichting Het Konijneneiland is dit jaar opgeheven. De stichting was opgericht om konijnen een beter leven te geven, maar na honderden levens van konijnen en andere dieren verbeterd te hebben is het voor Loesje tijd om iets nieuws te gaan doen. Het eiland zelf, sinds 2010 in ons beheer, is nog altijd een klein paradijsje in de polder. We hebben er nu kippen en schapen rondlopen en heel veel bomen geplant.

Waar is het eiland gevestigd?
Langs de N243 ter hoogte van Schermerhorn. Het is het eerste eiland dat vanaf de weg te zien is als je uit de richting van Alkmaar komt en het loopt door tot aan het reclamebord van de beeldentuin van Nic Jonk in Grootschermer. Het is een écht eiland, maar het is wel via een bruggetje langs de weg toegankelijk.

Wat is nu nog het doel van het Konijneneiland nu er geen konijnen meer worden opgevangen?
Het is eigenlijk een enorme tuin geworden, waar we heel veel tijd en liefde in hebben gestopt. Het houdt me in beweging. Als redacteur zit ik eigenlijk de hele dag en ik ben ook niet zo’n sportman. Het onderhoud van het eiland dwingt me om het schrijven af te wisselen met wandelen en werken in de buitenlucht. Voor HSP’er Loesje is het een fijne prikkelarme omgeving om dagelijks even tot zichzelf te komen en in verbinding te staan met de natuur.

Wat zijn de belangrijkste voor- en nadelen van zo’n eiland?
Het voornaamste nadeel is dat zo’n eiland onderhouden heel veel werk is. Vanaf de lente is de groei van alle planten, bomen en struiken niet bij te benen. Het is een constant gevecht tegen de elementen, waarbij je continu achter de feiten aanloopt. Ook kost het aardig wat geld aan materialen en gereedschappen.

Toch zou ik er niet snel afscheid van willen nemen. De laatste jaren dringt steeds meer het besef door dat de wereld voor een periode van ernstige ontwrichting staat. Het klimaatprobleem en de biodiversiteitscrisis gaan gezamenlijk zeer ernstige en negatieve gevolgen hebben. Desondanks denk ik dat we de transitie als mensheid wel gaan maken voordat het echt misgaat, maar we zullen wel getuige zijn van een heleboel ellende.

Dit kan het gevoel van machteloosheid oproepen omdat niks wat ik persoonlijk ga doen deze klimaat- en natuurrampen zal voorkomen. En daarmee kom ik op het eiland: daar heb ik wel invloed op. We hebben een stukje natuur gecreëerd waar dieren, vogels en insecten veilig kunnen leven en bomen kunnen groeien en bloeien. De wereld gaan we er niet mee redden, maar het is fijn om met zo’n initiatief wel op kleine schaal iets concreets te kunnen bijdragen. Ook is het een fijne plek om lekker te chillen in de zomer.

Mag ik komen kijken?
Zeker, het eiland is vrij toegankelijk. Houd svp de poortjes goed gesloten in verband met de dieren, maar kom gerust eens langs als je in de buurt bent.

Vakantie – Deel 4

Vakantie in een parallel universum…

Op dag 11 van onze vakantie reden we naar de camping Agriturismo Pronti Campi nabij het stadje Urbino. De camping ligt in het prachtige heuvelachtige gebied van Le Marche en is in 2018 opgericht door de Nederlanders Aad en Sigrid, die daar wonen met hun drie kinderen. Het was fijn om weer terug te zijn een jaar later. Vorig jaar kon ik met mijn enkel in het gips niet zwemmen, dus dat heb ik dit jaar ruimschoots ingehaald. Geen overbodige luxe met temperaturen van vaak rond de 35 graden.

Aan het begin van ons verblijf op Pronto Campi – dat nu een jeugdcamping is, zodat Rosa snel vriendinnen kon maken – vond de jaarlijkse Palio del Daino plaats in het dorpje Mondaino, een middeleeuws spektakel waar we vorig jaar ook zijn geweest. Toen vonden we het fantastisch. We hebben eerst gegeten met zo’n tien families van de camping (pasta en vlees, de Palio is niks voor vegetariërs) en daarna hebben we rondgelopen in de meest authentieke nabootsing van de middeleeuwen die er te vinden is. Alle technologieën zijn weggewerkt tot aan de stopcontacten aan toe, en je vindt er alles wat je in middeleeuwse sferen kan brengen: monniken in gewaden, ridders met echte zwaarden en hellebaarden, steltlopers, middeleeuws bier, waarzeggers, schandpalen, hofnars en uiteraard middeleeuwse muziek geproduceerd door authentieke middeleeuwse instrumenten.

De dag daarna gingen we naar onze tweede rivier van de vakantie uit het ‘Wild Swimming in Italy’ boek, dit keer in het ijskoude riviertje nabij de plaats Cagli. Het was op een zondag waarop de winkels in Italië nog echt dicht zijn, behalve sommige supermarkten tot twaalf uur. Italianen gaan op zondagen nog naar de kerk, waarna ze met hun families uit eten gaan. Dat hebben wij dus ook maar gedaan (weer vlees, deze vakantie kostte me aardig wat karmapunten). ’s Avonds hebben we pizza’s gescoord en bordspelletjes gedaan bij de campingbar met wat andere kampeerders.

De dag daarna aten we wederom pizza, want het was de wekelijkse pizza-avond op Pronti Campi. We zaten met een politieman en een enorme ouwehoer en zijn vrouw aan tafel, wat fijn was, want daardoor hoefden we zelf niet zo hard te werken om de conversatie gaande te houden. We hoorden van een vrouw dat er een grote slang van twee meter op de camping gesignaleerd was (een toornslang), en vanaf dit moment had ik tot doel die slang met eigen ogen te zien.

Overdag herlas ik ‘The Grand Biocentric Design’ en de inzichten drongen steeds helderder tot me door. De hoofdauteur Robert Lanza maakt duidelijk dat ruimte en tijd non-entiteiten zijn. Wat we ervaren komt voort uit een diepere realiteit (bewustzijn of een ‘field of mind’, volgens Lanza. Ik noem het de Octopus). Als tijd niet bestaat, betekent dit dat we leven in een eeuwig nu. Lanza vergelijkt dit nu met het afspelen van een plaat. Alle liedjes staan al op de plaat, maar de naald bepaalt welk liedje je te horen krijgt. Volgens biocentrisme is dat hetzelfde voor de realiteit die we ervaren. De Romeinen bestaan in zekere zin dus gelijktijdig met ons, aangezien ze ook gewoon een soort ‘recording’ zijn uit de diepere realiteit. Relatief ten opzichte van ons hebben ze in het verleden bestaan, maar dit is geen fundamenteel gegeven. Het lijkt alleen zo voor ons. Wat heden en verleden is, wordt puur bepaald door onze geheugenfunctie. Dat bedoelde Einstein toen hij zei: ‘The distinction between the past, present and future is only a stubbornly persistent illusion’.

Alsof dat nog niet mind bending genoeg is, bestaan er een groot aantal parallelle realiteiten die door de naald van de platenspeler (onze geest) geactiveerd zouden kunnen worden. Oftewel, niet alleen bestaat er niet zoiets als een objectieve wereld, maar de wereld die we individueel ervaren is slechts één uitkomst van een gigantische set aan mogelijkheden.

Lanza schrijft ook dat als je moeite ervaart grip te krijgen op deze concepten, je in goed gezelschap verkeert. De grootste wetenschappers van de twintigste eeuw, inclusief Einstein, hadden hier ook grote moeite mee. Wat wel zeker is, is dat er steeds meer experimenteel bewijs voor komt dat dit is hoe de realiteit werkt en dat we het dus onder ogen moeten zien. Ook al zijn onze mentale capaciteiten hier wellicht ontoereikend voor.

De slang had ik op dag 18 nog steeds niet gezien, maar een andere slang sloeg wel toe. Prigozjin, leider van het Russische Wagner huurlingenleger, werd samen met de volledige Wagner Top uit de lucht geschoten. Een wraakactie van Poetin voor de opstand van Prigozjin zo’n twee maanden eerder. Het laat wederom zien dat Poetin opereert als een maffiabaas die zijn tegenstanders stelselmatig vergiftigt en uit ramen laat gooien. Michael Corleone is er niets bij.

De overige dagen brachten we door met zwemmen, lezen, schrijven, spelletjes doen en het bezoeken van stadjes (Urbino en Cagli) en riviertjes. En uiteraard genoten we van het landschap. Veel vergezichten vanaf de camping alleen al zijn levende schilderijen; schilderijen waar je zo in kan wandelen. Italië is prachtig. Met minder dan 60 miljoen inwoners lijkt het land dunbevolkt. Er is ontzettend veel groen in tegenstelling tot Nederland. En de bewoners, in ieder geval in Noord-Italië, zijn heel vriendelijk.

Op de eerste terugreisdag reden we tot aan Milaan, waar we hoorden dat het code rood was in Zwitserland. Zo kreeg de vakantie toch nog een klimaatstaartje (in 2021 kwamen we in een overstroming in de Ardennen terecht en in 2022 ervoeren we bosbranden in Italië). Het was ook de warmste dag ooit gemeten in de regio Milaan. In totaal bleven we twee dagen langer dan gepland en reden we vervolgens via Zwitserland en Duitsland naar huis. Ik kwam er op de laatste dag pas achter hoe je in Italië een normale koffie besteld; je vraagt om een Americana. Anders krijg je een micro-kopje met drie mini-sipjes erin. Een belangrijke les voor onze volgende vakantie. De mogelijkheid van ons volgende bezoek aan Italië ligt namelijk al vast in de Octopus. We moeten de informatie alleen nog activeren.

‘We appear to be memory coils (DNA carriers capable of experience) in a computer-like thinking system, which, although we have correctly recorded and stored thousands of years of experiential information, and each of us possesses somewhat different deposits from all the other life forms, there is a mal-function – a failure – of memory retrieval.’
– Philip K. Dick, VALIS