Vakantie – Deel 4

Vakantie in een parallel universum…

Op dag 11 van onze vakantie reden we naar de camping Agriturismo Pronti Campi nabij het stadje Urbino. De camping ligt in het prachtige heuvelachtige gebied van Le Marche en is in 2018 opgericht door de Nederlanders Aad en Sigrid, die daar wonen met hun drie kinderen. Het was fijn om weer terug te zijn een jaar later. Vorig jaar kon ik met mijn enkel in het gips niet zwemmen, dus dat heb ik dit jaar ruimschoots ingehaald. Geen overbodige luxe met temperaturen van vaak rond de 35 graden.

Aan het begin van ons verblijf op Pronto Campi – dat nu een jeugdcamping is, zodat Rosa snel vriendinnen kon maken – vond de jaarlijkse Palio del Daino plaats in het dorpje Mondaino, een middeleeuws spektakel waar we vorig jaar ook zijn geweest. Toen vonden we het fantastisch. We hebben eerst gegeten met zo’n tien families van de camping (pasta en vlees, de Palio is niks voor vegetariërs) en daarna hebben we rondgelopen in de meest authentieke nabootsing van de middeleeuwen die er te vinden is. Alle technologieën zijn weggewerkt tot aan de stopcontacten aan toe, en je vindt er alles wat je in middeleeuwse sferen kan brengen: monniken in gewaden, ridders met echte zwaarden en hellebaarden, steltlopers, middeleeuws bier, waarzeggers, schandpalen, hofnars en uiteraard middeleeuwse muziek geproduceerd door authentieke middeleeuwse instrumenten.

De dag daarna gingen we naar onze tweede rivier van de vakantie uit het ‘Wild Swimming in Italy’ boek, dit keer in het ijskoude riviertje nabij de plaats Cagli. Het was op een zondag waarop de winkels in Italië nog echt dicht zijn, behalve sommige supermarkten tot twaalf uur. Italianen gaan op zondagen nog naar de kerk, waarna ze met hun families uit eten gaan. Dat hebben wij dus ook maar gedaan (weer vlees, deze vakantie kostte me aardig wat karmapunten). ’s Avonds hebben we pizza’s gescoord en bordspelletjes gedaan bij de campingbar met wat andere kampeerders.

De dag daarna aten we wederom pizza, want het was de wekelijkse pizza-avond op Pronti Campi. We zaten met een politieman en een enorme ouwehoer en zijn vrouw aan tafel, wat fijn was, want daardoor hoefden we zelf niet zo hard te werken om de conversatie gaande te houden. We hoorden van een vrouw dat er een grote slang van twee meter op de camping gesignaleerd was (een toornslang), en vanaf dit moment had ik tot doel die slang met eigen ogen te zien.

Overdag herlas ik ‘The Grand Biocentric Design’ en de inzichten drongen steeds helderder tot me door. De hoofdauteur Robert Lanza maakt duidelijk dat ruimte en tijd non-entiteiten zijn. Wat we ervaren komt voort uit een diepere realiteit (bewustzijn of een ‘field of mind’, volgens Lanza. Ik noem het de Octopus). Als tijd niet bestaat, betekent dit dat we leven in een eeuwig nu. Lanza vergelijkt dit nu met het afspelen van een plaat. Alle liedjes staan al op de plaat, maar de naald bepaalt welk liedje je te horen krijgt. Volgens biocentrisme is dat hetzelfde voor de realiteit die we ervaren. De Romeinen bestaan in zekere zin dus gelijktijdig met ons, aangezien ze ook gewoon een soort ‘recording’ zijn uit de diepere realiteit. Relatief ten opzichte van ons hebben ze in het verleden bestaan, maar dit is geen fundamenteel gegeven. Het lijkt alleen zo voor ons. Wat heden en verleden is, wordt puur bepaald door onze geheugenfunctie. Dat bedoelde Einstein toen hij zei: ‘The distinction between the past, present and future is only a stubbornly persistent illusion’.

Alsof dat nog niet mind bending genoeg is, bestaan er een groot aantal parallelle realiteiten die door de naald van de platenspeler (onze geest) geactiveerd zouden kunnen worden. Oftewel, niet alleen bestaat er niet zoiets als een objectieve wereld, maar de wereld die we individueel ervaren is slechts één uitkomst van een gigantische set aan mogelijkheden.

Lanza schrijft ook dat als je moeite ervaart grip te krijgen op deze concepten, je in goed gezelschap verkeert. De grootste wetenschappers van de twintigste eeuw, inclusief Einstein, hadden hier ook grote moeite mee. Wat wel zeker is, is dat er steeds meer experimenteel bewijs voor komt dat dit is hoe de realiteit werkt en dat we het dus onder ogen moeten zien. Ook al zijn onze mentale capaciteiten hier wellicht ontoereikend voor.

De slang had ik op dag 18 nog steeds niet gezien, maar een andere slang sloeg wel toe. Prigozjin, leider van het Russische Wagner huurlingenleger, werd samen met de volledige Wagner Top uit de lucht geschoten. Een wraakactie van Poetin voor de opstand van Prigozjin zo’n twee maanden eerder. Het laat wederom zien dat Poetin opereert als een maffiabaas die zijn tegenstanders stelselmatig vergiftigt en uit ramen laat gooien. Michael Corleone is er niets bij.

De overige dagen brachten we door met zwemmen, lezen, schrijven, spelletjes doen en het bezoeken van stadjes (Urbino en Cagli) en riviertjes. En uiteraard genoten we van het landschap. Veel vergezichten vanaf de camping alleen al zijn levende schilderijen; schilderijen waar je zo in kan wandelen. Italië is prachtig. Met minder dan 60 miljoen inwoners lijkt het land dunbevolkt. Er is ontzettend veel groen in tegenstelling tot Nederland. En de bewoners, in ieder geval in Noord-Italië, zijn heel vriendelijk.

Op de eerste terugreisdag reden we tot aan Milaan, waar we hoorden dat het code rood was in Zwitserland. Zo kreeg de vakantie toch nog een klimaatstaartje (in 2021 kwamen we in een overstroming in de Ardennen terecht en in 2022 ervoeren we bosbranden in Italië). Het was ook de warmste dag ooit gemeten in de regio Milaan. In totaal bleven we twee dagen langer dan gepland en reden we vervolgens via Zwitserland en Duitsland naar huis. Ik kwam er op de laatste dag pas achter hoe je in Italië een normale koffie besteld; je vraagt om een Americana. Anders krijg je een micro-kopje met drie mini-sipjes erin. Een belangrijke les voor onze volgende vakantie. De mogelijkheid van ons volgende bezoek aan Italië ligt namelijk al vast in de Octopus. We moeten de informatie alleen nog activeren.

‘We appear to be memory coils (DNA carriers capable of experience) in a computer-like thinking system, which, although we have correctly recorded and stored thousands of years of experiential information, and each of us possesses somewhat different deposits from all the other life forms, there is a mal-function – a failure – of memory retrieval.’
– Philip K. Dick, VALIS

5 ‘inconvenient truths’ over ons economische systeem

Four Horsemen 0

Door Jeppe Kleijngeld

Vaak zijn de systemen die we zelf hebben geaccepteerd om te overleven dezelfde systemen die ons tegenwerken in bereiken wat we echt nodig hebben.

Al sinds de crisis van 2008 voelt ons economische systeem niet helemaal goed meer aan. Er ‘klopt iets niet aan’, al is het soms lastig de vinger er op te leggen wat er dan niet aan klopt. De documentaire ‘Four Horsemen’ behandeld vijf zeer schadelijke elementen van ons economische systeem dat zonder twijfel toe is aan drastische hervormingen.

Four Horsemen 1

1. Fundamentele ontwerpfout

Four Horsemen 5

Toen de Sovjet Unie uiteenviel in 1991 heerste er een triomfantelijk gevoel dat nooit meer is weggegaan: het kapitalisme heeft gezegevierd. Jawel, het is het best werkende economische systeem dat we tot nu toe hebben ontdekt, maar ieder model dat is gebaseerd op oneindige groei is gedoemd om op een gegeven moment te falen. Hoe meer we groeien, hoe meer we de natuurlijke hulpbronnen van de aarde uitputten en daarmee armoede creëren. Zonder grootschalige hervormingen staat het kapitalisme hetzelfde lot te wachten als het communisme.

2. Ongebreidelde geldcreatie

Four Horsemen 2

Een verrassend groot aantal mensen gelooft dat banken geld verdienen door spaargeld van hun klanten te beleggen. Velen geloven zelfs dat het fysieke geld nog in de kluizen van banken ligt opgeslagen. Dat is al lang niet meer het geval. Op dit moment bestaat ruim 95 procent van de geldhoeveelheid uit digitaal geld. Minder dan vijf procent is nog fysiek geld.

Banken creëren het digitale geld door hun balansen te verhogen. Wanneer er echter te veel geld in omloop komt, neemt de waarde van het geld af. Een ijzeren economische wet is dat er niet zoiets bestaat als een gratis lunch. Geldcreatie heeft in de geschiedenis altijd geleid tot uiteindelijke neergang van de economie waar het werd toegepast. In het ten ondergaande Romeinse keizerrijk, was de basis onder de valuta verwijderd door de machthebbers. Ook wij hebben de goudstandaard al lang geleden ingeruild voor het systeem van fiat geld.

3. Groeiende schuldenberg

Four Horsemen 6

Sinds de jaren 80’, de tijd van Thatcher en Reagan, zijn banken, consumenten en overheden steeds grotere hoeveelheden geld gaan lenen. De wereldwijde schuldenberg heeft al lang geleden het punt gepasseerd waarop volledige afbetaling ooit nog mogelijk is. 97 procent van het geld in omloop in de wereld bestaat nu uit schuld.

Vroeg of laat zal er een grote reset moeten komen, zoals Willem Middelkoop bepleit in zijn boek ‘The Big Reset’. Het lastige is dat bij het kwijtschelden van schulden er aan de andere kant van de balans bezittingen geschrapt moeten worden. En eigenaren van deze bezittingen, zoals pensioenfondsen, zullen niet staan te springen om dat te doen. Ondertussen groeit de schuldenberg snel door, en komt er een moment dat een gecoördineerde actie op globale schaal niet kan uitblijven. Middelkoop denkt dat dit voor 2020 zal plaatsvinden.

4. Zieke financiële sector

Four Horsemen 3

Bankiers zijn van origine geen ondernemers, maar verstrekkers van financieringen aan bedrijven. Zij zorgen voor de smeerolie in de economie. Later kwamen de investeringsbanken die zich wel bezig houden met ondernemen, waarbij ze risico’s nemen. Om een of andere reden vonden we het geen probleem wanneer dergelijke investeringsbanken of zakenbanken werden samengevoegd met gewone banken. Vervolgens vonden we dat dergelijke banken geen regels nodig hadden en zeer uitvoerige deregulering – het gevolg van overmatig vertrouwen in het financiële systeem – heeft ervoor gezorgd dat deze instellingen steeds machtiger zijn geworden en nu aan het ondernemen zijn voor het risico van de belastingbetaler (‘too big to fail’).

De banken zelf willen het systeem echter niet veranderen omdat ze zoveel geld verdienen, waarvan ze politieke invloed kunnen kopen middels campagnedonaties. Ook leveren ze veelvuldig mensen aan de politiek én de centrale banken die het beleid verder in hun voordeel kunnen omvormen. De oplossing voor dit enorme probleem ligt in het herstructureren van de politiek. Op zijn minst zou het systeem van campagnedonaties moeten worden afgeschaft, zodat het volk het weer voor het zeggen krijgt in plaats van de financiële sector.

5. Enorme misallocatie van kapitaal

Four Horsemen 7

Bij een goed werkend systeem zou er sprake moeten zijn van een enigszins gelijkmatige verdeling van de kapitaalgoederen. In onze wereld is hier geen sprake van. De ene helft van de wereld gooit dagelijks tonnen eten weg, en aan de andere kant van de wereld gaan miljoenen mensen met honger naar bed. Het aantal mensen in de wereld dat honger lijdt neemt af, maar is nog altijd erg hoog.

Kortom, we hebben een systeem gecreëerd waar uiteindelijk maar heel weinig mensen van profiteren. Door ontwikkelingen als geldontwaarding en een toenemende concentratie van vermogen (Piketty) neemt de ongelijkheid verder toe. Een systeem van vrije markt met overheidsinmenging kan heel goed werken, maar er is een gelijk speelveld nodig voor de deelnemers. Dat is er in ons huidige systeem niet of in ieder geval in zwaar onvoldoende mate.

Conclusie
Het huidige economische systeem voelt niet meer goed, en bovenstaande feiten maken duidelijk dat dit gevoel ook gegrond is: het past bij de situatie. De periode van zeven jaar crisis is een andere indicator dat het nooit meer ‘business as usual’ wordt en dat we afstevenen op verdere crises en een uiteindelijke crash der crashes.

We proberen dat vervelende gevoel weg te krijgen door verdere groei na te jagen en meer te consumeren. Echter, je kunt nooit genoeg krijgen van wat je niet nodig hebt. Wat we echt nodig hebben in de samenleving is een sterke morele overtuiging dat het weer klopt wat we aan het doen zijn.

De klassieke economen, zoals Adam Smith, wisten heel goed van bovenstaande gevaren die bij een vrije markt economie op de loer lagen. Hun nalatenschap bevat de kennis en kunde om tot een hernieuwde economie te komen die de hele mensheid dient, en niet slechts een heel klein deel daarvan. Dat heeft niks met socialisme te maken, maar met het installeren van gezond kapitalisme. We zijn nu in een extreme vorm van kapitalisme terecht gekomen waar slechts een kleine elite bij gebaat is. Enkele voorstellen die de documentaire doet voor verbetering zijn;
– Hervormen belastingstelsel (belasting consumptie ipv inkomen).
– Gezondere ratio’s salarissen binnen organisaties.
– Werknemers die eigenaren van bedrijven worden.
– Aan banden leggen van de Wall Street elite (‘We have to take these guys on’).

De invloed die we als klein landje kunnen hebben op wereldschaal is beperkt, maar een beetje strijdlust kan geen kwijt, en die wekt ‘Four Horsemen’ zeker op. Kijk zelf:

Bronnen:
http://onsgeld.nu/huidige-systeem/
http://www.fourhorsemenfilm.com/
http://www.thebigresetblog.com/

Neergang van het Westen (1)

Door Jeppe Kleijngeld

Civilization: Is the West History?
Neergang van het Westen
Documentaire, 2011
Regie: Adrian Pennick
Script/presentator: Niall Ferguson
Lengte: 283 minuten

Waarom heeft het Westen de wereld gedomineerd de afgelopen 500 jaar? Waarom is het Westen zo succesvol geweest in de export van haar cultuur, politiek en religie? En ook niet onbelangrijk, is het einde van de dominantie van de Westerse wereld nabij? Deze vragen staan centraal in Niall Ferguson’s Civilization: Is the West History? Ferguson bespreekt de zes factoren die volgens hem het verschil hebben gemaakt.

Deel 1 – Concurrentie

Er is een zonder twijfel een verschuiving gaande momenteel. Islam is groter aan het worden dan het christendom en China is hard op weg om de grootste economie ter wereld te worden. Is het Westen echt geschiedenis? Om die vraag te beantwoorden is het belangrijk te begrijpen hoe het Westen in de eerste plaats zo machtig is geworden. Het verleden begrijpen geeft inzicht in de toekomst. Zijn wij de generatie onder wie het Westen afglijdt? Het is zeker niet ondenkbaar. Het Westen is eerder ten onder gegaan met het Romeinse Rijk. Het bewijs dat geen enkele beschaving het eeuwige leven heeft. Ook heeft China de wereld al eerder gedomineerd. Maar in de 15de eeuw kwam een einde aan deze dominantie van China. Waarom?

In 1980 was de gemiddelde Amerikaan 70 keer rijker dan de gemiddelde Chinese burger. Het verschil maakte het Westen met concurrentievermogen, zowel politiek als economisch. Concurrentie is de drijfveer van zowel kapitalisme als het gefragmenteerde Europese statensysteem. Ontdekkingreizen begonnen in de 15de Eeuw vanuit Portugal met als motivatie: geld verdienen. De Chinezen hadden al veel eerder een vloot de oceaan opgestuurd, maar in plaats van continenten leeg te plunderen, kwamen ze terug met giraffen voor de keizer. Die leiden vanzelfsprekend niet tot meer macht en rijkdom voor China.

Toen de Portugezen eenmaal op plundertocht gingen, werden zij snel gevolgd door Spanje, Nederland en Engeland. De concurrentie op de spice route was hevig en werd gevoed door verdeling, zowel tussen landen als tussen steden, regio’s en bedrijven binnen de Europese landen. Dit systeem van verdeling is effectiever gebleken in het veroveren van de wereld dan de onverdeelde keizerlijke autoriteit van China.

Deel 2 – Wetenschap

Het Ottomaanse Rijk liep ooit voorop in wetenschap, maar ze zijn keihard ingehaald door het Westen. Hoe kan dat? Die voorsprong werd gepakt in Potsdam door de Pruisische koning Frederik de Grote. Hij stelde zich dienstbaar op voor de Pruisische staat, en zijn voorbeeldige leiderschap leidde tot een openbaar bestuur dat zeer gedisciplineerd werkte en geen enkele tolerantie voor corruptie had. Het contrast kon niet groter zijn met het magnifieke paleis van de sultan in Istanbul, heerser van het Ottomaanse Rijk. Het genieten van zijn harem – en niet het besturen van het rijk – was de belangrijkste bezigheid van de sultan. De ordelijke organisatie van het Westen heeft het verschil gemaakt in de ontwikkeling van wetenschap en vooruitgang.

Religie is een andere belangrijke factor. Wetenschappers in het Islamitische Ottomaanse rijk werden beperkt door hun religie, terwijl in het Pruisische Rijk religie wel getolereerd werd, maar niet de belangen van de staat mocht belemmeren. Zo mochten de Ottomaanse wetenschappers geen geprinte boeken lezen, waardoor ze werden afgesneden van Westerse vooruitgang. Het enige vertaalde Westerse werk dat gevonden is, is een nieuwe behandelingsmethode voor syfilis, wat de prioriteiten van de sultan goed weergeeft. Kortom, in het Westen werd wetenschap beschouwd als zaak van algemeen belang. Hierdoor werden ideeën gedeeld en collectief aangepakt. Isaac Newton had bijvoorbeeld nooit zijn zwaartekracht theorie kunnen verzinnen zonder het eerdere werk van Robert Hooke.

En zo heeft het Westen ook op het vlak van wetenschap de voorsprong gepakt en dit onder meer ingezet om op het gebied van oorlogsvoering onverslaanbaar te worden.

Deel 3 – Eigenaarschap

Waarom is Noord Amerika zo dominant geworden op het wereldtoneel en niet Zuid Amerika. Het is niet omdat de kolonisten in Noord Amerika harder gewerkt hebben, of omdat het land over meer grondstoffen en rijkdom beschikte. Het komt door een idee, het idee van landbezit. Landbezit stond in de ogen van de originele stichters van Noord Amerika gelijk aan vrijheid. Dat werd de Amerikaanse droom.

Neergang van het Westen (1)

De Britse kolonisten in het Noorden en de Spaanse conquistadores in het Zuiden maakte een fundamenteel andere keuze in hoe ze hun overwonnen land alloceerde. In het noorden kregen nieuwe immigranten allemaal een flink stuk land in ruil voor hun diensten aan de kolonie. Ook kregen landeigenaren stemrecht (wel alleen blanke mannen). In Zuid Amerika werden de indianen aan het werk gezet voor de rijke elite. Niemand bezat land en niemand had stemrecht. Hierbij moet wel worden aangetekend dat ook Noord Amerika niet heel verlicht was wat dat betreft. De mannen die de onafhankelijkheidsverklaring bedachten, waren zelf slaafeigenaren. Nogal een paradox met de vrijheid die ze claimden te willen distribueren.

Maar toch is hun model van land en machtverdeling succesvoller gebleken dan het Zuid Amerikaanse. Daar komt bij dat Noord Amerika George Washington had, die een groot deel van de Britse kolonies wist te verenigen in de Verenigde Staten. De ultieme stap naar Westerse dominantie.

Lees hier verder in deel 2 van Neergang van het Westen.

Ook interessant:

De opkomst van geld
Deel 1 – De opkomst van banken
Deel 2 – De opkomst van obligatiemarkten
Deel 3 – De opkomst van aandelenmarkten
Deel 4 – De opkomst van verzekeren
Deel 5 – De opkomst van de huizenmarkt
Deel 6 – Globalisering