Tagarchief: Once Upon a Time in… Hollywood

Recensie: Cinema Speculation (Quentin Tarantino)

Posted on by Jeppe Kleijngeld

Onlangs heeft Mr. Quentin Tarantino zijn tweede boek afgeleverd na ‘Once Upon a Time in Hollywood’ vorig jaar. Het heet ‘Cinema Speculation’ en is een non-fictieboek over films uit de jaren 70’, het tijdperk van zijn jeugd en volgens de de schrijver-regisseur het beste tijdperk voor films in Hollywood ooit. (Voor mij is dat de jaren 90’, het filmdecenium van mijn jeugd waarin Tarantino als regisseur een grote rol speelde).

Tijdens het lezen had ik voortdurend IMDb openstaan om de titels op te zoeken die QT beschrijft. Één van de eerste films die hij analyseert is Joe van John G. Avildsen (regisseur van Rocky en The Karate Kid). Het gaat over een right wing gun nut die hippies haat en ze wel wil vermoorden en dat op een gegeven moment ook gaat doen… Duidelijke inspiratie voor Once Upon a Time in Hollywood lijkt me.

Zijn moeder en haar vele vriendjes namen de jonge QT (vanaf 7 jaar) mee naar de meest gewelddadige films uit die tijd. Hij zag slechte exploitatiefilms, maar ook vele klassiekers, zoals de Dollars trilogie van Sergio Leone (zijn favoriete regisseur), Where Eagles Dare, Dirty Harry, The Godfather en The Wild Bunch. Hij was meestal het enige kind in een zaal vol volwassenen en begreep niet altijd alles van de films. Zo snapte hij niet dat de freeze frame op het einde van Butch Cassidy and the Sundance Kid betekende dat de hoofdpersonen dood gingen. Maar een voorwaarde van zijn moeder was dat hij geen domme vragen mocht stellen.

Zijn moeder ging een tijdje uit met zwarte mannen en die namen hem af en toe mee naar Blaxploitation films. Zo zag hij met een bijna volledig zwart publiek de film Black Gunn met Jim Brown. Hij observeerde goed hoe het publiek reageerde op zo’n film en op de acteurs. Hier heeft Tarantino zijn voornaamste opleiding genoten: in de bioscoopzaal. Vaak bij geweldige Double en Triple Bills die ze in die tijd nog vertoonden in de bioscopen in Los Angeles.


Op de cover: Regisseur Sam Peckinpah en filmster Steve McQueen op de set van The Getaway.

De film maestro geeft verschillende films een eigen hoofdstuk, zoals Bullitt met Steve McQueen (Steven Spielberg werkt momenteel aan een nieuwe interpretatie van deze klassieker). Bullitt herinnert men zich vooral vanwege de auto-achtervolging. Het plot kan niemand je meer vertellen (dat klopt). McQueen was de grootste ster van die tijd naast Newman en Beatty. Hij doet bijna niets in de film, schrijft Tarantino, maar toch is hij geweldig om naar te kijken. Hij acteert minimalistisch. Plus, hij is cool als agent Frank Bullitt omdat hij nooit zijn ‘cool’ verliest in tegenstelling tot andere helden. Als zijn onredelijke baas hem op zijn nek zit, reageert hij helemaal niet. ‘He doesn’t engage’.

De volgende film die hij in detail bespreekt is Dirty Harry, de klassieker die van Eastwood de grootste actiester maakte en van Don Siegel de beste actie-regisseur naast Peckinpah. De invloed van Dirty Harry kan niet onderschat worden. Samen met The French Connection luidde de film de transitie in van westerns naar politiefilms. Het is ook de eerste echte seriemoordenaar-film. Harry neemt het op tegen Scorpio, een fictieve versie van San Francisco’s echte Zodiac killer. The Silence of the Lambs en Se7en zijn de kinderen van Dirty Harry.

De samenleving was aan het veranderen in de jaren 70’, schrijft de auteur. De politie neemt het op voor de boeven, zo was soms de perceptie. Met Dirty Harry kregen de angstigen een held met een .44 kaliber Magnum aan hun zijde. Een held die een groep Black Panther-achtige overvallers uitschakelt terwijl hij een hotdog eet. En een held die het recht in eigen hand neemt als een zaak daarom vraagt. Curieus genoeg heeft het (volgens QT zwakke) vervolg Magnum Force de tegenovergestelde boodschap. Hierin neemt Harry het juist op tegen een groep moordenaars die criminelen zonder proces executeren.

Geweld speelt een grote rol in Tarantino’s films en dit is ook iets dat hij opikte in de glorieuze jaren 70’. Bijvoorbeeld bij de fantastische Double Bill Deliverance en The Wild Bunch. De eerste bevat een schokkende homoseksuele verkrachting. The Wild Bunch eindigt in één van de bruutste grafische geweldsexplosies uit de filmgeschiedenis. Ik bedenk me nu dat de man in Deliverance verkracht wordt door een echte hillbilly. Zou dat inspiratie hebben gevormd voor de verkrachting van Marcellus Wallace door hillbilly Zed in Pulp Fiction? Hoe het ook zij: wat Quentin schrijft over die scène klopt; in plaats van dat je wegkijkt van zoiets gruwelijks kun je je ogen er niet vanaf houden. Kennelijk heeft geweld iets fascinerends voor mensen en is film een ideaal medium om dit kanaliseren.

In de jaren 80’ veranderde dit in veel films. Hollywood ging self-censorship toepassen. De enige niet niet-compromitterende regisseurs uit deze jaren waren Lynch, Verhoeven, Cronenberg, Ferrera, Gilliam en De Palma (soms). Niet toevallig allemaal behorend tot mijn favoriete filmmakers aller tijden. Tarantino klaagt over het gebrek aan immorele, onsympathieke karakters in films uit die tijd. Personages als Parker uit Richard Stark’s boekenserie, waarvan de eerste verfilming The Outfit ook een eigen hoofdstuk krijgt in ‘Cinema Speculation’. Tarantino heeft zelf overwogen om een ‘Parker’ verfilming te doen in de jaren 90’ met Robert De Niro (als Parker), Harvey Keitel en Pam Grier in de hoofdrollen. Hij heeft spijt dat hij dit niet heeft gedaan en ik ook! Nu is Payback de enige Parker-verfilming uit dit decennium en hoewel het een prima film is was die van Tarantino ongetwijfeld beter geworden.

Wat is het speculatieve aspect van het boek uit de titel? Tarantino schrijft over de mogelijkheid dat Brian de Palma en niet Scorsese de film Taxi Driver zou hebben gemaakt. Blijkbaar was dat bijna gebeurd, maar vond De Palma de kans op een negatief financieel resultaat te groot (vreemde angst voor een regisseur, maar De Palma kende de noodzaak van een gat in de markt vinden en films te blijven maken). Als hij het gedaan had, was het ongetwijfeld meer een politieke thriller geworden. Bovendien had waarschijnlijk Jeff Bridges in plaats van De Niro Travis Bickle gespeeld and was de pooier waarschijnlijk zwart geweest zoals in het script en dus door een andere acteur gespeeld. Stel je voor, Taxi Driver zonder Harvey Keitel!

Is het boek een aanrader? Absoluut. Dat Tarantino kan schrijven is bekend. Daarnaast heeft de man ongelofelijk veel kennis en inzichten in het Hollywood van die tijd. Een must-read voor cinema fans dus. Wel een waarschuwing; je ‘to watch list’ wordt wel een heel stuk langer door het lezen van dit boek. De film waar ik me het meeste op verheug na het lezen van ‘Cinema Speculation’? Dat is Rolling Thunder over een getraumatiseerde Vietnam veteraan (nog zo’n echt jaren 70’ thema) die op jacht gaat naar een bende die hem in zijn huis hebben gemarteld en zijn vrouw en zoontje hebben vermoord. De lofzang die Tarantino over deze door Paul Schrader (Taxi Driver) geschreven film afsteekt maakt hem onweerstaanbaar. Het is er slechts één van vele.

Lees ook: QT8: The First Eight

Once Upon a Time in Hollywood (het boek)

Posted on by Jeppe Kleijngeld

The first novel by Quentin Tarantino….

Jawel, van zijn unieke ode aan het Hollywood uit zijn jeugd heeft QT nu een boek gemaakt. En dat medium heeft zijn voordelen, ervaart de debuterende romanschrijver. In een boek kun je veel meer informatie stoppen dan in een film. Zo leren we in het eerste hoofdstuk – de afspraak tussen acteur Rick Dalton (Leonardo DiCaprio in de film) en de speciale agent Marvin Schwarz (Al Pacino in de film) – de hele carrière van Rick kennen.

Rick barst in tranen uit in het kantoor van Schwarz omdat hij zich een ‘has been’ voelt. Hij heeft het zelf verkloot. In seizoen 3 van Bounty Law gedroeg hij zich onuitstaanbaar en maakte hij een hoop vijanden. Daardoor is het vierde seizoen er nooit gekomen en is de filmcarrière die hij zo ambieerde ook in het slop geraakt. We leren hoe diep het incident met Steve McQueen hem zit. Dat hij de hoofdrol had kunnen spelen in The Great Escape, een rol die een A-lister van hem had gemaakt.

Voor Schwarz, een specialist in het casten van Amerikaans talent in Europese cinema, is het allemaal goed nieuws. McQueen kunnen de Italianen niet krijgen, maar wel: Rick Dalton. De show Bounty Law is bovendien in Europa uitgezonden net als verschillende (B-)films waar Dalton in heeft gezeten. Een herstart van zijn carrière ligt in het verschiet, kortom, maar hij zal zijn beeld van succes moeten bijstellen. En dat valt niet mee voor de bipolaire acteur die lijdt aan extreme stemmingswisselingen.

De onzekere Rick wordt getroost door zijn stunt double Cliff Booth (Brad Pitt in de film), een heel relaxed personage dat het leven neemt zoals het komt. In het boek leren we Cliff beter kennen dan in de film. Zo ontdekken we dat Cliff gefascineerd is door buitenlandse films. Op zondag gaat hij in zijn eentje naar buitenlandse films met ondertiteling: iets dat Rick (en overigens de meeste Amerikanen) nooit zouden doen. Tarantino wijdt een heel hoofdstuk aan Cliff’s filmsmaak. En zijn uitstekende smaak lijkt op de mijne: Kurosawa en Lone Wolf & Cub vindt hij te gek. Bij Truffaut en Fellini haakt hij af.

Vanzelfsprekend zit er net als in de film enorm veel humor in het boek. Neem deze laugh-out-loud passage: It was during the third season on Bounty Law (‘61 – ‘62) that Cliff Booth was brought in to double the series lead. Rick didn’t take Cliff right off. For one really good reason: Cliff was way too handsome to be a stuntman. Bounty Law was Rick’s pussy party. He didn’t need a swingin’ dick, who looked better in Rick’s costume than Rick did, horning in on all that ample tail.

Cliff blijkt ook een een man te zijn die nogal wat mensen om zeep heeft geholpen. Als oorlogsheld heeft hij meer confirmed Japanese kills op zijn naam staan dan welke Amerikaanse soldaat dan ook. Maar ook buiten het leger heeft hij gemoord. Twee gangsters, een vriend waarmee hij aan hondengevechten deelnam (daar heeft hij zijn hond Brandy vandaan die de hippies te grazen neemt in de film) en zijn vrouw. Die laatste schiet hij in tweeën met een harpoengeweer. In zijn verdediging; het was een verschrikkelijke bitch, Cliff had er meteen spijt van en hij heeft haar lichaam zeven uur lang bij elkaar gehouden voordat ze stierf.

Een ander personage dat meer aan bod komt is Charlie Manson. De sekteleider was in de film niet meer dan een edelfigurant. In het boek brengen we een aantal hoofdstukken door in het gezelschap van Manson en zijn familie. Alleen de verrassende wending uit de film, dat drie van zijn volgelingen per ongeluk het huis van Rick inlopen in plaats van dat van Sharon Tate, vindt middenin het boek plaats in plaats van aan het einde.

Met welke scène het boek dan wel eindigt zal ik hier niet verklappen. Maar wat we wel leren is dat het hippie-incident erg goed is voor de carrière van Rick. Hij wordt uitgenodigd in talkshows om te vertellen over hoe hij de vlammenwerper uit The 14 Fists of McCluskey heeft gebruikt om een hippie te toasten, en hij wordt weer volop gecast in films. Kortom, in het alternatieve Hollywood-universum dat Tarantino geschapen heeft komt het met Dalton, Booth én niet te vergeten Sharon Tate (Margot Robbie in de film) helemaal goed.

QT8: The First Eight

Posted on by Jeppe Kleijngeld

I was 13 years old when I saw the video Reservoir Dogs at my local video store. There were – for me at the time – not many familiar actors in it. But the cover looked pretty cool with guys in suits with guns. Plus there was a lot of praise on it from critics, so I decided to give it a shot. I had no idea what to expect, but Jesus Christ was it a good movie! Ridiculously great filmmaking. One of the best movies I had seen at that point and to this day still.

It is funny to hear all these actors in the documentary QT8: The First Eight basically relate to the exact same experience. Tim Roth, shown while being carried in the warehouse by Harvey Keitel, remembers talking to Keitel about what they had just shot and saying: “Man, this is going to be a really great movie!” Keitel agreed.

Reservoir Dogs premiered on Cannes in 1992, very prestigious for a debut, and it was a great success. Everybody wanted to meet Quentin there and he became a movie making star overnight. Everybody said: “Can you believe this guy? He can write and direct and it’s sensational stuff.”

For a long time I was jealous of Tarantino. And when I watch this documentary I still am. I mean, wouldn’t it be something to be able to write screenplays like this guy? And this is also a shared emotion by many people interviewed for this doc. Talent like this is rare. Many people, including me, tried to write scripts like him. But to no avail.

His first screenplays – True Romance and Natural Born Killers – he had to sell to pay the rent. True Romance was originally told in non-chronological order Tarantino-style. Oh and the pop culture loving Clarence, basically Quentin’s alter ego – died at the end. Luckily Tony Scott changed that. At least I for one liked the happy ending.

Tarantino wanted to become a director, so he wrote a script that he could do on a low budget: Reservoir Dogs. Harvey Weinstein distributed the film. After that everybody in Hollywood wanted to work with him, but the Weinstein’s got to produce all his movies up until The Hateful Eight. Then the scandal broke out, and Tarantino – who according to Michael Madsen had known about Weinstein’s misconduct for some time (read Tarantino’s confession-story here) – switched to Sony for his ninth movie Once Upon a Time in Hollywood.

And this Weinstein-business is the only major stain on Tarantino’s career. That, and pushing Uma Thurman to do a car stunt in Kill Bill, which went wrong causing permanent physical problems for her. No good, Mr. Quentin. But there is a lot to balance it out. He is described by everyone in the doc as a very nice guy who enjoys life, and appears to be a great friend for his many cronies.

Pulp Fiction, that followed Reservoir Dogs, is one of the masterpieces of the past 50 years. Michael Madsen, for whom the part of Vincent Vega was originally written, was committed to Wyatt Earp at that time. Nightmare! He takes it well, commenting on the extremely successful casting of John Travolta. “It is one of main reasons the movie worked.” Plus Travolta can dance and Madsen – who did a dance scene in Reservoir Dogs – can’t, at least in his own opinion. “They would have had to change the script into that they don’t win the dance contest.”

How do you follow up a masterpiece like Pulp? You don’t. Just make a very good genre film instead starring Pam Grier, queen of the blaxploitation movies Quentin went to see during his childhood. Jackie Brown is a beautiful film about people trying to figure out what to do with their lives. Then he made another genre film with a strong female lead, a mash-up between Hong Kong cinema and a spaghetti western. Kill Bill is an astonishing accomplishment. Bit of trivia: The razor the Bride uses to escape from the coffin in Vol. 2 is the same used by Mr. Blonde in the torture scene in Dogs. Everything is related in the Tarantino universe.

Then he went on to make another feministic movie with powerful girls in it. Death Proof is a clever slasher flick / carploitation movie shot by the maestro himself. With an unforgettable Kurt Russell as Stuntman Mike. After that came his war movie effort. Inglourious Basterds is unlike any war film ever done before. It is storytelling at his best. Django Unchained is another historic film and it’s brutal. It might just be a little too funny for a film about slavery. But Tarantino likes to hand out justice to his characters. Hitler gets machine gunned to death in Basterds and in Django, the black hero – after having killed a ton of slavers – rides off into the sunset with his girl, an image you won’t find in many westerns.

The Hateful Eight, the final movie treated in this doc, is in a way Reservoir Dogs redone as western. Everything comes full circle. Even Weinstein’s story. Apparently John ‘The Hangman’ Ruth (played by Kurt Russell) is based on the monstrous Weinstein. He gets a big fat lesson in the film. Tarantino said many times that he wants to quit at ten movies, because otherwise he fears the quality will go down and people will say: ‘This one is not so good, but this guy used to make great movies’. Let’s hope he will break his word and continue to make movies forever. His style and voice are unique and irreplaceable in Hollywood. Whatever happens, currently nine films are in the can. And I will certainly keep enjoying his work till the end of my days and share it with friends. When you absolutely, positively, want to blow away everybody motherfucker in the room, accept no substitutes.

Once Upon a Time in… Hollywood (recensie)

Posted on by Jeppe Kleijngeld

——– let op: spoilers ——–

Een nieuwe Tarantino film is een event. Dat begint al met de aankondiging: ‘de negende film van… ‘ De man beheerst marketing al net zo goed als filmmaken.

Op het eerste gezicht is Once Upon a Time in… Hollywood een typische Tarantino-film. Een liefdesverklaring aan het Hollywood uit zijn jeugd in 1969. En met sterren die eerder in zijn films hebben gespeeld, zoals Leonardo DiCaprio (Django Unchained) en Brad Pitt (Inglourious Basterds). Toch zijn er een aantal verschillen met zijn eerdere werk. Zo is het kenmerkende ultrageweld gereserveerd voor de laatste vijftien minuten. En heeft de film in feite geen plot…

Dat laatste is te verklaren door het feit dat Tarantino het ‘verhaal’ eerst vijf jaar lang heeft geprobeerd als roman te ontwikkelen. Voordat het uiteindelijk “werd wat het wilde worden”, aldus de schrijver-regisseur in een interview met Esquire. Het is vooral een karakterstudie en tijdsbeeld geworden. Drie personages (twee fictieve en één echte) staan centraal die de drie sociale lagen van Hollywood vertegenwoordigen.

DiCaprio speelt Rick Dalton, een oude western televisiester die nooit succesvol de stap naar films heeft gezet. Brad Pitt is zijn stunt double Cliff Booth, iemand wel in Hollywood werkt, maar geen noemenswaardige carrière – en dus sociale status – heeft. En tot slot, Margot Robbie als up-and-coming actrice Sharon Tate die naast Dalton woont. Als verloofde van de hotste regisseur van dat moment, Roman Polanski, is zij op weg het helemaal te maken in Tinseltown.

Net als in Pulp Fiction volgt de film de gebeurtenissen die de personages gedurende een aantal dagen meemaken. Maar anders dan in Tarantino’s doorbraakfilm zijn deze dagen niet heel veelbewogen. Op de eerste dag heeft Dalton een meeting met Hollywood-agent Marvin Schwarz (fijne bijrol van Al Pacino) die hem probeert te verleiden naar Italië te gaan om in spaghettiwesterns te spelen. De onzekere acteur is ervan overtuigt dat zijn carrière voorbij is en zijn positief ingestelde vriend Cliff troost hem. Sharon Tate bezoekt ‘s avonds een feestje in de Playboy Mansion waar de echte sterren van dat moment aanwezig zijn.

Op dag 2 speelt Dalton een slechterik in een western en volgen we de ups en downs van een vrij gewone draaidag. Wie denkt dat Hollywood alleen maar glamour is, krijgt hier wel even een reality check van de regisseur. Ondertussen onderzoekt de werkloze Cliff een oude film ranch aan de rand van Hollywood waar de Manson familie zich schuilhoudt. Deze doorgeslagen hippies zullen zoals verwacht een bepalende rol in de climax van de film spelen (maar ook zoals verwacht, zal dat op een hele andere manier gaan dan in het echt).

Sharon Tate rijdt tijdens deze dag rond door de stad en bezoekt een film waar ze in speelt: The Wrecking Crew. Ze lijkt een soort droomkarakter te zijn die rondzweeft tussen de ‘echte’ personages Rick en Cliff. In Hollywood wordt fictie realiteit en omgekeerd. Dat wordt helemaal duidelijk in deel 3 (en dag 3) van de film: 8 augustus 1969, de dag dat Hollywood haar onschuld verloor. Enige kennis van de Manson-moorden is hier wel nodig, want Tarantino legt bijna niks uit over de sekteleider en zijn intenties. Manson is zelfs slechts een edelfigurant in de film. En het plan van zijn volgelingen wordt in twee zinnen uit de doeken gedaan: Het huis van Tate binnendringen en iedereen vermoorden. Het op het werk van de duivel laten lijken…

Van Inglourious Basterds weten we dat Tarantino in staat is de geschiedenis (ten goede) te veranderen in zijn scripts. In die film werden Hitler en de volledige SS vermorzeld. In OUATIH haalt hij dezelfde truc uit, want – de grote verrassing – de moordzuchtige hippies lopen het huis van Dalton binnen in plaats van dat van Tate. Dit loopt slecht voor ze af. Cliff beheerst de kunst van geweld heeft hij eerder tijdens een matpartij met Bruce Lee gedemonstreerd. En Dalton veracht hippies die ‘zijn’ Hollywood aan het transformeren zijn. Bovendien heeft hij nog een souvenir uit één van zijn vroegere B-films in zijn schuurtje hangen. En zo eindigt OUATIH niet met het horrorbeeld van een vermoorde zwangere Tate, maar met de eerste ontmoeting tussen haar en Dalton. De bloedmooie actrice leeft en de B-acteur krijgt misschien kans op een carrière-doorstart. ‘Het gebeurde in Hollywood’.

Tarantino heeft duidelijk enorm veel plezier gehad in het uitdenken van Rick’s fictieve filmcarrière. Evenals in het schitterend hercreëren van het Hollywood uit zijn jeugd. Er liggen vast en zeker Oscarnominaties in het verschiet voor productie-ontwerp, kostuums, geluid en camerawerk. Voor kijkers met minder affiniteit met filmgeschiedenis zal dit ongetwijfeld geen favoriete Tarantino-film zijn. Hier heeft de maestro lak aan: hij doet wat hij leuk vindt. Dat blijkt ook uit de bizarre keuze voor zijn tiende, en naar verluidt laatste, film: een Star Trek Motion Picture. Zo gaf hij onlangs te kennen in een interview met Algemeen Dagblad.

We zullen de man en zijn culturele bijdragen enorm missen. Net als in Once Upon a Time in… Hollywood, is de filmindustrie opnieuw drastisch aan het veranderen. Met de opkomst van streaming services worden de klassieke filmproducties, zoals Tarantino ze maakt, een bedreigde diersoort. Daarom een les, zoals die van Cliff zou kunnen komen: geniet van wat je hebt zolang het er nog is. Voordat je het weet is het voor altijd verloren.