De wetenschap achter ‘out-of-body-travel’

Posted on 2 december 2023 by Jeppe Kleijngeld

Het enige wat echt is, is bewustzijn. De rest is virtueel. Dat is de centrale boodschap van Thomas Campbell’s ‘My Big TOE’, een vuistdik boek dat de ware aard van de realiteit beschrijft.

Thomas Campbell (1944) is oorspronkelijk fysicus, maar hij begint zijn boek niet bij de natuurkunde, maar bij bewustzijn. Aan het begin van zijn carrière kreeg hij namelijk de kans onderzoek te doen naar Robert Monroe (1915-1995), een man die beweerde uit zijn lichaam te kunnen treden. Deze stelling wordt sterk bestreden door de wetenschappelijke gemeenschap. En dit is nog steeds hoe er cultureel wordt aangekeken tegen dergelijke fenomenen. Bij astrale projectie – hetgeen dat Monroe beweerde te kunnen – staat het volgende vermeldt op Wikipedia: ‘Er is geen wetenschappelijk bewijs dat er een bewustzijn of ziel is die gescheiden is van normale neurale activiteit of dat men bewust het lichaam kan verlaten en waarnemingen kan doen, en astrale projectie is gekarakteriseerd als een pseudowetenschap.’

Maar Campbell heeft een open geest en heeft nadrukkelijk subjectieve ervaring in zijn TOE (afkorting voor ‘Theory Of Everything’) opgenomen. Want, vindt de onderzoeker, als iets niet resoneert met je persoonlijke ervaring, hoe kun je het dan voor de waarheid aannemen? Daarom is My Big TOE niet een soort narcistische stellingname van de auteur, maar een manier om aan te geven dat een theorie van alles per definitie een subjectief component heeft. Iedereen ontwikkelt in feite een eigen theorie van alles die in lijn is met persoonlijke levenservaringen. En dus is het belangrijk, wanneer je het grotere plaatje wilt zien, om veel ervaringen op te doen die soms wellicht botsen met wat je beschouwt als mogelijk of verklaarbaar binnen je huidige wereldbeeld. Campbell leerde zelf uit zijn lichaam te treden, en zo te ervaren dat de geest niet opgesloten zit in het hoofd van het subject. Zo lijkt het alleen.

Hoe wist hij dit fenomeen – als wetenschapper – te bewijzen? Dit is zeer simpel, al zullen veel wetenschappers dit ook als pseudowetenschappelijk beschouwen. Monroe liet Campbell en een collega-onderzoeker samen uit het lichaam reizen en nam alles op wat ze tijdens het experiment zeiden. Ze bevonden zich in aparte, geluiddichte kamers en werd gevraagd real-time beschrijvingen te geven van wat ze ervaarden tijdens de out-of-body ervaring. Later speelden ze de twee lange opnames tegelijkertijd af en ontdekten ze verbazingwekkende correlaties tussen alles wat ze zeiden en ervoeren. Ze herhaalden het experiment vele malen met andere proefpersonen. Een ander experiment betrof het bewustzijn van de proefpersonen naar huizen van mensen te laten ‘reizen’, ze te laten kijken wat de bewoners aan het doen waren en later samen met hen te bevestigen of dit klopte. Ze waren ook in staat willekeurige getallen te onthouden die op schoolborden waren geschreven buiten de kamers waar hun lichaam lag te slapen, terwijl hun bewustzijn buiten hun lichamen reisde. En dus was de enige conclusie die Campbell’s kon trekken: dit fenomeen is echt.

Zie ook: A Shift In Scientific Worldview – Part 3: Thomas Campbell’s My Big TOE

Vrije WIL bestaat WEL

Posted on 28 december 2022 by Jeppe Kleijngeld

Vrije wil is een veelbesproken onderwerp onder filosofen en wetenschappers. En met enige regelmaat beweert er eentje – vaak met behoorlijke stelligheid – dat vrije wil helemaal niet bestaat. Dat lijkt nogal een vreemde bewering, want het lijkt toch echt alsof we zelf keuzes maken. Maar volgens o.a. hersenwetenschapper Dick Swaab en non-dualist Paul Smit is dit een illusie.

Dick Swaab is van de materialistische school. Dat wil zeggen dat hij gelooft dat we onze hersenen zijn. Ons bewustzijn en de keuzes die daaruit voortkomen zijn volgens Swaab niks meer dan het gevolg van de extreem complexe interactie tussen talloze miljarden zenuwcellen in het brein. De illusie van vrije wil ontstaat wanneer ons bewustzijn een verhaaltje verzint over waarom we gedaan hebben wat we gedaan hebben. Het feit dat je dat verhaal vertelt, geeft je het idee dat je alles in de hand hebt en dat je vrije wil hebt. Maar in feite is het slechts een verhaaltje achteraf, aldus de hersenonderzoeker.

In een interview dat ik jaren geleden had met Swaab gaf hij aan dat het een plezierige illusie is om te hebben, want wanneer je het niet hebt ontstaat het idee dat anderen je besturen. “Er zijn schizofrene patiënten die deze illusie niet hebben”, vertelde hij me. “Die hebben het idee dat ze bestraald worden vanuit het universum of dat er allerlei elektrische activiteit op ze af wordt gestuurd die hun brein overneemt. Dat is het voordeel van die illusie van vrije wil. Het maakt ook duidelijk dat er bij een beslissing allemaal onbewuste processen aan de gang zijn waardoor heel verstandige mensen hele wonderlijke beslissingen kunnen nemen.”

Van een andere gedachteschool is cabaretier, filosoof en non-dualist Paul Smit. In tegenstelling tot Swaab gelooft hij niet dat we ons brein zijn, maar ons bewustzijn. Alles is slechts een droom. Volgens Smit hebben we geen vrije wil omdat we helemaal niet bestaan! Non-dualiteit of Advaita Vedanta houdt in dat alles één is en wat dus lijken op individuele vrije keuzes zijn in feite de keuzes van dat ene bewustzijn.

Met beide heren ben ik het deels eens. Swaab heeft absoluut gelijk wanneer hij zegt dat er allerlei onbewuste processen meespelen in beslissingen en Smit slaat wat mij betreft de spijker op zijn kop met de bewering dat alles uiteindelijk in één singulair bewustzijn plaatsvindt. Maar over het volledig ontbreken van vrije wil denk ik anders. Klopt, we komen voort uit puur bewustzijn, maar dat betekent niet dat we niet bestaan. Volgens natuurkundige en bewustzijnsonderzoeker Thomas Campbell zijn we individuele eenheden bewustzijn die als doel hebben winstgevende keuzes te maken. Het doel daarvan is individueel bijdragen aan collectieve evolutie.

Dus neem ik ‘s ochtends de bewuste keuze om koffie te nemen? Niet of nauwelijks; dit gaat puur volgens de onbewuste hersenprocessen die Swaab beschrijft. Maar ik kan wel bewust besluiten wat ik wil, door even te stoppen en te zeggen tegen mezelf: ‘wacht even, wil ik wel koffie? Wil ik niet liever thee, water of whiskey misschien? Even nadenken. Nee, ik wil toch echt koffie.’ Nu heb ik een bewuste, vrije wil beslissing genomen. Dat heeft me wel een beetje energie gekost. En dat is de reden dat veel dingen automatisch plaatsvinden: we hebben beperkte energie beschikbaar en om succesvol te zijn in de evolutie moeten we die gelimiteerde energie zo optimaal mogelijk inzetten. Overleven staat op de eerste plaats en succesvol zijn op de tweede.

Onze echt vrije wil keuzes komen volgens Campbell tot uiting in onze intenties. In zijn boek ‘My Big TOE’ schrijft hij: ‘Elke geïndividualiseerde eenheid van bewustzijn moet zich op zijn eigen unieke manier ontwikkelen, aangedreven door de vrije wil die zijn intentie drijft. Kansen voor verandering ontstaan, keuzes worden gemaakt, de realiteit wordt geactualiseerd en er wordt vooruitgang of achteruitgang in persoonlijke groei bereikt.’

Onze taak is als eenheden bewustzijn dus groeien in de kwaliteit van ons bewustzijn. Deze kwaliteit kunnen wij volgens Campbell waarnemen in de spiegel van anderen. Is onze intentie goed, wordt dat weerspiegelt in wat wij waarnemen als buitenwereld en de wezens (andere eenheden bewustzijn) waarmee wij interacteren. Nog een citaat: ‘We projecteren ons persoonlijke bewustzijn op het actieveld van een interactieve reality-game voor meerdere spelers, waarbij het gaat om onze individuele groei en leren.’

Kortom, leren staat centraal in het bewustzijnsveld waarin we ons volgens zowel Paul Smit als Thomas Campbell begeven. En om te kunnen leren heb je vrije wil keuzemogelijkheden nodig. Het bestaan van evolutie als drijvende proces in het universum wijst er sterk op dat het bestaan van vrije wil geen illusie is, maar een fundamentele component van deze realiteit.

Lees ook: A Shift In Scientific Worldview – Part 3: Thomas Campbell’s My Big TOE

Sunday Morning, 9 A.M.: Dialogues on Reality (2)

Posted on 15 augustus 2021 by Jeppe Kleijngeld

By J.H. Kash

Sort of a follow-up to: Thinking, Fast & Slow: Dialogues on Reality (1)

The sky was cloudy and the wind was high. I had trouble keeping my old green Opel Corsa steady as it drifted towards Brussels for what could very well be the most important event of my generation. I was driving on the A27 highway between Amsterdam and Antwerp listening to Business Radio, when reality dawned on me once again. Me driving there was only what it appeared like to me. According to the esteemed scientist Dr. Lanza, who I had the honor of meeting later that day, I was not really driving there at all. I only thought I did in my mind.

The universe is not what we think it is, according to this rebellious thinker. We consider it as a place of sorts, but it is not. Science has revealed that it really is an information system. Within this unimaginable vast system, sentient beings like us are processing information into the appearance of a physical environment. According to Lanza, this environment has no independent existence. We basically create it by observing. Ultimately, the universe resides in our consciousness. Everything does.

To most people this sounds like a bunch of flakey, mumbo jumbo, new age bullcrap. Especially to the crowd Lanza was about to face: physicists. Brilliant people surely, but they were also completely and utterly stuck within an old paradigm. I had seen it before. No matter how much experimental proof you would throw at them, they would refuse to accept it if it didn’t fit within their belief system. This time would be no different.

The event I was heading to was already legendary. Solvay 2027. The International Conference on Quantum Mechanics and the Nature of Reality. Every physicist that really mattered in the world, would be there (once again: or so it would appear). It was legendary for two reasons. One, it would take place exactly hundred years after the most famous Solvay Conference of 1927, where the world’s leading physicists at the time, Max Planck, Albert Einstein, Niels Bohr, Werner Heisenberg and Erwin Schrödinger amongst others, met to discuss the newly formulated theory of quantum mechanics, which was groundbreaking in every way. Secondly, the conference would address the most controversial unsolved problem of quantum theory. Namely, what the theory actually tells us about the reality we (seem to) inhabit.

I don’t know the first thing about physics. Let’s get that straight from the beginning. But I do have a head for the philosophical implications of the physical sciences. That is how I got to convince the chief editor of the Scientific Observer magazine to send me to cover this event in the first place. Normally I only write about finance, so I had to bluff my way into this gig. Showed him some philosophical essays, and voila, here I was. I did have to lower my fee considerably. I would even be paying for my own hotel room and expenses. But I figured it would be worth it. If these damn physicists would finally start listening.

Quantum mechanics deals with the very very small: atoms and subatomic particles. And when I say small, I really mean unfathomable tiny. A human cell, which can only be perceived under a microscope, consists of 100.000 billion atoms. Our minds cannot grasp how small that is, just like we can’t imagine how incredibly impossibly huge the universe is. And the structure of atoms is weird as hell. They consist almost completely of empty space. Matter is made up of 99,9999999 percent of empty space with tiny charged particles floating around in the void. The world only seems solid, but at a quantum level there is only energy. Therefore, our senses must be deceiving us: there is nothing solid around us at all.

Quantum physics has been weird from the get-go. To those new to the subject, I always explained the concept of the quantum leap. Take an object, like the car I was driving, and let’s say that I could instantaneously leap with my vehicle from one side of the guard rail to the other without crossing it in any way. So to be clear: not under it, above it or through it. Just like that, I’m driving on the other halfway without having traveled through the space in between. This is the quantum leap: impossible for an object this size, but not for an electron. In nature on the quantum scale, this behaviour is standard operating procedure. Objects can just pop in and out of existence without it being clear where they came from.

And that is only one of the mind blowing features of quantum theory. Another element that is nearly impossible to intuit is what has become known as the measurement problem, which would be one of the main problems discussed at the conference. When we talk about an atom, we imagine something like an extremely small grain of sand, or a stone. But it turns out that it is only like that after it has been measured by a scientist. Before it is measured, it merely exists as a statistical probability. We know it will appear somewhere after measurement – and we can even say with certainty that it will appear here or there. But we cannot know the exact location before measurement. Quantum mechanics is very clear on that. Why is this so? 100 years after the theory was formalized, physicists still don’t know. But Lanza does. Reality only exists when you observe it. Either that, or the universe branches out every time you press the ‘one cup’ button on your espresso machine. There’s no getting around it: the universe is way weirder than we think.

I picked up my jester hat on the passenger chair beside me. It read ‘Brugse Zot’, a beer brand which means something like ‘court jester from Bruges’. I took it from my special collection of funny hats because it was Belgian and I was going to Belgium. I put the thing on my head. The trick to wear a hat like this in the right way is to wear it with a completely serious face. You’re not wearing it as a joke, you’re wearing it because you mean it. Even when people give you a funny look, you smile at them, but not as a joker. Just give them a friendly smile, but never break the poker face. That way you’re sending out the right message: that you are really the real thing. You completely own something that others could never own. You’re the King of the Jokers. And that’s nothing to be sneezed at.

And I felt like a King, because I knew – thanks To Lanza – the secret of the universe. Most people couldn’t see it. Even those who understood physics. Quantum mechanics – the study of matter and energy at atomic scale – gave us since its first discovery one of the greatest revelations ever about the universe. It tells us that the world is not actually made of stuff, but is a mental construction. What we call matter is not composed of steady material, but of statistical probabilities. Indeed, that doesn’t make any sense at all. A statistical probability – let’s say; the chance that you win a million dollars in the lottery next week – is not something concrete. It consists not even of air. It is nothing. And yet, this is exactly what quantum mechanics tells us. Reality is built from nothing tangible. That chair you’re sitting on, that coffee you’re drinking, even that person you are having sex with at night, all these things are not made of anything substantial. Like the chance of winning a lottery. It is composed of atoms, which are nothing more than statistical probabilities. So why do we experience them as steady? Here Dr. Lanza’s theory of biocentrism comes in. He says that reality is not really out there as it appears, but it is actually rendered realtime in our minds. Space, time and the physical world are forms of animal perception.

I took an exit to a McDonalds Drive Thru restaurant nearby the city of Breda. I didn’t have a real breakfast yet, and this holy mission I was on required loads of energy to burn. First I needed a shot. After I parked, I took a grapefruit from my travel backpack and sliced it in half with my kitchen knife. Then I took a bite and pulled out a bottle of vodka from the satchel. I poured some within one half and sucked it dry. I knew I needed something to stay sharp the next three days, and alcohol was then my drug of choice. By using the grapefruits, I would also get my necessary vitamins.

Now it was time for solid food (although this also happens to consist for 99.9999999% of empty space). The only problem was, I’m a vegetarian. And the offer of vegetarian food along the highway is still completely non-existent in this wicked year 2027. Still, in this free will information system we’re in, ordering meat was no option. I learned that from another weird scientist named Thomas Campbell. According to this guy, the consciousness system we are part of operates on free will. It creates physical realities like ours in which sentient beings are supposed to learn and evolve. If the system functions well, the physical world and the creatures in it will slowly evolve and get better. The crucial element here is free will. Without it, we would not be able to make profitable choices and evolve…

So a little later I exited the McDonalds with a goddamn veggie burger in my hands. Not the best possible choice, but still better than the meat. Soon after, I was back on the road with a chocolate muffin and cappuccino for the ride. I figured I had earned that muffin for not going with the meat. I thought excitedly about what I was about to experience. Three days of passionate discussion on reality. I loved it. And finally meeting the man who had changed my perspective on the world so radically. I started to mentally prepare for the interview with Lanza. There really was no question I could think of that I didn’t know the answer to already. ‘So reality is not there when no one is looking?’ That is what other journalists often ask him (those who somewhat understood his theory). This is indeed close to what Lanza is saying. His theory predicts that reality is an active process that always involves a conscious observer. That raised some questions. But I figured, we’ll get there once I get my ass in Brussels. First, I put my focus on the… “Oh shit!”.

I blinked and right in front of me, three cars were coming to a real sudden halt. A fucking pile-up was happening. Time slowed down. Something that I normally call ‘I’ acted all by itself and hit the brakes and gave a major jank at the steering wheel. I flew past the three, four, five crashed cars. Then I laughed like a maniac for evading this heap of crushed metal! But too fast it turned out. Because of the heavy breaking and radical steering, the car made a 180 turn and my car smashed into the guardrail. I was dazed for just a second, then I looked up. Cars were coming at me. Fast like fuck! Several crashes took place before everything, just like that, came to a final standstill. A total of twenty cars had been involved in the pile-up. I got out of my car and started to inspect the damage. The entire side of my car was completely wrecked. Fuck! I realised the implications right away. I was gonna miss my appointment with Dr. Lanza.

END OF CHAPTER 1

Chapter from what might one day become a novel called ObserverWorld. Right now it merely exists in the ocean of possibilities we call the quantum realm. But it might be in the future manifested by a number of conscious agents, including me, Lanza and you dear readers.

Image by Please Don’t sell My Artwork AS IS from Pixabay

Update August, 2024
Did you like this story? Read more stuff like this on my new platform Free-Consciousness.com. (JK)

Waarom zijn we hier?

Posted on 31 oktober 2020 by Jeppe Kleijngeld

Vervolg op: Wat is het mentale universum?

Welkom terug. Fijn dat je nog aan boord ben. In dit essay gaan we in op de vraag: wat is de doel van ons bestaan in deze mentale realiteit? Even een opfrisser: Na bijna 100 jaar kwantummechanica wordt het steeds duidelijker dat we voor een enorme transitie in wereldbeeld staan. Het idee van een objectief bestaande wereld om ons heen is definitief verleden tijd, daar zijn natuurkundigen het over eens. Ruimtetijd en materie komen voort uit iets anders, iets diepers. Volgens een aantal prominente wetenschappers, zoals Richard Conn Henry, Robert Lanza en Donald Hoffman kan deze diepere dimensie niets anders zijn dan een mentaal veld. Dat blijkt uit kwantummechanische experimenten waarbij het puur de geest van de onderzoekende wetenschapper is die de uitkomst van het experiment bepaalt.

Deze experimenten hebben ons geleerd dat we niet passief de fysieke wereld om ons heen registreren, maar deze wereld zelf creëren met onze verstrengelde geesten. Hiermee bereiken deze wetenschappers dezelfde conclusies als verschillende Oosterse filosofische stromingen en enkele van de belangrijkste Westerse filosofen aller tijden, waaronder Plato, Kant en Schopenhauer.

Als deze uitdagers van het huidige fysicalistische paradigma gelijk hebben, zegt dat iets over onze identiteit. We kunnen dan stellen dat we geen fysieke wezens zijn mét bewustzijn, maar bewustzijn zelf. Onze lichamen zijn dan slechts avatars. Handig om te navigeren in deze fysieke virtual reality, maar niet fundamenteel. Wat moet je weten om van deze subjectieve ervaring écht een succes te maken?

Evolutie, continue groei en verbetering
Ik ga in dit essay uit van de theorie van alles ‘My Big TOE’ (Theory Of Everything) uitgewerkt door fysicus en bewustzijnsonderzoeker Thomas Campbell. Hij heeft zijn theorie ontwikkeld aan de hand van slechts twee veronderstellingen:
1. De basis van ons universum is een primair bewustzijn waar alles uit voortkomt.
2. De ontwikkeling van dit bewustzijn wordt gedreven door het Fundamentele Proces van Evolutie.

Deze twee assumpties vormen de substantie en dynamiek die de realiteit mogelijk maken. Bewustzijn is het medium waarop de realiteit geprojecteerd wordt en evolutie is het proces van wording dat continu plaatsvindt. Dit proces van optimalisatie eindigt nooit.

In de vorige blog over het mentale universum hebben we het gehad over de eerste veronderstelling. In dit vervolg staan we stil bij de tweede. Ons bestaan blijkt volgens de theorie van Campbell betekenis te hebben. We zitten namelijk opgesloten in een virtuele leeromgeving. Volgens Campbell zijn we als mensen uitgerust met vrije wil. Dat blijkt uit kwantummechanica dat heeft aangetoond dat de wereld, totdat die wordt waargenomen, uit een waarschijnlijkheidsdistributie bestaat. De toekomst is niet zeker, en wordt pas definitief op het moment van waarneming. Met onze intentie/vrije wil kunnen we een zekere invloed uitoefenen op hoe de wereld zich zal manifesteren, aldus de excentrieke fysicus.

Ook het bestaan van evolutie suggereert het bestaan van vrije wil, want om tot winstgevende verbeteringen te komen is het noodzakelijk dat we een leerproces doorlopen en keuzes kunnen maken. De vraag is hoe groot onze invloed op de wereld is. Op de fysieke wereld lijken de effecten beperkt te zijn. Yoda die met zijn geest een ruimteschip kan optillen gaat niet gebeuren. Want hoewel het universum zo mentaal mag zijn als het gesticht uit One Flew Over the Cuckoo’s Nest, betekent nog niet dat er geen natuurwetten van kracht zijn. Maar toch kunnen we invloed hebben op welke realiteit zich zal manifesteren. Dat komt omdat niet vastligt welke van de potentiële toekomstige staten van het universum we gaan manifesteren. Alleen een mate van waarschijnlijkheid dat het de ene of de andere staat is. Je kunt je dit voorstellen als een film die zich aan het afspelen is, maar waarbij het niet vaststaat hoe het volgende frame er precies uit gaat zien. Er zijn een heleboel mogelijkheden en de kijkers beslissen mede welk frame het wordt.

Hoe we invloed kunnen uitoefenen zit hem vooral in onze intenties ten opzichte van andere wezens. Hoe meer we ons richten op anderen en minder op onze eigen ego-verschijning, hoe hoger de kwaliteit van ons bewustzijn, wat weer gemanifesteerd wordt in de buitenwereld. Liefde, compassie, empathie; dat zijn de sleutelwoorden in het manifesteren van een optimale realiteit. Een tip van Campbell is om je minder te richten op wat je zelf wilt, nodig hebt en verlangt en meer op wat je voor anderen kunt betekenen. Hoe investeer je optimaal je energie volgend op je intentie ten opzichte van anderen? Dat is steeds de centrale vraag.

Kwaliteit van bewustzijn
In het grotere plaatje blijven we bacteriën. Het grote bewustzijn is veel groter dan we kunnen bedenken. Alleen al in ons zonnestelsel zijn er 500 miljard sterren te vinden. En dat is slechts één van de 100 miljard bekende sterrenstelsels. En dan hebben we het alleen nog maar over het waarneembare universum. Wie weet wat het superbewustzijn daarbuiten nog allemaal heeft voortgebracht? Maar geen reden om ons onbelangrijk of onbetekenend te voelen. Immers, we kunnen een verschil maken. Door bij te dragen aan de evolutie van bewustzijn op deze planeet. Laat je niet wijsmaken dat evolutie alleen maar een Darwinistisch proces op aarde is dat soorten drijft tot overleving, Dat is slechts een voorbeeld van evolutie. Het Fundamentele Proces is de motor achter iedere verandering in het gehele universum.

Hoe kun je de kwaliteit van je bewustzijn vergroten? Transcendente meditatie is een manier, maar zeker niet de enige. Hallucinerende drugs raadt Campbell af, het enige punt waarop ik het niet helemaal met de bebaarde wetenschapper eens ben. Maar ik snap hem ook wel weer: in veel gevallen maakt dat spul een rotzooi van je hoofd en verschaft het geen helderheid, maar vertroebelt het juist de geest.

Mijn eigen recept bestaat uit onder meer lucide dromen en mindfulness in het dagelijkse leven. Dit helpt mij, maar dat is persoonlijk. Hoe je kunt werken aan de kwaliteit van je bewustzijn is niet iets dat ik, of Campbell, of wie dan ook je kan voorschrijven. Omdat dit leven een schoolervaring is, is het aan iedereen zelf om zijn of haar huiswerk te doen. Goeroes heb je weinig aan, die gaan niet de kwaliteit van je bewustzijn vergroten. Dat kun je alleen zelf.

Boeken (of blogs!) kunnen je ideeën opleveren, maar wijsheid bevindt zich meer in het hart en in de ziel, dan in het intellect. Ervaringen opdoen, de pudding proeven, je bewust worden van je intenties… Dit is de manier. Campbell zegt dat de beloning groot kan zijn: “Degenen die serieus de uitdaging aangaan om de realiteit te verkennen en hun bewustzijn te vergroten, komen zelden met lege handen thuis. Ze vinden onvermijdelijk een grotere realiteit die verder gaat dan de objectieve fysieke materie-realiteit, en dat is voor hen bijna altijd veel meer waard dan de aanzienlijke inspanning die het kost om er toegang toe te krijgen.”

Waarom zijn we hier? Om te leren. In het mentale universum staat individuele groei centraal. En er is niemand die dat voor je kan bereiken, jij zit aan het stuur. Morpheus: “Ik probeer je geest te bevrijden, Neo. Maar ik kan je alleen de deur laten zien. Jij bent degene die er doorheen moet lopen.”