‘This is the end
My only friend, the end’
— The Doors (1967)

Het gaat al een tijdlang de verkeerde kant op met Amerika. Het land is politiek tot op het bot verdeeld, de ongelijkheid neemt krankzinnige vormen aan, de gezondheidszorg is kapot, en de armoede is extreem in het rijkste land dat de wereld ooit gekend heeft.

Wat er kortom nodig is, is leiderschap; een verenigde politiek die gaat repareren wat er kapot is en een einde gaat maken aan de toxische polarisatie. Het tegenovergestelde is gebeurd. Trump is het ergste wat het land (en de wereld) op dit punt in de geschiedenis had kunnen overkomen. In zijn eerste drie weken presidentschap heeft hij al aangetoond; na vier jaar Trump zal het land nooit meer hetzelfde zijn.

De Amerikanen hebben namelijk een dictator benoemd die nu – in tegenstelling tot zijn eerste termijn – een plan heeft om Amerika te veranderen in een oligarchie waarin hij en een groepje miljardairs heersen. Het plan heet Project 2025 – maar Trump gaat zelfs nog veel verder dan wat er in dit afschuwelijke plan beschreven staat.

Onder leiding van Elon Musk worden de overheid en de overheidsuitgaven compleet op de schop gegooid. Trump doet dit zonder toestemming van het congres, bij wie deze ‘Power of the Purse’ eigenlijk ligt. Rechters kunnen hem proberen af te remmen, maar Trump heeft al aangetoond dat hij niks geeft om de rechtspraak, de grondwet of de waarheid. Maar hij kan dat toch niet zomaar allemaal negeren? Toch wel, lijkt het. Het is allerminst duidelijk wie hem gaat tegenhouden.

Daarnaast heeft hij behalve een republikeinse meerderheid in het Huis en de Senaat ook de media in zijn zak. Musk (X), Zuckerberg (Meta) en Joe Rogan (podcaster) staan aan zijn kant – net als Fox News, Newsmax en One America News. Zuckerberg heeft zijn factcheckers al ontslagen. Dat betekent dat een groot deel van Amerika, die uitsluitend rechtse media en social media als nieuwsbron hebben, volledig gemanipuleerd blijven worden. Als Trump zegt dat het Ministerie van Onderwijs voor miljarden dollars heeft gestolen, geloven ze hem. Als hij een rechter aan de schandpaal nagelt omdat die de wet naleeft, zal een groot deel van het land Trumps leugens geloven. Geen democratie die hiertegen bestand is.

Trump heeft eveneens autoritaire tactieken toegepast. Zo klaagt hij mensen aan en probeert hij hen te vernietigen wanneer zij iets zeggen dat hem niet bevalt. Daarnaast heeft hij gratie verleend aan 1.500 relschoppers die het Capitool bestormden, terwijl hij tegelijkertijd FBI-agenten vervolgt die deze zaak hebben onderzocht. Kun je het je voorstellen? Overtreders van de wet laten gaan, terwijl degenen die de wet handhaven juist worden aangepakt.

We hebben het nu nog niet eens gehad over zijn buitenlandse beleid; ik hou mijn hart vast over Rusland-Oekraïne en wat voor geweldige deal Poetin gaat krijgen. Of over zijn misdadige behandeling van immigranten. Over zijn afbreken van klimaatbeleid en weerzinwekkende haat-strijd tegen transgenders en andere minderheden.

Er zijn zeker nog goede mensen die het tegen hem op gaan nemen, maar dit ziet er hopeloos uit. De meest waarschijnlijke uitkomst op korte termijn is dat het land op slot gaat en de problemen die het land al heeft nog veel erger worden. Om nog maar niet te spreken van een nog verder groeiende polarisatie die zelfs kan uitmonden in een burgeroorlog. Een beter scenario zie ik niet. Ik vrees dat het te laat is om de boel op een vreedzame manier op te lossen, en eerst de hele boel kapot moet voordat het weer opgebouwd kan worden…

Still uit ‘Civil War‘ (2024)